در شوک ها و بحرانهای اقتصادی، یکی از گروه هایی که بسیار آسیب پذیر هستند، کودکانند. آموزش، تغذیه، سلامت و موضوعات اجتماعی و روانشناسی کودک در این شرایط دستخوش تغییر می شوند.
سوءتغذیه ازمهمترین آسیبهای وارده به کودکان است.با کاهش قدرت اقتصادی خانوار، سهم کودک در دریافت مواد مغذی کاهش پیدا می کند. از دهه هشتاد، برای جلوگیری از بروز سوء تغذیه در کودکان، طرحی به نام یک وعده غذای گرم در روستامهدها و مهدهای حاشیه شهر اجرا می شود. در این طرح، به ازای هر کودک سرانه اندکی درنظر گرفته شده است. مبلغ مذکور به حساب مدیر مدرسه واریز می شود. مدیر می بایست اقدامات لازم برای ارائه یک وعده غذایی که در مهدکودک یا با نظارت مهدکودک طبخ می شود را به انجام برساند.
در حال حاضر، 205 هزار کودک، در 5000 مهدکودک مشمول این طرح هستند. اینکه شیوه شناسایی کودکان آسیب پذیر و درمعرض سوء تغذیه به چه صورت است و ممکن است خطاهای نوع اول و دوم در آن روی دهد را کنار می گذارم.
مساله ای که وجود داشت این بود که ما نمی دانستیم اولا مهدکودک غذایی به بچه ها می دهد یا خیر؛ ثانیا وضعیت سلامت کودکان در طول بازه اجرای این طرح چه تغییری دارد و آیا اساسا غذا تغییری در شاخص های رشد کودک داشته است یا خیر.
مکانیزم مذکور در کشور وجود نداشت. مدیران مربوطه در ستاد مرکزی و استان ها نمی دانستند در مهدکودک چه می گذرد.
خداوند لطف کرد و بعد از حدود شش ماه، توانستیم ضمن تحلیل و طراحی فرایندهای مربوطه، سامانه ای برای پایش لحظه ای وضعیت سلامت کودکان و نیز غذایی که به کودکان داده می شود پیاده سازی کنیم. این سامانه حاوی دیتابیسی از ارزش تغذیه ای بیش از 20 هزار غذا و اقلام خوراکی است. به محض ورود اطلاعات غذا توسط مهدکودک و نیز ثبت تصویر غذا، ارزش تغذیه ای غذای ارائه شده به کودک در پروفایل او ثبت می شود.
خانه های بهداشت هم درگیر شده اند و وظیفه تن سنجی و نیز ثبت شاخص های رشد کودک را به عنوان ناظر و مجری پایش وضعیت سلامت کودکان در این سامانه به آن ها محول شده است.
به جایی خواهیم رسید که دقیقا می دانیم بودجه ای که به این طرح اختصاص داده شده است، در کدام روستا و در کدام مهدکودک، در چه روزی تبدیل به چه غذایی، با چه ارزش تغذیه ای شده است.
این یک نمونه است و ان شاءالله از چند هفته آتی پایلوت خواهد شد. امیدواریم این مدل را بتوانیم برای تمام کودکان بویژه در مناطق محروم پیاده سازی کنیم.
پ.ن: باید در امور خیریه، به سمت خیریه های هوشمند برویم. خیریه هایی که ضمن استحقاق سنجی خدمت گیرنده، امکان پایش و سنجش اثربخشی خدماتشان را داشته باشند.