درد خماری، یکی از اصلی ترین دلایل مقاومت بیماران برای بستری و ترک اعتیاد است. ترک متادون در خانه به خاطر شرایط خاصی که دارد به چند مرحله تقسیم میشود.مرحله اول آن بسیار شدید و حاد است و مرحله بعدی بیشتر با روح و روان فرد در ارتباط است. برای ترک متادون در خانه باید از علائم و عوارض ترک اطلاع کافی داشته باشید و برای کنترل آن‌ها بدون نیاز به بستری شدن و یک یا دوبار در هفته تحت نظر مشاور ترک اعتیاد قرار بگیرید. علائم ترک متادون معمولا ۳۰ ساعت بعد از آخرین مصرف آغاز میشوند. همچنین سم زدایی بعد از ۵ الی ۷ روز شروع میشود.
احتمال وابستگی به متادون بسیار زیاد است چرا که مغز شما می‌تواند به تسکین دردی که متادون با خود به همراه دارد وابسته شود. با این وجود که اثرات متادون با سایر مواد افیونی متفاوت است، بدن شما هنوز هم می‌تواند به آن عادت کند. این بدان معناست که بدن شما برای گرفتن همان اثر در هربار مصرف به دوز بیشتری نیاز خواهد داشت.بنابراین ترک متادون هم می تواند ماند مخدرهای قوی عوارض و پیامدهای خاص خودش را داشته باشد.
متادون ( Methadone) با نام تجاری دولوفین (Dolophine) یک مسکن قوی و ماده مخدری صنعتی است که غالباً به عنوان یک درمان نگهدارنده برای مهار اعتیاد به افیون‌ها مانند تریاک، هروئین ،مرفین و گاهی نیز برای تسکین دردهای شدید به کار می‌رود.
متادون سال ۱۹۳۷ در آلمان ساخته شدو پس از پایان جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت و سودمندی آن در کنترل اعتیاد در دهه ۱۹۶۰ کشف شد. ابداع این دارو برای ترک اعتیاد به علت اینکه روشی ساده و کم خطر و بدون درد بود باعث ایجاد امیدواری در مردم و متخصصان شد.متادون درمانی یا درمان با دوز نگهدارنده متادون که از بروز علائم ترک تریاک جلوگیری کرده و تقاضای آن را کاهش داده یا از بین می‌برد، برای اولین بار در سال‌های ۱۹۶۰ جهت درمان اعتیاد به این ماده متداول شد.
متادون، نحوه پاسخ مغز و سیستم عصبی شما را به درد، تغییر می‌دهد و همین امر سبب میشود تا احساس درد کاهش یابد و فرد احساس آرامش داشته باشد. اثرات آن از سایر مسکن‌های قوی مانند مورفین کندتر است. اگر در اثر آسیب دیدگی، جراحی یا بیماری طولانی مدت درد زیادی داشته باشید، ممکن است پزشک متادون را برای شما تجویز کند.
متادون همچنین مانع از مصرف زیاد مواد مخدر مانند کدئین، هروئین، هیدروکدون، مورفین و اکسی کدون میشود. متادون می‌تواند احساسی مشابه ایجاد کند و شما را از داشتن علائم ترک و ولع مصرف باز دارد. ممکن است از مصرف متادون برای درمان جایگزین استفاده شود. البته مصرف متادون تنها بخشی از برنامه درمانی اعتیاد است و درمانی کامل برای اعتیاد نیست.
- مصرف متادون تا ۷ روز بعد از مصرف در آزمایش ادرار قابل تشخیص می باشد.
- مصرف متادون تا 3 روز بعد از مصرف در آزمایش خون قابل تشخیص می باشد که بهترین زمان گرفتن آزمایش 3 ساعت بعد از مصرف می باشد.
- مصرف متادون تا ۹۰ روز بعد از مصرف در آزمایش مو قابل تشخیص می باشد.
- مصرف متادون طی ۱۰ دقیقه پس از مصرف تا ۱۰ روز بعد از آن، در آزمایش بزاق قابل تشخیص می باشد.
همانطور که قبلا اشاره کردیم مراحل ترک متادون در دو مرحله صورت می پذیرد که در هر مرحله با علائم و نشانه هایی روبرو می شویم از جمله :
- علائم مرحله‌ی حاد: مانند تحریک پذیری، اضطراب، درد عضلانی، بی خوابی، آبریزش بینی، عرق کردن، خمیازه های زیاد، گرفتگی و انقباضات شکمی، اسهال، تهوع، استفراغ.
- علائم ثانویه: خستگی، افسردگی، رویاهای غیرعادی، کابوس و و بی حالی از علائم ثانویه هستند. علائم خفیف ترک متادون مانند بی‌توجهی، خستگی، بی خوابی و تحریک پذیری ممکن است برای هفته‌ها و حتی تا ۸ ماه ادامه داشته باشند پس از قبل برای آن‌ها آماده باشید.
مصرف بیش از یک سال متادون باعث مشکلات فراوانی در بدن می شود از قبیل:
- کاهش شدید میل جنسی ، سوءهاضمه ، مشکل در باروری مردان ، مشکلات اعصاب و روان ، مشکلات معده و گوارش و بسیاری موارد دیگر می شود.
- متادون مانند همه مخدرهای اپیوئیدی ایجاد تحمل و وابستگی می‌کند تحمل نسبت به اثرات روانی مانند: سرخوشی سریع‌تر، و نسبت به اثرات جسمانی مانند دپرسیون تنفسی دیرتر پدید می‌آید.
- متادون در فواصل طولانی مدت باعث توهم که شامل؛ اختلالات روانی هنگام خواب، عدم اعتماد، پوسیدگی دندان‌ها، حساسیت‌های پوستی هنجار شکنی‌های بیگاه، عدم ثبات شخصیتی و در مواردی میل به خودکشی گزارش شده‌است.
- پس از اولین بار مصرف، افراد ممکن است بیمار شده یا به یبوست دچار شوند.
- مصرف متادون می‌تواند موجب چرب شدن کبد شود.
- در صورتی که دز زیادی از متادون مصرف شود، خاصیت تسکین دهنده آن افزایش یافته و فرد دچار خواب آلودگی میشود. مصرف بیشتر، باعث کما یا بروز اختلالات تنفسی خواهد شد.
- زنانی که به‌طور مداوم از متادون یا سایر اپیوییدها استفاده میکنند عادت ماهانه خود را از دست داده و پریود نمی‌شوند. تنها زمانی که مصرف خود را قطع کنند سیستم بدن آن‌ها به حالت طبیعی بازگشته و پریود میشوند؛ بنابراین در صورتی که در طول این دوره از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده نکنند، احتمال بارداری نیز زیاد خواهد بود.مواد افیونی احتمال سقط جنین یا تولد کودکان زیر وزن استاندارد یا به صورت نارس را افزایش می‌دهد، همچنین قطع ناگهانی آن‌ها در دوران بارداری ممکن است باعث بروز نشانگان ترک اپیویید در جنین شود، این سندرم معمولاً در نوزادان تازه متولد شده از مادر معتاد به اپیویید نیز بروز می‌کند و نیاز به توجه پزشکی دارد.
رخوت، بی‌اشتهایی، سردرد، حساسیت به نور، خشکی دهان، عفونت دستگاه گوارش، عفونت در گوش، تپش قلب، گُرگرفتگی، تعریق و عدم تحمل گرما، سرگیجه و غش، انقباض مردمک‌ها، کاهش فشارخون، تهوع و استفراغ، افزایش وزن، اختلال حافظه، بیقراری، یبوست، درد و گرفتگی معده، توهم و سرگشتگی، آپنه خواب، خارش پوست یا عوارض جلدی، اشکال در دفع ادرار، قطع عادت ماهانه در زنان و اشکال در نعوظ و انزال در مردان، کاهش میل جنسی در هر دو جنس.
معمولا برای ترک متادون یا از روشهای نوین دارویی و روانی و یا سنتی استفاده میکنند از جمله ترک اعتیاد به متادون درخانه.
همچنین گاهی هم از روش جایگزینی بوپرنورفین با متادون استفاده میشود. در این روش میزان متادون مورد استفاده کاهش می‌یابد و فرد از بوپرنورفین به عنوان جایگزین متادون استفاده می‌کند. درمان طولانی مدت با بوپرنورفین و استفاده از جلسات مشاوره ترک اعتیاد در ترک متادون تاثیر گذاری بسیار زیادی دارد. توجه کنید که قبل از شروع به مصرف بوپرنورفین باید ابتدا مصرف متادون خود را به تدریج تا ۴۰ میلی گرم در روز کاهش دهید.
روش سنتی ترک متادون به صورت تدریجی صورت می‌گیرد. این روش معمولا ۵ الی ۷ هفته طول می‌کشد. در این روش فرد معتاد ابتدا مصرف متادون را تا ۳۰ میلی گرم در روز کاهش می‌دهد. پس از آن مصرف خود را هر هفته به میزان ۵ میلی گرم کم می کند تا میزان مصرف به ۲۰ میلی گرم برسد.سپس هر هفته میزان کم‌تر از ۵ میلی گرم از مصرف خود را کاهش دهید تا به صفر برسد. این روش از روش ترک ناگهانی موثرتر است اما با این حال باید برای ترک موثر متادون به کلینیک ترک اعتیاد مراجعه کنید. چرا که وسوسه‌های بازگشت در طول درمان در بسیاری مواقع کنترل ناپذیر میشوند. روند ترک متادون از ۶ ماه تا ۱ سال وقت می‌برد.
از مهم ترین روش های مقابله با خماری متادون می توانیم بهره گیری از خدمات مشاوره ای روانشناسی، گروه درمانی، تغییر سبک زندگی و در صورت صلاح دید روانپزشک متخصص ترک اعتیاد استفاده از داروهای ضد مخدر است که می تواند علائم ترک را به سرعت بهبود دهد. در خصوص مصرف داروهای ضدمخدر باید بدانید مصرف این دارو تنها با تجویز و تحت نظر پزشک مجاز است و هر گونه سوء مصرف آن عوارض به مراتب شدیدی برای مصرف کننده به همراه دارد.
