موسیقی سنتی هر کشوری نشان دهنده تفکر، عواطف و باور‌های مردم آن کشور است.زیرا ایران به واسطه قدمتی که دارد، دارای فرهنگ و تمدن بسیاری است. که قسمتی از این فرهنگ غنی را موسیقی و سازهای سنتی ایرانی را با هم برسی می کنیم.
موسیقی‌های قدیمی ایرانی به فرهنگ اصیل این کشور گره خورده‌اند و به قول قدیمی‌ها، آن را با گوش نباید شنید بلکه با جان و دل باید احساس کرد.سازهای سنتی ایرانی به دلیل داشتن پیشینه بسیار قدیمی و فراوانی، جزو مجموعه‌های موسیقی سنتی جهان به شمار می‌روند. این سازها بر اساس نوع ساختار، اندازه و کاربردشان است .
از آنجایی که موسیقی همیشه تاثیر عمیقی بر روح انسان داشته ، میتوان گفت در حالت های مختلف از جایگاه خاصی هم برخوردار بوده است. با اینکه هر هنری به نوبه خود تاثیر گذار بر روح و فکر انسان است اما موسیقی به دلیل تاثیرلحظه ای و عمیق استحقاق رتبه اول در بین هنرهای هفتگانه را دارد.
موسیقی بزرگ تر از چیزی است که بیشتر درباره آن فکر می‌کنیم برای نمونه صداهایی که در روزمره ممکن است بارها و بارها آن شنیده باشیم اما به اینکه می‌توانند یک موسیقی باشند دقت لازم را نکرده است
در واقع موسیقی که از آن می‌گوییم می‌تواند صدای شگفت انگیز آواز پرندگان و حیوانات باشد یا صدای دیگر اجزای طبیعت که در دنیای ما به شکل الهام گرفته شده ای تبدیل به قطعات موسیقی می‌شوند. آهنگسازان بزرگ در طول زمان با الهام از نواهای موجود در طبیعت موفق به ساخت آهنگ هایی شده اند که برای قرن ها فراموش نشده اند و همچنان موجب تاثیر شنوندگان می‌گردد.
موسیقی علاوه بر تاثیر گذاری دارای قدرت بالایی در ایجاد مفهوم است در حدی که از گذشته تا کنون کشور ها و دولت ها و بزرگمردان زیادی در زمان های مختلف تاریخ تلاش بر از بین بردن صدای آن بوده‌اند اما پیروز نبوده‌اند.
در عصر جدید گاها دیده می‌شود به دلیل تنوع بسیار در هنرها به خصوص از نوع مدرن ، برخی هنرهای دیگر ممکن است به چشم نیاید و یا حتی به طور کامل از یاد بروند. اما نکته مهم و حائز اهمیت و خوشحال کننده درباره ایران این است که هنوز در سراسر کشور ما موسیقی نواحی و سنتی به صورت چشم گیری دنبال کننده و طرفدار دارد.
موسیقی ترکی، کردی، لری، بختیاری، خراسانی، شمالی، جنوبی و… از انواع موسیقی ایرانی هستند که حتما تا کنون نمونه ای مشهور از آنها به گوشتان خورده است. اینکه برخی موسیقی سنتی ایران را با موسیقی محلی اشتباه گرفته می شود اما در واقع بخش وسیعی از موسیقی نواحی ایران را میتوان در بین موسیقی سنتی پیدا کرد و موسیقی نواحی موضوعی ثابت در موسیقی سنتی ایرانی میباشد. همین موضوع سبب کرده است که ستاره های موسیقی سنتی ایرانی همیشه با کمال میل موسیقی منطقه هایی را که مانند رنگ های زیبا هستند به موضوع موسیقی خود اضافه کنند.
آیا شگفتی های موسیقی ایران میتوان به تنوع فراوان در شکل های اجرایی آن در هر منطقه اشاره کرد. حالا منظور ازمودل های اجرایی چیه؟
که نمایشهای موسیقی نواحی و سنتی بیش تر وقت ها در شکل های گوناگون بسته به مناسبت یا نوع آن اجرا متفاوت دارند برای مثال درمناطق جنوبی ایران مراسمی به نام زار برگزار می گردد که موسیقی عنصر خوب و نا ممکن حذف از آن میباشد.
در این جشنواره گروه نوازندگان و خواننده ها با حالت احترام زیاد فردی که ماما زار یا بابا زار نامیده می‌شود را راهنمایی می‌کنند و در حین اجرا شنوندگان به صورت ریتمیک، به کمک دست زدن یا حرکات بدن همراهی خود را نشان می‌دهند و بر اساس باورها و اعتقادات آن منطقه. این کار را برای کمک به شفا یافتن کسی که مراسم زار برای او برگزار شده انجام می‌دهند.یا مثلا در اغلب مناطق شمال و شمال غربی کشور، موسیقی محلی سنتی و نواحی نقش رنگا رنگ در مراسم شادی وغم مردم این مناطق دارد.
منبع : سایت هنر دست ساز
