حسین شیروانی
حسین شیروانی
خواندن ۳ دقیقه·۱ سال پیش

چالش‌های مرتبط با کم‌بینایی در فضای وب و نقش دسترس‌پذیری در کاهش آن‌ها

افراد کم‌بینا در موارد زیر می‌توانند در تعامل با فضای وب با چالش مواجه شوند:

اندازه فونت

اندازه کوچک برای فونت‌ها می‌تواند برای این دسته از کاربران مشکل ایجاد کند. برخی از کاربران با استفاده از ابزارهای بزرگنمایی (Zoom یا Magnification) تا حدودی از این مشکل خودشان را خلاص می‌کنند. با این حال تفاوت بسیار زیادی میان بزرگنمایی و بزرگ‌بودن اندازه فونت در صفحه است. به همین دلیل پشتیبانی وب‌سایت از تغییر اندازه فونت می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد. البته بسیاری از مرورگرها هم این قابلیت را اضافه کردند و کاربر با مراجعه به بخش تنظیمات (Browser Settings) می‌تواند اندازه فونت پیش‌فرض را تغییر دهد.

تضاد رنگ ناکافی

تضاد رنگ کم می‌تواند برای کاربرانی که مشکلات بینایی، شناختی و یادگیری دارند چالش برانگیز باشد. حتی کاربران گوشی همراه، در محیط‌هایی که شدت نور زیاد است می‌توانند در دیدن و خواندن محتوا با مشکل روبرو شوند. بنابراین این امکان وجود دارد که بخشی از متن، یک المان، یک حالت و … را کاربر نبیند.

وابستگی به رنگ

رنگ یکی از مؤلفه‌های اصلی در طراحی وب است. با این حال برخی از کاربران در درک رنگ مشکل دارند (به‌دلیل مشکلات بینایی، افزایش سن و …). به همین دلیل تنها استفاده از رنگ نمی‌تواند رویکرد مناسبی باشد. به‌طور مثال فرمی را درنظر بگیرید که در صورت بروز خطا تنها رنگ حاشیه (‌‌Border) فیلد متنی را تغییر دهد. حالت دیگر می‌تواند برای پیوندها باشد وقتی تنها از رنگ برای تمییز دادن آن‌ها استفاده شود (خط زیر آن‌ها یا Underline به‌کمک CSS برداشته شده باشد). در این حالت‌ها برخی از کاربران نمی‌توانند وضعیت را تشخیص دهند. بنابراین استفاده از المان‌های جانبی مانند آیکون مرتبط یا وجود Underline در دو مثال اخیر می‌تواند راه‌حل مناسبی برای این مشکل باشد.

مثال دیگر در سایت‌های فروشگاهی می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر دسته‌بندی فقط براساس رنگ باشد، این دسته از کاربران نمی‌توانند به راحتی میان رنگ‌ها تفکیک قائل شوند. بنابراین قراردادن نام رنگ می‌تواند به آن‌ها کمک کند.

انیمیشن و محتوای متحرک

انیمیشن و محتوای متحرک می‌تواند برای کاربران مطرح‌شده در بالا سردرگمی ایجاد کند. حالتی را تصور نمایید که یه کاربری از ابزار بزرگ‌نمایی استفاده می‌کند و در حالتی مشخص یک انیمیشن اجرا شود که برروی نمایش کل صفحه تاثیر بگذارد. بنرهای تبلیغاتی، ویدیو کلیپ‌ها، تصویرهای متحرک و مواردی از این قبیل می‌توانند این چنین شرایطی ایجاد کنند. حتی می‌توانند مشکلاتی جدی به‌همراه داشته باشند. به‌طور مثال، دیدن تصاویری که با یک بسامد مشخص نمایش داده می‌شوند، می‌تواند باعث تشنج در افراد حساس به نور شود.

محدوده دید

محدوده دید بخشی است که کاربر برروی آن تمرکز کرده و در حال مطالعه آن قسمت است. زمانی که بخشی از محتوا را با ابراز بزرگ‌نمایی می‌خواند، اگر تغییری در خارج از محدوده دید اتفاق بیفتد (یا پیش‌زمینه)، کاربر متوجه آن نخواهد بود. به‌طور مثال، در یک سایت فروشگاهی کاربر با ابزار بزرگ‌نمایی در حال بررسی و اعمال تنظیمات مدنظر خود در بخش فیلترها است. با انتخاب هر فیلتر نتایج جستجو تغییر می‌کند اما به‌دلیل این‌که تنها بخش فیلترها در محدود دید کاربر است، ممکن است متوجه اعمال تغییرات نشود و حتی ممکن است پس از انتخاب به‌دنبال دکمه اعمال فیلتر باشد.

سخن پایانی

در زمان مطالعه این نوشته ممکن است این موضوع به ذهن شما خطور کند که برخی از این موارد (یا همه آن‌ها) در محصولاتی که روزانه با آن‌ها سروکار دارید حل شده‌اند. با این حال، آشنایی با این چالش‌ها و مشکلاتی که می‌تواند برای برخی از کاربران ایجاد کند به جلوگیری از تکرار آن‌ها و برنامه‌ریزی برای طراحی Inclusive کمک خواهد کرد.

webaccessibilityدسترس‌پذیریlow visionکم بینایی
طراح محصول، محقق دسترس‌پذیری و علاقه‌مند به طراحی و برنامه‌نویسی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید