معمولا افرادی که اشتهای غذایی خوبی دارند در هنگام استعمال تریاک ، همچنان آن عادت غذایی با کمی تغییر پایدار می ماند و این بهداشت تغذیه ای تاثیر زیادی بر روی نامشخص شدن مصرف تریاک در افراد دارد.اما در کل مصرف تریاک باعث تغییراتی در بهداشت تغذیه ای سالم افراد می شود اما برای ترک تریاک چی بخوریم؟ این اولین سوالی است که وابستگان افیونی تریاک به محض شروع پروسه ی ترک آن، در ذهنشان تداعی می گردد.
یک بهداشت تغذیه ای سالم برای همه انسانها برای پیشگیری از بیماریهای جسمی و روحی و روانی الزامی است.خوردن خوراکیها و نوشیدنیهایی که پس از مصرف تریاک بخاطر انفعالات شیمیایی درونی، بدن آنها را نمی پذیرفت در زمان و حین ترک تریاک به آنها بسیار نیامند می شود.خوردنی هایی که برای ترک تریاک پیشنهاد میشود شامل ویتامینها و پروتئینهای خاص و ویژه ای است که در ادامه به آن می پردازیم.
تریاک، عصاره خشک شده گل خشخاش است که با تیغ کشیدن به دور کاسبرگ این گل به دست می‌آید.حدود ۱۲ درصد از تریاک را مرفین، تشکیل می‌دهد که یک آلکالوئید از نوع اپیوئید است. مصرف طولانی مدت و مداوم مرفین باعث مقاوم شدن بدن و به وجود آمدن مقاومت بدنی (تلورانس)، و در نتیجه بروز اعتیاد میشود. همچنین مرفین عامل اصلی اختلالات و عوارض جانبی احتمالی است که مصرف طولانی مدت تریاک در بدن ایجاد میکند. تریاک از ترکیبات مختلفی به نام اپیویید طبیعی تشکیل میشود که عملکرد همگی آنها در بدن همانند کار انتقال‌دهنده‌های عصبی ضد درد (اندورفین‌ها) است که از طریق تأثیر بر سلسله اعصاب مرکزی موجب تخفیف احساس درد در بدن می‌شوند.
به دنبال مصرف ترکیبات این ماده مخدر تغییرات روان‌شناختی و رفتاری بارزی در افراد ایجاد میشود. فرد در ابتدا احساس سرخوشی میکند این سرخوشی به‌تدریج با کج‌خلقی و بی‌تفاوتی جایگزین میشود،تندی و کندی فعالیت روانی ، اختلال قضاوت و اختلال عملکرد شغلی و اجتماعی از تبعات دیگر آن است.
طبق مطالعات صورت گرفته در حوزه علوم داروشناسی و سم زدایی باید گفت:مصرف تریاک برای بدن بسیار ضرر دارد و خطرناکترین آن صدمه و آسیبهای جدی به سیستم مرکزی عصبی-مغزی است. مصرف تریاک باعث کاهش جریان خون در برخی از نواحی مغز میشود و در نهایت تضعیف مغز و کند شدن فعالیت های مغز میشود.
بیماری اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به نظام پاداش، انگیزش و حافظه را در مغز دچار اختلال کرده و اختلال در این سیستم‌ها در مغز باعث بروز عوارض بیولوژیکی ، فیزیولوژیکی ، اجتماعی و روحی می‌گردد.
مواد مخدر با اولین بار مصرف تاثیر خود را روی مغز انسان می گذارد، در مرحله ای از اعتیاد که به آن وابستگی گفته می شود، شخص معتاد دیگر نمی تواند مصرف مواد مخدر خود را کنترل کند به معنای دیگر شخص معتاد نمی تواند مصرف خود را به تنهایی قطع یا حتی کمتر کند. بدن انسان توسط مواد شیمیایی به نام Opioid درد را کنترل میکند. این ماده باعث تحریک گیرنده های Opioid در سلول های عصبی می شود تا درد کمتر حس شود. یکی دیگر از تاثیرات مصرف تریاک، باعث ترشح زیاد دوپامین در بدن انسان می شود که این باعث حال خوب و سرگیجه میشود.
پس تریاک درست مانند Opioid موجود در بدن خود انسان عمل میکند اما باشدت بیشتر و قوی تر. تریاک وارد قسمت‌های مختلف مغز شده و باعث ایجاد یک حس قوی درون بدن انسان میشود. وقتی مصرف دوپامین مکررا تکرار شود ممکن است باعث ایجاد اعتیاد شدید در بدن شخص مصرف کننده شود. Opioid تریاک خیلی کمتر از Opioid موجود در بدن قابل کنترل است به همین دلیل باعث می شود بعد از مصرف مکرر تریاک بدن و مغز به ورود این حجم از Opioid عادت کند.
در صورتی که میزان Opioid جدیدی که مغز به آن عادت کرده دریافت نشود احساس درد شدید و حالات خماری در بدن شخص مصرف کننده نمایان می شود.
تغذیه در ترک اعتیاد نقش بسیار مهمی دارد. یک باور جهانی غلط در میان مردم وجود دارد که در آن، مردم فکر می‌کنند زمانی که فردی در دوران ترک اعتیاد است، باید شیرینی، چربی و مواد غذایی به درد نخور را به افراط بخورد. اما شواهد نشان می‌دهد که این عادات غذایی، نه تنها به فرد در ترک اعتیاد کمک نمی‌کند، بلکه مانع او نیز میشود.
تغذیه و مواد غذایی مناسب افراد معتاد در پروسه ترک اعتیاد شامل:
پروتئین
سعی کنید وعده ها ی غذایی بیشتری را جایگزین زیاد خوری کنید و در هر وعده ۲۰-۱۵ گرم ماده پروتئینی بخورید. متخصصان تغذیه به افراد معتاد توصیه می‌کنند: گرسنه نمانید و هیچ‌گاه احساس سیری زیاد نیز نکنید. یعنی هر ۴-۲ ساعت یک بار، غذای کم حجمی بخورید.افراد معتاد در دوران نقاهت باید ۳۰ دقیقه بعد از بیدار شدن، روز خود را با یک صبحانه مفید شروع کنند و در طی روز نیز، میان وعده‌هایی سالمی مانند آجیل (برای جلوگیری از افت قند خون و حفظ ثبات قند خون) مصرف کنند.
پروبیوتیک ها
همچنین برای بهبود عملکرد معده و روده بهتر است، این افراد در دوران نقاهت مصرف پروبیوتیک‌ها Probiotics را افزایش دهند (مکمل‌های پروبیوتیکی و آنزیم‌های گوارشی، می‌تواند به التیام دیواره روده و متعادل نگه‌داشتن باکتری‌های روده کمک کند. پروبیوتیک ها از جمله این مواد هستند که عملکرد روده‌ها را تنظیم می‌کنند). ورزش و مواجهه با نور خورشید برای تولید ویتامین D برای دوران نقاهت ترک اعتیاد بسیار مفید است.
کربوهیدرات
به طور کلی در دوران نقاهت، باید رژیم غذایی داشته باشید که باعث تعادل سطح سروتونین در مغز شود که شامل خوردن غذاهای پر کربوهیدرات، به ویژه کربوهیدرات های پیچیده موجود در غذاهای نشاسته‌ای مانند حبوبات (به عنوان مثال، لوبیا، عدس و نخود)، سبزیجات ریشه‌ای (به عنوان مثال سیب زمینی و هویج)، ماکارونی و نان است. خوردن این غذاها به همراه پروتئین در وعده‌های غذایی شما را در بهترین حالت نگه می‌دارد.
مکمل‌های N استیل سیستئین (N-acetylcysteine)(NAC)
این آنتی‌اکسیدان ممکن است تنها ماده غذایی مهم برای کاهش یا حذف رفتارهای اعتیادآور باشد. محققان معتقدند که NAC سطح برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی را تنظیم میکند.در دوران نقاهت ترک اعتیاد ، روزانه ۵۰۰ میلی‌گرم NAC، یک تا چهار بار در روز، بدون غذا میل کنید.
مکمل ویتامین C
تأثیر ویتامین سی در ترک اعتیاد غیر قابل انکار است. مغز به‌طور معمول دارای غلظت بالایی از ویتامین C است، که می‌تواند در برابر اثرات سمی محرک‌ها از مغز محافظت کند. دوز زیادی از مکمل ویتامین C نیز ممکن است فعالیت گیرنده‌های مخدر در مغز را تغییر دهد و منجر به علاقه کمتر به مواد مخدر شود. روزانه ۳۰۰۰-۱۰۰۰ میلی‌گرم ویتامین C در دوزهای جداگانه مصرف شود.
مفیدترین نوشیدنی برای ترک اعتیاد آب است. بسیار مهم است که فرد به مقدار کافی آب در روز دریافت کند. از نوشیدنی های سالم مثل اسموتی ها که از میوه‌های طبیعی تهیه شده‌اند نیز می‌توان استفاده کرد.
