مقدمه
در دل تاریخ بلوچستان، نامهایی درخشاناند که نهتنها ریشسفید و معتمد بودهاند، بلکه پایهگذار تغییرات عمیق اجتماعی، فرهنگی و آموزشی در منطقه خود شدهاند. یکی از این چهرهها، حاج محمد کریم حسینزئی از روستای باتک در شهرستان سرباز است. در این مقاله، روایتی مستند و مردمی از زندگی، تلاشها و اقدامات تأثیرگذار ایشان ارائه میشود.
زندگینامه کوتاه
حاج محمد کریم حسینزئی، فرزند رستم، در سال ۱۳۰۳ شمسی در روستای باتک متولد شد. او در دوران جوانی وارد تجارت بینالمللی با هند شد؛ زمانی که هنوز پاکستان تشکیل نشده بود و هند تحت استعمار کمپانی هند شرقی قرار داشت. سپس مدتی در نیروگاه قدیم قطر مشغول به کار بود.
پس از بازگشت از قطر به ایران، مسیر زندگیاش را وقف مردم کرد. با وجود آنکه خودش سواد نداشت، اما با درک عمیق از اهمیت آموزش، تمام تلاش خود را برای ساختن آیندهای بهتر برای فرزندان منطقهاش بهکار گرفت.
آموزش؛ آغاز یک تحول
در زمانهای که تحصیل دختران در بلوچستان تابو و پر از مخالفت بود، حاج محمد کریم حسینزئی با شجاعت و پشتکار وارد میدان شد. او نهتنها رضایت خانوادهها را جلب کرد، بلکه با هزینه شخصی خانه خشتی خود را در کنار مسجد جامع روستا به دبیرستان دخترانه تبدیل کرد.
این مدرسه به نام «دبیرستان دخترانه امالمؤمنین» در سال ۱۳۵۲ تأسیس شد و با ۱۲ دختر آغاز بهکار کرد. حاج محمد کریم برای پیشقدم شدن، دو دختر خودش را نیز در مدرسه ثبتنام کرد تا الگویی برای خانوادههای دیگر باشد.
برای راهاندازی رسمی این دبیرستان، او تا وزارت آموزشوپرورش پیگیری کرد و در نهایت توانست موافقت مسئولان را جلب کند.
تأسیس دبیرستان پسرانه و خوابگاه
با مشاهده نیاز جوانان پسر برای ادامه تحصیل، حاج محمد کریم با هزینه شخصی، دبیرستان پسرانه شهید مطهری باتک را نیز احداث کرد. با تأسیس این دبیرستان، پسران از مناطقی چون پیشین تا اشار به باتک میآمدند و بسیاری از آنان امروز در جایگاههای مدیریتی و دولتی منطقه مشغولاند.
برای رفاه دانشآموزان، او حتی خوابگاه نیز ساخت تا آنانی که از مناطق دور میآمدند، جایی برای اقامت داشته باشند.
خدمات در حوزه درمان
در دوران نمایندگی آقای ملازهی نماینده مجلس ایرانشهر، حاج محمد کریم نخستین درمانگاه روستا را بنا نهاد. از آنجا که ساختمان مناسبی در اختیار نبود، وی با هزینه شخصی خود، ساختمانی برای درمانگاه ساخت و اولین پزشک روستا، دکتر نادر از پاکستان، در آن مستقر شد.
مقابله با بحران آب
در دوران خشکسالی ۱۰ ساله، چاه اصلی روستا خشک شد و مردم تنها با تانکر آب دریافت میکردند. حاج محمد کریم با پیگیری از استانداری سیستانوبلوچستان و اهدای زمین شخصی، زمینه حفر چاهی جدید را فراهم کرد و مردم از رنج بیآبی نجات یافتند.
فروتنی در کنار بزرگی
با آنکه خودش در خانهای گِلی زندگی میکرد، اما بهترین مکانها را برای مدرسه و خوابگاه وقف کرد. معلمان غیربومی، بهویژه خانمهای مجرد، را در خانه خود اسکان میداد و آنها را سر سفره خانواده مینشاند.
او همواره جوانان را به تحصیل تشویق میکرد و بهخصوص به دختران توصیه میکرد که مستقل باشند و در کوچکترین مسائل زندگی نیز به مردان متکی نباشند.
زیارت و حج
او دو بار به حج مشرف شد. بار اول با کشتی به حج رفت، چرا که در آن زمان پروازی وجود نداشت. بار دوم، در سال ۱۳۷۷ شمسی به همراه همسرش به مکه رفت.
نتیجهگیری
حاج محمد کریم حسینزئی، مردی بود که بینیاز از سواد رسمی، اما با قلبی آگاه و نیتی پاک، نسل جدیدی از تحصیلکردگان و خدمتگزاران منطقه سرباز را پایهگذاری کرد. نام او، چون نوری بر تارک تاریخ بلوچستان، جاودان خواهد ماند.
