به گوش رسیدن صداهای عجیب از خودرو اتفاق غیر عادی نبوده و بسیار رایج است؛ یکی از صداهای متداولی که شنیده می شود، صدای تق تق شبیه به در زدن است. این صدا نشانه بروز مشکل ناک زدن در خودرو شما بوده و در صورت عدم رسیدگی به آن می تواند آسیب های جدی برای اتومبیلتان به همراه داشته باشد. از این رو لازم است در صورت مشاهده این مشکل فورا نسبت به رفع آن اقدام کنید. در ادامه این مطلب عواملی که سبب ایجاد این مشکل می شود را بررسی کرده و با نحوه بر طرف کردن آن آشنا خواهیم شد.
غیر یکنواخت سوختن سوخت درون سیلندرهای موتور، ناک زدن خودرو را در پی دارد. اگر درون سیلندرها هوا و سوخت به طور متعادل و با نسبت های مناسب وجود داشته باشد، سوختن آن به جای آن که یکباره باشد، مرحله به مرحله خواهد بود. به این ترتیب در هر مرحله از سوختن شوک کوچکی ایجاد شده که سبب اشتعال سوخت مرحله بعد می شود. چنانچه سوخت به شکل ناهموار و غیر یکنواختی سوخته و در زمان نامناسبی خاموش شود، ناک زدن یا تق تق موتور اتفاق می افتد. این مسئله علاوه بر تولید صدای آزاردهنده، به دیواره سیلندر و پیستون نیز صدمه می زند.
عوامل متعددی سبب خرابی موتور و ناک زدن آن می شود. در ادامه به بررسی برخی از مهم ترین علل بروز این مشکل می پردازیم:
وظیفه ایجاد جرقه و اشتعال مخلوط سوخت و هوای موجود در سیلندر بر عهده شمع ها است. بنابراین شمع قطعه ای بسیار مهم و تاثیرگذار در راه اندازی موتور اتومبیل به شمار می رود. این قطعه مصرفی بوده و در اثر استفاده به مرور زمان خراب می شود. طول عمر شمع ها به نوع آن ها و میزان استفاده از خودرو بستگی دارد اما به طور کلی توصیه می شود که پس از طی مسافت ۵۰ هزار کیلومتر آن را تعویض نمایید. چرا که رانندگی با شمع کهنه و معیوب قدرت موتور را کاهش می دهد.
در ماشین های مدرن و امروزی کامپیوتر وظیفه زمان بندی موتور را بر عهده داشته و به همین دلیل جرقه زنی شمع ها در زمان مشخصی اتفاق می افتد. با این وجود ممکن است به دلایل مختلف این جرقه در زمان درستی شکل نگرفته و انفجارهای متعدد در سیلندر و ناک زدن موتور را به دنبال داشته باشد.
درجه بندی اکتان بنزین عرضه شده در جایگاه های سوخت متفاوت است. سوختی که اکتان بالاتری دارد، توان تحمل تراکم بیشتری پیش از اشتعال خواهد داشت. بنابراین اگر موتور خودرو شما به گونه ای طراحی شده که به سوختی با اکتان بالا نیاز دارد، نباید از بنزین معمولی استفاده کنید. بنزین با اکتان بالا نسبت به بنزین معمولی گران تر است اما استفاده از آن به ویژه در طولانی مدت صدای زیادی تولید کرده، به موتور آسیب زده و هزینه گزافی را برای تعمیرات به شما تحمیل می کند.
با بررسی دفترچه راهنمای خودرو می توانید به نوع سوخت مورد نظر اتومبیلتان پی ببرید. پیشنهاد می کنیم در صورتی که از موتور صدای تق تق به گوشتان رسید، از بنزینی با اکتان بالاتر در مرتبه بعدی سوخت گیری استفاده کرده یا به سراغ تقویت کننده اکتان رفته و به این ترتیب عملکرد موتور را ارتقا دهید. اگر پس از انجام این اقدامات همچنان مشکل ناک زدن ادامه داشت، ایراد از نوع سوخت نبوده و باید سایر عوامل را بررسی نمایید.
وجود مواد کربن زدا در سوخت برای جلوگیری از مسدود شدن سیلندرها ضروری است. با انباشته شدن رسوبات کربنی در سیلندرها فضای لازم برای سوخت و هوا کاهش یافته و در نتیجه فشرده سازی افزایش می یابد. تغییرات در فشرده سازی علاوه بر اشغال حجم سیلندر، با تولید جرقه سبب اشتعال مستقیم سوخت شده و فرایند احتراق را با مشکل مواجه می سازد. آسیب رسیدن به سیلندرها نتیجه انباشته شدن رسوبات و ناک زدن موتور است. برای حل این مشکل کافی است سیلندرها توسط یک فرد متخصص تمیز شوند.
اگر مشکلی در سنسور اکسیژن، پمپ بنزین، انژکتورهای سوخت یا سنسور جریان هوای جرمی خودرو وجود داشته باشد، مخلوط هوا و سوخت بدون چربی در موتور جمع می شود که نه سوخت آن کافی است و نه هوای زیادی دارد. همین امر سرعت و زمان سوختن در سیلندرها را تحت تاثیر قرار داده و آن را کند می کند. در نتیجه انفجارهای متعددی رخ داده که به ناک زدن اتومبیل منجر می شود.
کامپیوتر ماشین های امروزی و مدرن نسبت هوا به سوخت، انژکتورهای سوخت و زمان بندی را تنظیم و کنترل کرده و به همین دلیل کوبش موتور که پیشتر در خودروهای قدیمی شاهد بودیم، در این اتومبیل ها به ندرت اتفاق می افتد. همچنین وجود سنسور ناک، در اطلاع رسانی به موقع بروز مشکل به واحد کنترل موتور بسیار موثر بوده و به رفع خودکار آن کمک می کند. اگر ایرادی در سنسور ضربه خودرو وجود داشته باشد، ممکن است مسئله کوبش موتور ایجاد شود. از این رو بررسی سنسور ناک امری ضروری است.
دلیل دیگری که می توان برای ناک زدن موتور در نظر گرفت، خرابی قطعاتی است که در کنار موتور کار می کنند. در پیرامون محفظه موتور قرقره هایی وجود دارد که با یک تسمه به هم متصل شده اند و این تسمه با فعالیت موتور، می چرخد. کشش مناسب تسمه نکته دیگری است که باید در صورت شنیدن صدای تق تق از موتور بررسی شود. در صورتی که تسمه کشش مناسب را دارا باشد، نرم و بدون صدای اضافه می چرخد و مشکلی به وجود نخواهد آورد. اما کشیده شدن آن عملکرد کشنده را نیز مختل می کند. همچنین خم شدن یکی از قرقره ها می تواند سبب ایجاد صدای تق تقی شود که معمولا با ناک زدن موتور اشتباه گرفته می شود.
با حرکت پیستون ها به بالا و پایین، میل لنگ چرخیده و نیرو به چرخ ها منتقل می شود. برای آن که پیستون ها روان تر حرکت کنند از بلبرینگ های میله ای استفاده شده است اما مانند هر قطعه دیگر، گذر زمان سبب فرسودگی این قطعه شده و حتی ممکن است از جای اصلی خود خارج شوند. وقتی یاتاقان ها دچار فرسودگی شوند، پیستون متصل به میل لنگ تکان خورده و صدای تق تق از آن به گوش می رسد. برای رفع این مشکل باید یاتاقان ها را تعویض کرده یا کارهای دیگر روی پیستون ها و میل لنگ انجام داد.
روغن کاری سیلندرها از جمله اقدامات ضروری برای حفظ عملکرد صحیح این قطعه به شمار می رود و عدم انجام این کار منجر به تولید صدای تق تق می شود. اگر سیلندر دچار نشتی شده باشد و روغن از دست دهد یا برای روان کاری آن از روغن نامرغوب و با نقطه اشتعال پایین استفاده شود، روان کاری به درستی انجام نخواهد شد. به همین دلیل است که خودروسازان استفاده از روغن موتور سنتتیک را پیشنهاد می دهند. همچنین چنانچه سرسیلندر به خوبی روغن کاری نشود، رینگ پیستون و دیواره سیلندر آسیب می بیند؛ بنابراین روغن کاری سرسیلندر در جلوگیری از ضربه خوردن پیستون بسیار مهم و تاثیرگذار است.
• استفاده از بنزین با اکتان بالا، نخستین اقدامی است که باید در جهت رفع مشکل ناک زدن موتور انجام شود. این نوع سوخت توانایی تحمل فشار بیشتری را پیش از احتراق دارد.
• تجمع رسوبات کربنی زمان بندی جرقه شمع را تغییر می دهد و به کارگیری مواد افزودنی تمیزکننده کربن مانع از اجتماع این رسوبات در بخش های مختلف موتور خودرو می شود. به این ترتیب با انجام این کار می توانید مشکل خرابی شمع ها و انباشه شدن کربن که در قسمت قبلی این مطلب توضیح داده شد را بر طرف سازید.
• از طریق تنظیم شمع ها و سیم های جدید نسبت به تنظیم موتور اتومبیل اقدام نمایید.
• تعویض مرتب و برنامه ریزی شده روغن موتور و کنترل سطح روغن مسئله دیگری است که باید به آن توجه شود. در صورتی که سطح روغن از میزان استاندارد آن کمتر باشد یا برای مدت طولانی از آن روغن استفاده شود، قطعاتی که در زمان بندی موتور نقش دارند به خوبی روغن کاری نخواهند شد.
از آن جایی که منشا صدای تق تق اغلب وجود مشکل در اجزای داخلی موتور است، توصیه می کنیم چنانچه صدایی از موتور می شنوید، رانندگی را متوقف کنید. رانندگی در این شرایط می تواند آسیب بیشتری به اجزای خودرو وارد آورده و هزینه بیشتری را برای تعمیرات به شما تحمیل کند. چه بسا ممکن است شدت آسیب به حدی باشد که نیاز به تعویض قطعات پیدا کنید. یکی از نشانه های ناک زدن و کوبش موتور، روشن شدن چراغ چک اتومبیل است. لذا توصیه می کنیم در صورت مشاهده این مسئله در اولین فرصت پیگیری ها و اقدامات لازم را انجام دهید.
همان طور که اشاره کردیم، سوختن سوخت در موتور سبب ایجاد رسوبات کربنی یا لجن کربنی در سیلندرها شده و ممکن است فیلتر هوا یا انژکتور سوخت را نیز مسدود کند. به این ترتیب فشرده سازی در محفظه احتراق افزایش و فضای خالی کاهش می یابد. تغییر فشرده سازی بر فرایند اشتعال هوا و گاز درون سیلندر اثر گذاشته و موجب تولید صدای تق تق می شود. با افزودن ماده تمیزکننده پسماندهای کربنی به انژکتور سوخت می توان رسوباتی که در سیلندر جمع شده است را از بین برد.
• استفاده از سوخت کافی با اکتان مناسب برای خودرو
• استفاده از شمع های مناسب برای اتومبیل
• بررسی و تنظیم زمان اشتعال جهت جلوگیری از انفجارهای متعدد
• به کارگیری اسکنر عیب یابی به منظور بررسی وضعیت موتور و اجزای آن
اطلاع از علل ناک زدن خودرو و عواملی که سبب بروز این مشکل می شود، می تواند تا حد زیادی از وارد شدن آسیب جدی به موتور جلوگیری کند. با این حال چنانچه خودرو شما دچار این مشکل شد و برای رفع آن نیاز به خرید شمع سی ان جی، شمع یورو ۴، شمع دو پلاتین، پمپ و صافی پژو ۴۰۵، پمپ بنزین پراید کابراتوری و … داشتید می توانید به فروشگاه اینترنتی قطعات یدکی HPC مراجعه نمایید.
