وقتی که نتایج کنکور میاد، آدما چهرههای متفاوتی دارن، ذوقزدهان، خوشحالن، نمیدونن باید خوشحال باشن یا ناراحت، غمگینن، ناراحتن و بعضا ناامیدن. یه سریا میخوان صبر کنن سال بعد دوباره کنکور بدن، یه سریا میگن هر رشتهای شد میریم دانشگاه. خیلیا هم هستن که کلا درس خوندن رو ول میکنن و میرن دنبال کار و بار و چقدر به گروه سوم افتخار میکنم.
قرار نیست راجع به اینکه چه راهی درسته یا غلطه حرف بزنم. میخوام بگم کاملا درک میکنم انتخاب هر راه، چقدر سخته و چقدر ممکنه از نظر روانی فشار داشته باشه. میخوام بهتون بگم همه توی اوضاع مشابهی بودن و هر کسی به روش خودش ازش رد شده. لطفا اوضاعتون رو بپذیرین و راه مناسبتون رو پیدا کنین. فرقی نداره بعد از اعلام نتایج چه حسی دارین. قبولش کنین و اینو بدونین که برای مغز فقط زمان حال تعریف شده و در واقع گذشته فقط یه توهمه. پس به گذشته اهمیت ندین و یه انتخاب آگاهانه داشته باشین.
میخوام براتون بگم که کامپیوتر چیه؟ وضعیت دروس و نحوه بازار کارش چطوره؟ در آینده چه تصویری پیش روتون هست؟ و بدیهاش چی هستن؟!
من قراره از رشته مهندسی کامپیوتر صحبت کنم. رشته مهندسی کامپیوتر با علوم کامپیوتر تفاوتهایی داره. علوم کامپیوتر، در واقع بنیادیتره و بیشتر به مفاهیم تئوری و اصول علمی کامپیوتر میپردازه. در مقابل مهندسی کامپیوتر بیشتر روی طراحی و توسعه نرمافزار و سختافزار متمرکزه.
یه تصور اشتباه وجود داره که رشته مهندسی کامپیوتر یعنی برنامهنویسی. باید بگم خیر و در انتهای این رشته خبری از یه برنامهنویس قهار شدن نیست. بخشی از دروس به یادگیری برنامهنویسی اختصاص دارن و شما قرار نیست تمام زبانهای برنامهنویسی معروف رو توی دانشگاه یاد بگیرین. توی دو درس مبانی برنامهنویسی و برنامهنویسی پیشرفته، زبانهایی سطح پایینی مثل C و ++C تدریس میشه و برای ارتقاع دانشتون، باید دنبال آموزشهای خارج از دانشگاه باشید.
خب حالا که مهندسی کامپیوتر، برنامهنویسی نیست، پس چیه؟ مهندسی کامپیوتر یه مجموعه کامل از آموزش و توسعه تکنولوژیئه. دروسی برای یادگیری لایههای مختلف نرمافزار و سختافزار، وب و شبکه، هوش مصنوعی و حتی طراحی نرمافزارهای برنامهنویسی (طراحی کامپایلر) داره. اگه مهندسی کامپیوتر رو یه دریای بزرگ و وسیع در نظر بگیریم در انتهای دوره کارشناسی شما فقط یه وان آب از اون دریا رو دیدین. راستش قرار هم نیست به تمام اون دریا دسترسی پیدا کنین. کافیه مسیرتون رو پیدا کنین و توی حوزه خودتون خبره بشین.
قبلترها رشته IT و مهندسی کامپیوتر از هم جدا بودن. IT به دیتا و فناوریهای بهرهبرداری از اون متمرکز بود و مهندسی کامپیوتر به طراحی و توسعه سیستمهای کامپیوتری تمرکز داره. اما متاسفانه این دو رشته با هم ادغام شدن و فقط دانشگاه امام باقر(ع) -وزارت اطلاعات- ارائه دهنده رشته ITئه و صرفا هم دانشجوی پسر پذیرش میکنه. در حال حاضر توی رشته مهندسی کامپیوتر مفاهیمی از IT هم گفته میشه پس اگه هدفتون رشته IT بوده، نگران نباشین.
رشته مهندسی کامپیوتر بازار کار متعددی داره. در واقع اگه دانشجوی سختکوشی باشین، میتونین خیلی زود -توی سالهای ابتدایی- وارد بازار کار بشین. از برنامهنویسیهای فریلنسری گرفته تا شبکه. از طراحی سختافزاری گرفته تا علم و تحلیل داده. از امنیت سیستم گرفته تا گیم. از توسعه هوش مصنوعی گرفته تا توسعه وب. در واقع مثل بچههای پزشکی قطعا شغلی خواهید داشت و حالا بستگی به خودتون داره که به چه درآمد و رده شغلی میرسین. در صورتی که توی حوزه خودتون تبحر بالایی کسب کنین، با درآمدهای پایین خداحافظی میکنین. ولی یادتون نره که وقتی در شروع کار هستین، نباید نسبت درآمد سختگیر باشین و فقط باید به توسعه دانش فنیتون فکر کنین.
مهندسی کامپیوتر از سری رشتههای دو سر سوده. هم برای مهاجرت خوبه و هم برای کار توی ایران. ولی لازمه که ببینین به تیپ شخصیتیتون میخوره یا نه. منظورم هم تایپ MBTI نیست. نه تنها انتخاب این رشته، بلکه انتخاب هر رشتهای یه شناخت جامع و کامل رو نسبت به خودتون میطلبه. برای مهندسی کامپیوتر باید فردی باشید که بتونین ساعتهای طولانی پشت میز نشستن رو تحمل کنین. چون در واقع بخش اعظمی از شغلهای این رشته نیازمند اینه که ساعتها پشت میز بشینین. اگه یه شخصیت فنی دارین که دوست داره همیشه در حال تکاپو و کار یدی باشه، خب باید تسلیت بگم بهتون. انتخاب مهندسی کامپیوتر اصلا مناسب نیست و خیلی اذیت خواهید شد. برای ورود به این رشته لازم نیست ریاضیتون عالی باشه. ریاضی درسیئه که بهتون مهارت تفکر الگوریتمی رو هدیه میده و برای کامپیوتر این مهارت لازمه! اگه این مهارت رو دارین و توی درس ریاضی نمرات معمولی رو به بالا گرفتین، میتونین مهندسی کامپیوتر رو انتخاب کنین.
این همه از خوبیهای این رشته گفتیم و حالا ببینیم چه بدیهایی داره. این رشته اصلا قرار نیست آسون باشه. توی یه ترم و با داشتن فقط 3 تا درس تخصصی ممکنه یادگیری زبان اسمبلی (سختافزار)، زبان برنامهنویسی نرمافزار و کدنویسی سیستم عامل رو، داشته باشین که همهشون نیازمند یه حافظه قویان که بتونه اطلاعات رو طبقهبندی شده نگه داره. چون باید بدونین اگه این کد توی سختافزار این شکلی نوشته شد، توی نرمافزار قراره چطور نمایش داده بشه؟ برای کاربری که علم و دانشی نداره چطور؟ خلاصه بگم؛ قرار نیست مثل مدرسه نمرات بالا بگیرید و صرفا یه چیز حفظ شده رو توی امتحان به استاد ارائه بدین. بلکه نیاز به مهارت درک پله پله مسئله و تفکر الگوریتمی داره. یکی از مشکلات دیگه این رشته اینه که شما رو به فردی بسیار منطقی تبدیل میکنه، چون دائما با مشکلات و باگها سروکار دارین و اگه نتونین نگاه سیستماتیک و به قولی ماشینی، به مشکلات داشته باشین، نمیتونین مشکلات کدها رو حل کنین و طراحیهای جدید انجام بدین. شما توی دانشگاه ممکنه با کسایی همرشته بشین که قبل از ورود به دانشگاه اطلاعات زیادی راجع به برنامهنویسی و کدنویسی دارن. این افراد روی شما تاثیر میذارن و گاهی هم امکان داره به این فکر بیفتید که اصلا به درد این رشته نمیخورید. ولی نباید ناامید بشین و این رو در نظر بگیرین که اونها سالها پیش از شما کار توی این رشته رو شروع کردن و اگه بتونین با همین افراد ارتباط برقرار کنین، اون موقع یه کانکشن خوب ساختید که مطمئنا قراره بهتون حسابی کمک کنه. حواستون به اخلاقیات اون آدمها هم باشه! اساتید یه بخش دیگه ماجرا هستن که البته این موضوع بین تمام رشتهها مشترکه. یکی دیگه از بدیهای این رشته به روز نبودن مطالب توی دانشگاهست. یعنی شما داری مطالبی از 50 سال پیش یاد میگیری در حالی که دنیا داره ChatGPT رو عرضه میکنه.
از طرفی باید بگم که داشتن تحصیلات دانشگاهی برای کار این حوزه مهمه! بعضی وقتا آدمها میگن خب دانشگاه نمیریم، به جاش از توی یوتوب و امثالهم، کورسهای آموزشی میگذرونیم و برنامهنویس میشیم. این درسته! کاملا هم درسته! حتی بچههایی که توی این رشته درس میخونن هم باید همین راه رو برن ولی یه تفاوتی وجود داره. وقتی که تحصیلات اون رشته رو نداشته باشی، اگه برنامهای که عرضه کردی، به مشکل بنیادی بخوره، دیگه نمیتونی حلش کنی و باید بری سراغ یه خبره. درسته دانشگاه اطلاعات بدرد بخور نمیگه ولی دروس مفید و بنیادی زیادی داره که حداقل به شما رفرنسی برای یادگیری وسیعتر توی اون حوزه ارائه میده.
درنهایت بهتره بگم اگه با چشم باز و آگاهی وارد این رشته بشین، از انتخاب کردنش به خودتون افتخار میکنین و با سختکوشی یه مسیر درخشان رو پیش رو خواهید داشت. به حرف آدما هم توجه نکنین و بدونین که سختکوشی حتما جوابه! مراقب خودتون باشین و توی انتخاب رشته موفق باشین.^^