طراحی با مداد با شخصیت فرد در ارتباط است. آن اساسا یک کوشش فردی خودسازانه از طریق تمرین است. مراحل این نوع طراحی لحظه به لحظه و قدم به قدم است که شما آن را از طریق عمل فرا می گیرید. من شیوه مکانیکی و خشک را برای آموزش طراحی با مداد نمی پسندم. در هر صورت لازم است که فکر خود را برای دیدن ورزیده سازید و اصول مشخصی را مورد توجه قرار دهید که باید از آنها پیروی کرد تا طراحی مدادی مطلوبی را به وجود آورد.
چند مداد با درجات مختلفی از سختی در اختیار داشته باشید. از هر درجه یک مداد نوک تیز و یکی نوک گرد و یکی هم با نوک کاملأ كند تهیه کنید. با این روش می توانید بدون درنگ هرکدام را بنا به ضرورت مورد استفاده قرار دهید تا به نتیجه مطلوب برسید. به طور مثال اگر دو یا سه مداد F با نوکهای مختلفی داشته باشید می توانید فقط با آنها عملا یک طراحی را کاملا به اتمام برسانید. خاصیت درجات مختلف سختی بسیار مهم است.
نحوه گرفتن مداد همانند کاری که با آن انجام می دهید حائز اهمیت است. اگر در اوایل یادگیری تکنینک های طراحی با مداد هستید نترسید و شروع کنید. مداد را به صورت خوابیده یا افقی بگیرید تا به سادگی بتوانید شکل کلی را پیاده کنید. این وضعیت مداد نیز برای ایجاد سایه های کلی زمانی که می خواهید حالتی دانه دانه پدید آید نیز کارایی دارد. اگر ته مداد را نسبت به کاغذ اندکی بلند کنید و بغل نوک آن را روی کاغذ بگذارید می توانید جزئیات را دقیقتر رسم کنید. این وضعیت مداد برای سایه های روشن تر و تیره تر کردن سایر سایه ها بسیار مفید است. با نوک تخت آن همچنین برای اثرات نرم تر و ملایم تر می توان استفاده نمود. سرانجام با نوک آن می توان خطهای ظریف روی قسمت های سایه خورده به وجود آورد و همچنین برای ایجاد هاشور بسیار عالی است. با همین وضعیت مداد ولی با نوک کند می توان اثرات صاف تر و نرم تری به وجود آورد. این اثرات، در بافت جذابیت و تنوع ایجاد میکند.
من از مداد تراش معمولی برای تراشیدن مدادهای طراحی ها استفاده میکنم این روش مطلوب من است. به هر حال بسیاری از هنرجویان ترجیح می دهند برای تراشیدن مداد از تیغهای یک لبه استفاده کنند و با آن چوب مداد را طوری بتراشند که مغزی آن نیم اینچ بیرون باشد. سپس مغزی مداد را با سنباده تیز میکنند.
میزان فشار بر مداد در اوایل آموزش طراحی با مداد بسیار مهم است. به مداد فشار وارد کنید و خطوط تیره ای را رسم نمایید. با فشارکم بر مداد و حرکت آن به این سو و آن سو سایه ای پیوسته و شفاف به وجود می آید. بسیاری از شاگردان من از اینکه با تغییر فشار بر مداد می توانستند تضادهای تیره-روشن مطلوبی را به دست آورند در شگفت می شدند.
ما در طراحی با مداد باید عمق را هم در نظر بگیریم یعنی بدانیم چگونه کیفیتی سه بعدی به وجود آوریم. در زمینه جلو وجود بافت درشت و مشخص و سایه های تیره موجب می شود که اشیاء نزدیک تر دیده شوند. لبه ها و تأكيدها نظير لبه های بینی با پلکها با لبه کلاه موجب جلوتر دیده شدن آنها بر روی کاغذ می شود. از طرف دیگر اگر خطها و لبه هایی را نظیر آنچه در ناحیه گردن در زیر چانه قرار دارد ملایم و نرم کنید عقب تر می نشینند. بافت نرم و خاکستری های روشن به حالت محو ایجاد بعد و عمق میکند. من شاهد نظاره مردم در طراحی هایم بوده ام که می گفته اند دست یا بینی به نظر می رسد که از کاغذ بیرون آمده است. این کیفیت، حاصل شفافکاری، بافت و تأكیدهای به جا است. ایجاد تیرگی هایی خصوصا در طراحی با مداد سیاه به منظور تأکید، ایجاد تلئلؤ میکند.
هنرجویانی که در مرحله آموزش ابتدایی طراحی با مداد هستند باید با طراحی های کوچک شروع کنند. طراحی های شما می تواند بزرگ یا خیلی کوچک باشد. در طراحی های بزرگ باید از حرکات پر تهور و مدادهایی با مغزی کند استفاده کرد در حالیکه طراحی های کوچک نیاز به مدادهای تیز تر دارد.
من بعد از سالهای زیاد طراحی با مداد لازم است هنگام اجرای یک کار جدید چیزهایی را دوباره یاد بگیرم من مجبورم در مورد برنامه ام در ضمن کار بیندیشم. در هر صورت چون در مورد نحوه استفاده از وسایلم ورزیدگی فکری دارم می توانم در همان لحظه اول نتایجی حرفه ای بگیرم. شما نیز می توانید همین کار را بکنید. در هر فرصتی خط بکشید و تمرین کنید. بیضی و مکعب بکشید. از روی حركات مداد و طراحی های این مقاله (تمرین های ابتدایی طراحی با مداد که در انتهای این مقاله اورده شده) کپی و تقلید کنید. یاد بگیرید با مدادتان فکر کنید. پس از تمرین های صادقانه به مرور با نحوه استفاده از مداد در طراحی آشنا می شوید.
در این تصویر مداد کف دست قرار گرفته است و آن موقعی است که شکل کلی یا اسکیس را می خواهید رسم کنید. با گرفتن مداد تقریبا موازی با کاغذ و حرکت آن به طور سبک و آزاد به هنگام طراحی شکل را رسم کنید. دست شما به هیچ وجه نباید با کاغذ تماس پیدا کند و شما باید شکل را با خط به سادگی با حرکت دادن بازویتان رسم کنید. این وضعیت دست پس از کسب مهارت کامل در گرفتن مداد برای سایه زدن خصوصا در طراحی چهره بسیار سودمند است.
شما می توانید از وضعیت کف دست به سراغ وضعیت کف دست چرخیده بروید. این وضعیت برای ترسیم خطهای زیرین و جزئیات دقیق روی سایه های مقدماتی بسیار مناسب است. این وضعیت همچنین برای ایجاد خطوط نازک و ضخیم که با غلتاندن نوک مداد در ضمن کشیدن به وجود می آید سودمند است. تکنیک دیگری در طراحی با مداد سیاه به نام شفافکاری را می توان با همین وضعیت دست به وجود آورد. هنگام کار یک ورق کاغذ زیراکس زیر دست خود قرار دهید تا طراحی شما لک و پیس نشود.
این مداد که در وضعیت نوشتن به دست گرفته شده برای هاشور زدن، سایه زدن و شفافکاری به کار می رود. وضعیت نوشتن همواره برای رسم خطوط دقیق و افزودن آکسان ها در طراحی کامل مورد استفاده قرار میگیرد. وقتی مداد را به این شکل می گیریم از چوب حایل یا زیردستی استفاده میکنم.
هنگام طراحی با مداد تغییر سریع وضعیت دست را تمرین کنید تا بتوانید از یک تکنیک، بدون وقفه به سراغ تکنیک دیگر بروید. همچنین با این وضعیت ها تجربه کنید تا افه های متفاوتی را به دست آورید. کشف کنید که کدام یکی برای شما راحت تر است. شاید هم بتوانید نوع جدیدی از وضعیت دست را خودتان کشف کنید.
در ادامه چند نمونه تمرین آموزش طراحی های با مداد را در (5 گام) اورده ایم.
آموزش طراحی تخم مرغ (سطح صاف)
گام 1
تخم مرغ شکل کاملی است که شما می توانید با مداد H که در کف دست قرار گرفته شکل بیضی آن را تمرین کنید. شکل تخم مرغ را با خطی کمرنگ نشان دهید.
گام 2
شکل بیضی را با خطی دقیق که با نوک مداد H به وجود می آید اصلاح کنید.
گام 3
با گرفتن مداد H به کف دست سایه های مقدماتی را با بغل نوک آن ایجاد کنید.
گام 4
با مداد H که در کف دستی چرخیده قرار گرفته باشد سایه ها را کمرنگ نشان دهید. سایه های بعدی را با قرار دادن لایه های نازک روی لایه های نازک دیگر به کمک بغل نوک مداد نشان دهید. سایه های پشت تخم مرغ را تکمیل تر کنید. با همین روش از مداد نیز کمک بگیرید.
گام 5
با نوک گرد مداد F به طریقه نوشتن سایه ها را تیره تر کنید. تخم مرغ را با گذاشتن چند خال به روی آن به خاطر ایجاد بافت کامل کنید.
