یکی از اولین چالشهایی که بسیاری از افراد هنگام خرید بلیط هواپیما با آن مواجه میشوند، انتخاب بین بلیط سیستمی و چارتر است. این دو اصطلاح بهصورت گسترده در تمام سایتهای فروش بلیط دیده میشوند و در ظاهر، فقط تفاوت قیمتی دارند؛ اما در واقع، تفاوت آنها بسیار فراتر از قیمت است.
در این مطلب، بهصورت کامل و دقیق تفاوتهای میان این دو نوع بلیط را بررسی میکنیم تا با درک درست از مزایا و معایب هر کدام، بتوانید انتخابی هوشمندانه برای سفرهای هوایی خود داشته باشید.
بلیط چارتر به بلیطی گفته میشود که توسط یک آژانس یا شرکت واسطه، بهصورت عمده از ایرلاین اجاره یا خریداری میشود. در واقع، شرکت چارترکننده تمام یا بخشی از ظرفیت یک پرواز را در اختیار میگیرد و سپس آن را با قیمتگذاری دلخواه، به مسافران میفروشد.
ایده اصلی چارتر در اصل بر پایهی پر کردن صندلیهای خالی پروازهای برنامهریزیشده است. از آنجایی که شرکت چارترکننده متعهد به پرداخت کل هزینه هواپیماست، تلاش میکند با ارائه قیمتهای رقابتی، صندلیها را بهسرعت به فروش برساند. همین موضوع باعث شده بسیاری از مردم، چارتر را مترادف با بلیط ارزان بدانند، در حالی که این همیشه صدق نمیکند.
در مقابل، بلیط سیستمی به بلیطی گفته میشود که مستقیماً توسط شرکت هواپیمایی عرضه میشود. برنامهریزی این نوع پروازها، قیمتگذاری و همچنین پشتیبانی آنها کاملاً در اختیار ایرلاین است.
قیمت بلیط سیستمی معمولاً ساختار مشخصتری دارد و بهصورت دورهای (بر اساس فصل، روز، ساعت پرواز و کلاس پروازی) بهروزرسانی میشود. علاوه بر این، بلیطهای سیستمی از نظر قوانین کنسلی، استرداد وجه، و تخفیفهای سنی (ویژه کودکان و نوزادان) انعطافپذیرتر هستند.
قیمتگذاری بلیط چارتر برخلاف بلیط سیستمی، ثابت و پیشبینیپذیر نیست. در زمانهایی که تقاضای سفر پایین باشد (مانند اواسط هفته یا فصلهای خلوت)، چارترکنندهها برای جلوگیری از ضرر، قیمت بلیطها را کاهش میدهند. این کاهش قیمت ممکن است چشمگیر باشد و برای بسیاری از مسافران، گزینهای وسوسهانگیز تلقی شود.
با این حال، در ایام پرتردد سال (مانند تعطیلات نوروز یا آخر هفتهها)، به دلیل افزایش تقاضا، قیمت بلیط چارتر ممکن است حتی از بلیط سیستمی نیز بالاتر باشد. بهعبارت دیگر، ارزانتر بودن بلیط چارتر یک قاعدهی کلی نیست و باید در هر شرایط بهصورت موردی بررسی شود.
یکی از مهمترین تفاوتهای بلیط چارتر و سیستمی، در نحوهی برخورد با کنسلی و استرداد وجه است. در بلیطهای سیستمی، معمولاً امکان لغو بلیط وجود دارد. بسته به کلاس پروازی و زمان باقیمانده تا پرواز، درصدی از مبلغ بلیط بهعنوان جریمه کسر شده و مابقی به مسافر بازگردانده میشود.
اما در اغلب موارد، بلیطهای چارتر غیرقابل استرداد هستند. بهعبارتی، در صورت انصراف از سفر، امکان بازگشت وجه وجود ندارد یا تنها در شرایط خاص، درصد بسیار کمی از مبلغ بازپرداخت خواهد شد. بنابراین اگر احتمال تغییر در برنامه سفرتان وجود دارد، خرید بلیط سیستمی گزینهای مطمئنتر است.
یکی از نکات مهمی که بسیاری از مسافران از آن غافل هستند، تفاوت در نحوه قیمتگذاری بلیط برای گروههای سنی مختلف است.
در بلیطهای سیستمی، معمولاً قیمت بلیط برای نوزادان (زیر ۲ سال) بسیار کمتر از بزرگسالان است و برای کودکان (۲ تا ۱۲ سال) نیز تخفیفهای قابلتوجهی در نظر گرفته میشود. این موضوع در کاهش هزینه نهایی سفرهای خانوادگی بسیار مؤثر است.
اما در بلیطهای چارتر، اغلب چنین تخفیفهایی وجود ندارد و قیمت بلیط کودک برابر با بلیط بزرگسال محاسبه میشود. اگر با کودک یا نوزاد سفر میکنید، انتخاب بلیط سیستمی میتواند از نظر اقتصادی بهصرفهتر باشد.
سطح خدمات و میزان مسئولیتپذیری در صورت بروز مشکل، در بلیطهای سیستمی و چارتر متفاوت است. در بلیطهای سیستمی، تمام مراحل فروش و خدمات پس از فروش توسط شرکت هواپیمایی انجام میشود. این موضوع باعث میشود در صورت بروز تأخیر، لغو پرواز یا سایر مسائل، پیگیری و رسیدگی با شفافیت و سرعت بیشتری انجام شود.
در بلیطهای چارتر، مسئولیت بخشی از خدمات بر عهده شرکت چارترکننده است. اگر این شرکت پاسخگو نباشد یا فرآیند پشتیبانی مناسبی نداشته باشد، مسافر ممکن است با مشکلاتی مواجه شود که بهراحتی قابل حل نباشند.
یکی از باورهای نادرست رایج در میان مسافران این است که بلیط چارتر همیشه ارزانتر از سیستمی است. این تصور در بسیاری از موارد نادرست است. در برخی ایام سال و بهویژه هنگام افزایش تقاضا، بلیط چارتر نهتنها ارزان نیست، بلکه بهدلیل محدود بودن عرضه و نبود امکان کنسلی، ممکن است بسیار گرانتر نیز باشد.
پیشنهاد میشود پیش از خرید، هر دو نوع بلیط را در مسیر مورد نظر بررسی و مقایسه کنید. تصمیمگیری براساس اطلاعات واقعی و شرایط سفر میتواند از هزینههای اضافی جلوگیری کند.
تفاوت میان بلیط چارتر و سیستمی فقط به قیمت آنها محدود نمیشود. هر کدام از این گزینهها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب میان آنها باید با توجه به شرایط سفر، انعطافپذیری برنامه، تعداد همراهان (بهویژه کودکان) و میزان اهمیت خدمات پس از خرید انجام شود.
اگر بهدنبال بلیط ارزان برای سفرهای قطعی و بدون تغییر هستید، چارتر میتواند انتخاب خوبی باشد. اما اگر زمان سفر شما هنوز قطعی نیست، یا نگران احتمال کنسلی و نیاز به خدمات مطمئن هستید، بلیط سیستمی با تمام مزایای آن گزینه مناسبتری خواهد بود.
