نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون برای برخی از بیماران بسیار حیاتی و مهم است. متاسفانه اخیرا با شیوع و همه گیری کرونا بسیاری از افراد به این بیماری مبتلا شده اند. در صورتی که ریه های فرد درگیر این بیماری شود سطح و میزان اندازه اکسیژن خون کمتر از حالت معمولی می گردد. بیمارانی که تحت درمان هستند حتما باید سطح اکسیژن خون آن ها به طور مرتب چک شود. شابد برای شما هم دسترسی پیداکردن به پالس اکسیمتر دقیق در این زمان به یک مشکل بزرگ تبدیل شده باشه یا شاید مثل خیلی از افراد با تهیه پالس اکسیمتر دقت نتایج حاصل شده اشتباه زیادی را نمایش می داد. در این مطلب با هم نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون را فرا می گیریم.
از آنجايي كه هموگلوبين ۹۸٪ اكسيژن را در خون حمل مي كند و پلاسما تنها ۲٪ آن را به همراه ميبرد، پالس اكسيمتري به شكل صحيح ميزان اكسيژن رساني محيطي را تجزيه و تحليل ميكند. اگر اندازه گيری اكسيژن با پالس اكسيمتر بدرستي صورت گرفته باشد، اشباع اكسيژن خوانده شده، حداكثر ۲٪ با مقدار خوانده شده در ABG اختلاف خواهد داشت (البته وقتي كه اشباع اكسيژن بين ۸۴ تا ۹۸ درصد باشد).
فهرست مطالب
پالس اكسيمتر (Pulse Oximeter): دستگاهي است كه براي اندازه گيري ميزان هموگلوبين اشباع با اكسيژن بكار ميرود و يك وسيله ی غيرتهاجمي ميباشد كه براي مانيتورينگ ممتد غيرتهاجمي سنجش اشباع اكسيژن عملي هموگلوبين شرياني (PR و SPO2) در بيماران بزرگسال، اطفال، شيرخواران و نوزادان، در محيط هاي بيمارستانها، درمانگاهها، آمبولانسها و منازل استفاده می شود.
دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی برای محاسبه میزان اکسیژن خون طراحی و ساخته شده است. میزان طبیعی سطح اکسیژن در بدن یک فرد سالم ۹۴ تا ۹۸ درصد می باشد. در صورتی که اکسیژن کمتر از ۹۴ باشد فرد با مشکلاتی روبرو خواهد شد. یادگیری نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون به وسیله پالس اکسیمتر انگشتی کمک زیادی را در حین مراقبت از بیمار به افراد می کند.
این دستگاه با توجه به ضربان و سنسورهای خاص اندازه اکسیژن را محاسبه می نماید. در افراد و بیمارانی که سطح اکسیژن کمتر از ۹۴ باشد، حتما باید از دستگاه های اکسیژن ساز استفاده نمود. به وسیله این دستگاه میزان اکسیژن در محیط افزایش می یابد و مقدار زیادی از آن وارد خون می شود. با یادگیری نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون می توان اقدامات لازم را در مواقع ضروری انجام داد. توجه داشته باشید که حتما باید موارد و نکات لازم را از پزشک بپرسید.
پالس اكسيمتر يك پروب حساسه و يك مانيتور با صفحهي ديجيتال دارد. حسگر شامل دو ديود منتشر كننده ي نور و دو سنسور است.يكي از ديودها نور تقريباً قرمز، يعني طول موج مخصوص هموگلوبين داراي اكسيژن (هموگلوبين اشباع) را منتشر می كند و ديود ديگر نور مادون قرمز، يعني طول موج مخصوص هموگلوبين بدون اكسيژن (هموگلوبين غير اشباع) را منتشر مي كند.
هر كدام از دو نوع هموگلوبين ميزان خاصي از نور منتشر شده را جذب ميكنند و از رسيدن آن به سنسور مربوطه جلوگيري ميكنند. اگر نور كمتري به سنسور برسد به اين معني است كه ميزان بيشتري از هموگلوبين مربوطه در خون وجود دارد. سپس دستگاه پالس اكسيمتر نسبت نور تقريباً قرمز و مادون قرمز دريافت شده را محاسبه ميكند تا درصد اشباع اكسيژن( SpO2) را مشخص كند.
گيرهي پروب حساس پالس اكسيمتر تا اندازهاي شبيه گيره ي لباس است. گيره ي پروب حساسه را بر روي نوعي بستر مويرگي، محيطي مانند نوك انگشت دست، نوك انگشت پا، لاله ي گوش يا روي پل بيني بيمار مي توانيد وصل كنيد. در شيرخواران ميتوانيد حسگر را به دور پاشنه ي پا پيچيده و با نوار محكم نمائيد. پالس اكسيمتر اشباع اكسيژن خون شرياني را اندازهگيري مي كند، لذا پروب بايد در ناحيهاي قرار گيرد كه نور از طريق جريان خون شرياني تابانده شود.
سطح اکسیژن طبیعی (Spo2) بين ۹۵ تا ۹۹ درصد است.
اعداد ۹۱ تا ۹۴ درصد بر هيپوكسي خفيف دلالت كرده و نياز به ارزيابي بيشتر و تجويز اكسيژن مكمل را توجيه ميكنند.
اعداد ۸۶ تا ۹۰ درصد، هيپوكسي متوسط را نشان ميدهند و معمولاً بايد به اين بيماران، البته با رعايت احتياط در مورد مبتلايان به COPD، اكسيژن مكمل ۱۰۰٪ تجويز شود.
اعداد ۸۵% يا كمتر نیز، هيپوكسي شديد را نشان داده و به مداخلهي فوري شامل تجويز اكسيژن ۱۰۰٪، تهويه ي مصنوعي و يا هردو نياز دارند.
تمامی سلول ها و بافت های بدن برای ادامه حیات خود نیازمند اکسیژن می باشند. وجود اکسیژن در خون سبب می شود تا انرژی موجود در بدن به میزان متعادلی باشد و در غیر این صورت فرد از کمبود انرژی رنج خواهد برد. افرادی که دارای بیماری های آسم، آمبولی ریه و مشکلات قلب و عروقی هستند، معمولا از این مشکل رنج می برند. متاسفانه بیماری کرونا نیز با وارد کردن آسیب به ریه منجر به کم شدن سطح اکسیژن در بدن می گردد.
تعداد ابتلا در ایران بسیار افزایش پیدا کرده است و ممکن است هر لحظه فرد یا افرادی از خانواده هر کس مبتلا به آن شود. توصیه می شود حتما اطلاعات کاملی از نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون با اکسیمتر را یاد بگیرید تا در شرایط اضطراری با مشکل مواجه نگردید.
در مواردی که اکسیژن مورد نیاز کمتر از ۹۲ باشد به وسیله دستگاه های اکسیژن ساز می توان مشکل را رفع نمود، اما متاسفانه در مواردی که میزان اکسیژن به کمتر از ۸۵ می رسد، هر لحظه ممکن است بافت های بدن دچار اختلال شدیدی شوند.
توصیه می شود حتما اطلاعات لازم برای نگه داری بیماران کرونایی را فرا بگیرید. در صورتی که مراقبت لازم و کافی در محیط خانه از افراد انجام گردد، قطعا بهبود آن ها زودتر خواهد بود. اکسیژن موجود در خون یکی از موارد بسیار حیاتی می باشد که در بیماران ریوی حتما باید به صورت مرتب کنترل گردد.
نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون به طرز صحیح این کمک را به شما و بیمارتان می کند که لحظه به لحظه از بهبود یا وخامت بیماری اطلاعات کسب نمایید. توصیه می شود حتما دستگاه اکسیمتر خود را از فروشگاه های معتبر خریداری نمایید تا بعدا متضرر نگردید.
راستی اگه نیاز به مشاوره تلفنی در زمینه انتخاب مدل دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی داشتین می تونید از طریق شماره تماس صحفه تماس با ما با کارشناسان فروش تجهیزات پزشکی هاسپکسا در تماس باشید. تمامی برندهای ارائه شده دستگاه پالس اکسیمتر در فروشگاه اینترنتی هاسپکسا دارای ضمانت مرجوعی کالا می باشند. شما می توانید با خیال راحترین پالس اکسیمتر دقیق مناسب خود را از بهترین برندهای بازار انتخاب و تهیه کنید.
نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون بدین گونه است که ابتدا باید در حالت آرام نشسته و یا خوابیده قرار داشته باشید. اندازه گیری سطح اکسیژن بعد از انجام یک فعالیت پر جنب و جوش کار صحیحی نیست. بنابراین محل مناسبی را پیدا کرده و بیمار را به حالت نشسته و یا دراز کشیده در آن جا قرار دهید. در هنگام گذاشتن پالس اکسیمتر نیز بیمار نباید انگشت و یا دست خود را تکان دهد و حتما باید به حالت ساکن و آرامی دست خود را بر روی یک سطح قرار دهد تا دستگاه به طرز صحیح کار کند.
نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون بدین صورت است که انگشت خود را بین دستگاه قرار می دهید. توجه داشته باشید که نباید هیچ مانعی بین انگشت و دستگاه وجود داشته باشد. ناخن کاشت شده، ناخن مصنوعی، رنگ حنا، تاتو و حتی لاک نباید بر روی ناخن انگشت وجود داشته باشد. برخی بدون آگاهی از نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون توسط اکسیمتر به این موارد توجه نمی نمایند و در هنگام اندازه گیری دچار مشکل می گردند. بنابراین توجه داشته باشید که حتما باید نکات لازم را قبلا یاد گرفته باشید.
بعد از قرار دادن دستگاه، اعدادی بر روی آن ظاهر می شوند که میزان اکسیژن خون و ضربان قلب را نمایش می دهد. نحوه اندازه گیری سطح اکسیژن خون در مواقعی که بیمار بر روی ناخن و انگشت خود لاک یا تاتو دارد بدین صورت است که می توان از نقاط دیگر مانند لاله گوش، انگشت شست پا و یا بینی استفاده کرد. در صورتی که سطح اکسیژن کمتر از ۹۲ باشد حتما باید بیمار را به مرکز درمانی و پزشکی برد. البته در این شرایط که اغلب بیمارستان ها ظرفیت کافی ندارند بهتر است از دستگاه های اکسیژن در خانه استفاده نمایید.
چند نمونه از محصولات پالس اکسیمتر دقیق فروشگاه هاسپکسا
نتیجهگیری
از آنجا که در بیماری کووید-19 بدلیل آسیب بافت ریه ممکن است کاهش سطح اکسیژن خون رخ دهد، استفاده از دستگاه پالس اکسیمتری برای سنجش میزان اکسیژن خون قبل از وخیم تر شدن حال بیمار می تواند مفید باشد.
نویسنده: کامران نوروزی شیرازی - کارشناس ارشد مهندسی پزشکی
