با وجود اینکه انسان با تجربه طبیعی خویش آموخت که زندگی گروهی خود را سامان دهد و به دنبال آن اولین شهرها در کنار رودخانه هایی مانند نیل، دجله، فرات، سند و غیره به وجود آمدند اما در محل هایی که دسترسی به آب رودخانه نبود برای رفع نیازهای خود اقدام به کندن چاه نمود و چون همه آب هایی که در دسترس بودند از نظر کمی و کیفی جوابگوی نیازهای او نبود، به فکر جابجا کردن آن افتاد و لذا تکنیک آبیاری و آبرسانی به وجود آمد و با ایجاد شهرهای بزرگ تر، تأمین آب آشامیدنی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفت و انسان مجبور شد با ساخت آبراهههای کوتاه، آب را به داخل شهرها منتقل کند. البته با توجه به مشکلاتی که برای انتقال آب چاه ها به روی زمین وجود داشت عمده این آب فقط برای شرب قابل استفاده بود تا اینکه بشر موفق شد با شبکه آبرسانی قنات، آب های زیر زمینی را به سطح منتقل کند. احتمالاً از همین زمان و پس از ساخت قنات بوده است که انتقال آب به وسیله چیزی شبیه لوله انجام گرفت و اولین جرقه ها و الهام های شبکه آبرسانی مدرن امروز از اینجا زده شد.
رفته رفته با بالاتر رفتن سطح علم و با بزرگتر شدن شهرها و لزوم تأمین آب بهداشتی شیرین برای آشامیدن و استفاده جوامع شهری، سیستم لوله کشی تحت فشار به وجود آمد و برای این کار برای اولین بار از لولههای مسی استفاده شد. در ایران نیز برای اولین بار، قسمتی از شهر بیرجند با استفاده از لولههای مسی لوله کشی شد. مردم بیرجند برای این کار از لولههای مسی به جامانده در پادگان متفقین بعد از جنگ جهانی دوم استفاده کردند و پس از آن نیز شهرهای بزرگ ایران به سیستم لوله کشی آب شیرین مجهز شدند.
در ادامه به بیان اجزاء و تأسیسات یک شبکه آبرسانی امروزی می پردازیم.
به طور کلی تجهیزات تأسیساتی مورد استفاده در تمام سیستم های آبرسانی امروز عبارتند از:
اجزای مورد استفاده در یک شبکه آبرسانی عبارت است از:
لوله ها از مهم ترین تجهیزات در آب رسانی ها هستند که وظیفه آنها هدایت آب از نقطه ای به نقطه دیگر است.
شیر وسیله ای برای قطع و وصل یا کم و زیاد کردن مایعات و گازها برای خارج شدن از لوله میباشد. به وسیله شیر می توان مقدار مایعات خارج شده از لوله را کنترل کرد. به طور کلی شیرها بر دو نوع شیر خانگی و شیر صنعتی و از جنس فلزی یا پلاستیکی هستند.
به طور کلی پمپ ها قطعات الکتریکی-مکانیکی هستند که وظیفه آنها دادن انرژی جنبشی به سیال است. در پمپها تغییرات انرژی سیال همواره به صورت تغییر فشار سیال مشاهده میگردد. از این وسایل الکتریکی برای انتقال سیال به یک ارتفاع معین یا جابجایی آن در یک سیستم لولهکشی استفاده مینمایند. به عبارت کلی تر، پمپ دستگاهی است که سیالات غیرقابل تراکم را از یک نقطه به نقطهای دیگر جابجا مینماید. ضمن اینکه در شبکه آبرسانی، پمپ ها، وظیفه پمپاژ و انتقال آب از نقطه ای به نقطه دیگر را دارند، به عنوان یک تنظیم کننده فشار آب نیز به کار می رود. در واقع برای برداشت و بهره برداری از آب منابع و برای رسیدن به فشار مورد نیاز، دبی مورد نیاز و آب سالم در تأسیسات آبرسانی باید از پمپ ها استفاده کرد. پمپ ها از نظر نوع موتور، پروانه، بدنه و… انواع مختلفی دارند.
مخازن مکانی برای ذخیره آب هستند و برای تأمین آب مورد نیاز مردم از آنها استفاده می شود. همچنین یکی از مهم ترین قسمت های شبکه آبرسانی است و در واقع مکانی برای جمع آوری و تصفیه آب چاه ها است. به علاوه تأمین خشی از فشار آب هم در مخازن صورت می گیرد.
برخی از مهمترین انواع لوله های مورد استفاده در خطوط انتقال آب عبارتند از:
در اینجا نحوه پیاده سازی خطوط انتقال آب را به صورت مختصر مرور می کنیم: