با نزدیک‌تر شدن به بزرگترین رویداد گردشگری استان کرمانشاه لزوم بهره‌برداری از فرصت‌های برخاسته از این رویداد بیش از پیش ملموس می نماید، لذا انتظار می‌رود بخش عمومی و مدیران دولتی استان در تسهیل شرایط برای خلق، کشف و بهره‌برداری از فرصت‌های ناشی از این رویداد به یاری بخش خصوصی شتافته و شرایط را در حوزه‌های بالادستی، تقنین، زیرساخت فرهنگ در اکوسیستم گردشگری استان کرمانشاه به نحوی محیا سازند تا این رویداد بدل به نقطه شروعی برای رونق اقتصاد مبتنی بر گردشگری پایدار در استان شود.
استان کرمانشاه با وجود ظرفیت بالای گردشگری و تنوع فرهنگی مناسب، علیرغم تلاش‌های دلسوزانه مدیران ذی‌ربط هنوز نتوانسته است در نظام سلسله مراتبی مقاصد گردشگری جایگاهی شایسته پیدا کند.
در پاسخ به چرایی این ناکامی تاکنون فرضیه‌هایی مطرح شده و در پی آن استراتژی‌ها و راهکارهایی اندیشه و اجرا شده‌است اما به نظر می‌رسد راهبرد توسعه‌ای که به صورت جامع نگرانه حوزه‌های توسعه محصول، توسعه بازار، توسعه سرمایه‌گذاری، توسعه زیرساخت و توسعه منابع انسانی را دنبال کند می‌تواند در میان‌مدت کرمانشاه را نه صرفاً محلی برای عبور، بلکه به عنوان هدف و قطب گردشگری مطرح کند.
غنای فرهنگی، موسیقی مقامی و محلی، تنوع و شهرت غذایی، مرزی بودن استان، طبیعت بکر و کم نظیر با پتانسیل ورزش‌های هیجان‌انگیزی همچون رفتینگ، صخره نوردی و پرواز، به همراه آثار باستانی و بافت شهری ویژه و اقلیم چهارفصل استان، بسته کاملی است که می‌تواند اهداف راهبردی توسعه محصول و توسعه بازار را بدون مشکل خاصی محقق نماید.
تعریف پروژه‌های مکمل یک زنجیره ارزش در حوزه گردشگری و ایجاد جذابیت برای بخش خصوصی از طریق تسهیل روش‌های مدرن تأمین مالی و روشمند کردن و بهینه‌سازی فرآیندهای مجوزهای مربوطه از مواردی است که می‌تواند بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری در این حوزه ترغیب نماید.
موارد مذکور به علاوه توسعه زیرساخت‌های متناسب با بخش‌های هدفگیری شده از بازار از وظایف و مسئولیت های بخش دولتی بوده که در جای خود قابل بسط و بحث است.
اما مهمترین راهبرد این برنامه جامع، استراتژی توسعه منابع انسانی است که انتظار می‌رود بخش خصوصی با استقرار فرآیندهای مدیریت دانش در سطح شرکت‌ها و هم‌اندیشی و انتقال تجربه میان یکدیگر با محوریت کمسیون‌های ویژه اتاق بازرگانی به احقاق آن یاری نماید.
باری از مهمترین برنامه‌های اجرایی این استراتژی مدل تعامل بخش خصوصی تحت عنوان همرقابتی می‌باشد.
همرقابتی یک رویکرد مدرن در مدیریت کسب‌وکار در شرایط عدم قطعیت بالاست که برای توصیف رقابت همکارانه پیشنهاد شده است.
همرقابتی در زبان انگلیسی یک تکواژ چندوجهی از همکاری و رقابت است که بر ماهیت خواستنی این نوع از کار مشترک تاکید می کند.
این مفهوم برخاسته از علوم مهندسی و نظریه بازی‌هاست که در سطح میان‌سازمانی زمانی شکل می‌گیرد که شرکت‌ها با هم‌نهشتی نسبی منافعشان با یکدیگر تعامل دارند.
آنها با یکدیگر همکاری می کنند تا به ارزشی دست پیدا کنند که اگر بدون همکاری با یکدیگر فعالیت کنند به آن دست پیدا نخواهند کرد.
طبق نظریه بازی‌ها و نظریات در هم‌تنیدگی، برخی مطالعات حضور هم‌زمان همکاری و رقابت میان واحدهای عملیاتی و اثر آن بر رفتارهای اشتراک دانش را مثبت تحلیل می کنند، با این حال فقدان این رویکرد در بخش خصوصی فعال در حوزه گردشگری در استان کرمانشاه کاملا ملموس بوده و ادامه این روند نتیجه‌ای جز شکست سیاست‌های توسعه منابع انسانی را در پی نخواهد داشت.
همرقابتی باعث می‌شود که بنگاه‌های اقتصادی رشد قابل توجه و پایداری داشته باشند، در زمینه اندازه بازار و عملکرد نوآوری، توسعه فنآوری و محصولات جدید کمک زیادی به آنها می‌کند.
یک راهبرد همرقابتی تحت شرایطی که عدم اطمینان بازار بالاست، می‌تواند بسیار سودمند باشد، به این معنی که بنگاه‌های اقتصادی با تسهیم ریسک‌ها و هزینه‌هایشان با رقبا، قادر به افزایش عملکرد نوآوری و عملکرد بازارشان تحت این شرایط هستند؛ همچنین، نتایج مطالعات مختلف نشان میدهد که همرقابتی برای شرکت‌ها در صنعت گردشگری ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کند و باعث توسعه بازارهای تدریجی و جدید می‌شود که همکاری با رقبای با دقت انتخاب شده (همرقابتی) به شرکت‌ها در زمینه تسهیم ریسک‌ها و هزینه‌های مرتبط با توسعه محصولات فعلی، ایجاد محصولات نوآور، گسترش بازارها، ایجاد بازارهای جدید و ورود به بازارهای خارجی کمک زیادی می‌کند.
همرقابتی دارای فواید زیادی برای شرکت‌ها ازجمله دسترسی به منابع کمیاب ملموس و ناملموس، یادگیری، دسترسی به فنآوری‌های پیشرفته و نیروی کار باکیفیت، دسترسی به بازارهای جدید، محدودکردن ریسک، صرفه جویی در زمان، افزایش قدرت چانه‌زنی، تنوع آسان‌تر فعالیت‌ها، افزایش انعطاف‌پذیری سازمانی و راهبردی، افزایش ارزش افزوده برای مشتریان، کاهش هزینه‌ها و بهبود نتایج و پیامدهای مالی می‌شود.
شرکتی که راهبرد‌های همرقابتی را در موقعیت‌های مختلفی به کار می برد، می تواند از مزایای هر دو رقابت و همکاری بهره‌مند شود.
رقابت، شرکت ها را به سمت معرفی ترکیباتی از محصولات جدید، نوآوری و بهبود محصولات و خدمات سوق میدهد؛ همچنین شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا با هزینه رقبا، موقعیت و عملکرد خود را در بازار بهبود دهند.
همکاری، به نوبه خود به شرکت‌ها اجازه میدهد تا به منابع تقریباً رایگان، مهارت‌ها و دانش‌هایی که ضروری هستند، دسترسی پیدا کنند.
درنتیجه، همرقابتی باعث بهبود عملکرد شرکت‌هایی که آن‌را اتخاذ می‌کنند، می‌شود که در نهایت با مدیریت دانش در بخش خصوصی می‌توان انتظار داشت که منتج به اهداف راهبرد توسعه منابع انسانی شود.
امید آنکه بخش خصوصی فعال در صنعت گردشگری با نهادینه کردن مفاهیم مدرن توسعه کسب وکار، ضمن کسب سود بیشتر باعث رونق اقتصاد گردشگری در استان پر پتانسیل کرمانشاه شود.
نوشته شده توسط: میثم سالاری – مدیر هتل کاروانسرای لاله بیستون
