آفت کش ها pesticide ترکیباتی هستند که برای کنترل آفات به کار میروند. آفت نیز به هر موجود زنده ای که سلامتی و منافع بشر را تهدید نماید، اطلاغ می شود. واژه آفت کش از نظر مجموعه قوانین سازمان خواروبار جهانی FAO و نیز بهداشت جهانی (WHO) به هر ماده یا ترکیبی از مواد که به منظور پیشگیری یا کنترل آفت به کار می رود، گفته می شود. از دیدگاه دیگر آفت کش یک سم اقتصادی است که برای مبارزه، جلوگیری، انهدام، عقیم سازی یا کاهش جمعیت هر آفتی به کار می رود.
به منظور کنترل آفات، ترکیبات آفت کش ساخته شده و به کار گرفته می شوند. آفت کش ها در جریان تکامل تغییرات و تحولات قابل ملاحظه ای پیدا کرده و به عنوان سلاحی موثر و کارامد در اختیار بشر بوده اند. آفت کش ها نه تنها در کشاورزی، بلکه در زمینه بهداشت نیز در طول تاریخ حامی بشر بوده اند.
به طور خلاصه، مصرف آفت کش ها توسط بشر به منظور بهره برداری بیشتر و استفاده بهینه از محصولات کشاورزی و نیز تامین بهداشت عمومی می باشد.گیاهان سبز دارای کلروفیل که منبع اصلی در تامین غذای بشر هستند، در تنازع دائمی با آفات هستند. بیش از یک میلیون گونه حشره، یکضد هزار نوع بیماری،سه هزار گونه نماتد و سی هزار گونه علف هرز به انواع گیاهان زراعی، زینتی و باغی خسارت نموده و در حال رقابت با بشر هستند که به این ترتیب نقش افت کش ها در کنترل عوامل مزبور به اثبات می رسد. اما نکته اساسی این است که بشر در به کارگیری آفت کش ها، در اثر خطاهایی که در سال های گذشته مرتکب شده، باعث بروز اشکالات اساسی در اکوسیستم های مختلف شده و امروزه به طور ناخواسته در یک نابسامانی اساسی قرار گرفته است. به هرحال انسان نمی تواند نقش آفت کش ها را به طور کامل نادیده انگارد و به همین دلیل در تلاش است تا با اتخاذ راه کارهای اصولی ضمن تضمین حفاظت محیط زیست، در کنترل آفات نیز موثر عمل کند.
تاریخچه آفت کش ها
به طور کلی تاریخچه آفت کش ها دارای سه دوره مشخص است:
1) دوران قبل از کشف د.د.ت : ترکیبات مورد استفاده عمدتا ترکیبات معدنی و گیاهی مانند ترکیبات آرسنیکی، نیکوتین و روغن های معدنی بودند.
2) سال های 1939 تا 1967 : یعنی از زمان پی بردن به خواص د.د.ت تا سال 1967 که در این دوره صدها ترکیب شیمیایی سنتز شدند و تعدادی از آنها هنوز کاربرد وسیع دارند.
از سال 1967 به بعد : دوره تحول جدید در معرفی آفت کش ها محسوب می شودف زیرا نسل سوم حشره کش ها در این دوره معرفی شدند. حشره کش های اخیر مانند هورمون ها، فرمون ها . عقیم کننده های شیمیایی که خطرات سوء آفت کش های قبلی و سنتی را نداشتند.
آفت کش ها
آفت کشها موادی شیمیایی هستند که به منظور کنترل آفات مختلف به کار گرفته یک دارای مزایا و معایبی هستند اما بشر طی دوران تکامل آفت کش ها در جستج که دارای خواص ایده آل باشند. خاصیت ایده آل به این مفهوم است که:
۱- آفت کش ها اثر قطعی روی آفت موردنظر داشته باشند. ۲- روی گیاهان و نیز حشرات مفید اثرات سوء نداشته باشند. ۳- برای انسان و دام بی خطر یا حداقل کم خطر باشند. ۴- روی مواد خوراکی تأثیر نامطلوب نگذارند. ۵- در شرایط جوی مختلف و بخصوص شرایط نامساعد محیطی پایدار باشند. ۶- کم دوام نباشند و در عین حال پایداری بسیار زیادی نیز در طبیعت نداشته و توسط میکروارگانیسم های محیط تجزیه شوند. ۷- روی تمام مراحل زندگی آفت مورد نظر مؤثر باشند. ۸- در محیط های اسیدی یا قلیایی دوام داشته باشند. ۹- در زنجیره های غذایی و اکوسیستم های مختلف اختلال مهمی ایجاد نکنند. ۱۰- از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشند.
نکته حائز اهمیت اینکه به طور قطع وجود تمام محاسن مذکور در یک ترکیه و بشر هنوز نتوانسته است به ترکیبی ایده آل دست یابد که دارای تمام مزایا شرایط فعلی بشر فقط می تواند با توجه به شرایط محیط، نوع و تراکم آفت، ترکیب مناسب را انتخاب کند نه ترکیب ایده آل را، زیرا ترکیب ایده آل هنوز ساخته نشده است.
