اجرت المثل
زن می تواند نقش پررنگ در زندگی مشترک داشته باشد. در بسیاری از موارد خانه داری و نگهداری فرزندان را زوجه به عهده می گیرد، ولی اکنون بسیاری از زنان بیرون از منزل به شغلی مشغول هستند. زن معمولا در امور منزل مثل: تربیت و نگهداری فرزندان، نظافت منزل، پخت و پز و... نقش ویژه ای دارد. اما جزو وظایف قطعی ایشان محسوب نمی شود. اجرت المثل ایام زوجیت یکی از مهمترین اموری است که در مورد حقوق زوجه مطرح می شود. اجرت المثل ایام زوجیت دستمزد کارهایی است که زوجه در منزل مشترک انجام می دهد. در صورتی که شرعا و عرفا کارهای منزل جزو وظایف خانم محسوب نمی شود. هرگاه زوجه تصمیم به طرح دادخواست اجرت المثل ایام زوجیت نماید باید نکات مهمی را مدنظر قرار دهد که در این مقاله بطور کامل توضیح خواهیم داد:
اجرت المثل ایام زناشویی براساس ماده 336 از قانون مدنی بدین شرح می باشد: چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده است و عرفاً برای آن کار اجرت المثل تعلق می گیرد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرّع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم مینماید.
زن برای مطالبه می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و تقدیم دادخواست اجرت المثل خود را مطالبه نماید. قابل ذکر است چنانچه زوجا در حال پیش بردن پروسه طلاق می باشد، قاضی رسیدگی به پرونده طلاق باید تکلیف اجرت المثل زن را روشن نماید.
همانطور که اشاره کردیم اجرت المثل زن برای کارها و فعالیت هایی می باشد که در خانه مشترک که از نظر شرعی و عرفی بر عهده وی نمی باشد تعلق می گیرد. میزان اجرت المثل توسط کارشناس محاسبه و تعیین می شود.
برای دریافت اجرت المثل موارد ذیل را در نظر داشته باشید:
برای دریافت اجرت المثل زن ، باید به دادگاه مراجعه کرد و دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت ارائه نمود . دادگاه صلالحه برای رسیدگی به دادخواست محاسبه اجرت المثل زن ، دادگاه خانواده است . به این منظور دادگاه شرایط دریافت اجرت المثل زن را مورد بررسی قرار می دهد و در صورت وجود داشتن شرایط ، به پرداخت اجرت المثل حکم می دهد .
البته تعلق اجرت المثل به زن صرفا اختصاص به زمان حیات وی ندارد ؛ به این معنا که حتی در صورت فوت کردن زن ، ورثه وی از جمله فرزندانش می توانند اقدام به مطالبه و دریافت اجرت المثل بعد از فوت مادر نمایند .
همچنین نحوه محاسبه اجرت المثل ایام زناشویی به این شکل می باشد که قاضی دادگاه تعیین اجرت المثل را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع داده و کارشناس با بررسی کامل نظر خود را در رابطه با میزان اجرت المثل زن به قاضی اعلام می نماید. در واقع اجرت المثل زن مقدار مشخصی ندارد . بلکه دادگاه با توجه به میزان کارهای انجام شده ، عرف منطقه و مسائلی از این قبیل ، به ازای هر سال زندگی مشترک مبلغی را تعیین می کند . مثلا میزان یک میلیون تومان به ازای یک سال زندگی مشترک و و مبلغ کل آن از طریق فرمول محاسبه اجرت المثل حساب می شود که مبلغ یک سال آن را ضرب در تعداد سال های زندگی مشترک زن و شوهر کرده و به پرداخت آن حکم می دهد .
محاسبه اجرت المثل بر مبنای سنوات زندگی زناشوئی است و نحوه محاسبه آن اگر توافقی بین زوجین نباشد. توسط کارشناس با بررسی اموال منقول و غیرمنقول زوج تعیین میشود.
اگر چه طبق مواد 336 و 337 قانون مدنی اجرت المثل تعریف و قابلیت وصول دارد و صراحت ماده 198 قانون آئین دادرسی مدنی میگوید. هرگاه دین یا حقی به عهده کسی ثابت شد اصل بر بقای آن است لذا منوط به ماترک و تعداد ورثه دارد که فرضاً اگر مهریه و اجرت المثل یکجا مطالبه شود و از ماترک حتی برای افراد صغیر چیزی باقی نماند قانونگذار اختیارات لازم را برای اتخاذ تصمیم در اینگونه موارد به قاضی تفویض نموده است.
اجرت المثل ایام زناشویی قبل از طلاق هم شرایط خاص خود را دارد و در صورت درخواست زن، با توافق طرفین امکان پذیر است. با توجه به شرح کاملی که داده شد، هنگام جدا شدن محاسبه می شود. مگر دادگاه به حکم ضرورت تشخیص دیگری بدهد که قانونگذار میگوید قضات برای رسیدن به علم و یقین و صدور هرگونه حکم و احقاق حق از هیچ راهکاری قانونی منع و محدود نشده اند.
مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی توسط وکیل طلاق با تنظیم دادخواست و ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری جهت تعیین میزان آن انجام می شود.
کارشناس دادگاه نیز با توجه به ارزش کارهای انجام شده ، توسط زن ، مبلغی را به طور سالیانه ، تعیین کرده و آن مبلغ را در سال های زندگی مشترک ضرب می کند تا مبلغ اجرت المثل کامل زن مشخص شود . لازم به ذکر است که در تعیین مبلغ اجرت المثل ایام زناشویی ، در سال۱۴۰۱ ، شاغل بودن زن و میزان همکاری و همیاری وی با همسر در زندگی مشترک و انجام سایر اموری که جزء وظایف شرعی و قانونی زن نبوده اند ، نیز مد نظر قرار می گیرد .وکیل طلاق تمامی امور اجرت المثل را در دادگاه خانواده یه انجام می رساند. شرایط زندگی اعم از مدت زمان زندگی مشترک، جایگاه اجتماعی زن و ... بطور کامل بررسی می شود.
اجرت المثل ایام زناشویی نکاح موقت بین زن و مرد بر اساس توافقات اولیه برای اینگونه موارد بوده و حتی در صورت تولد فرزند باید تعهد حضانت بعدی مشخص شود و مخارج و نحوی ملاقات و غیره نیز در زمره توافقات بین نکاح کنندگان است.
دادخواست دعوی اجرت المثل ایام زناشویی به میزان 3 تا 5/3 درصد ابطال تمبر است که بعنوان هزینه دادرسی میباشد و اگر تا 20 میلیون تومان باشد توسط شورای حل اختلاف و در صورت مازاد بر 20 میلیون تومان توسط دادگاههای عمومی (حقوقی) اقامه میشود.
مراحل دادرسی اجرت المثل ایام زناشویی عبارتست از تعیین کارشناس و بررسی اوضاع و احوال ملک یا محل یا نوع موضوع که البته تا سه مرحله نظریه کارشناس قابل اعتراض است و اینگونه موارد بدواً توسط یک کارشناس سپس هیئت 3 نفر و سرانجام هیئت 5 تا 7 نفره قطعی میشود.
وب سایت رسمی حمیرا پارسا وکیل پایه یک دادگستری
