مهندسی صنایع در دو محور "کاربرد" و "ابزار" در حال غنی شدن است. علاوه بر کاربردهای کلاسیک در کارخانجات تولیدی، تکنیک های مهندسی صنایع وارد حوزه های کاربردی وسیع دیگری همچون لجستیک و زنجیره تامین، سلامت، مالی، بانکی، توریسم، مدیریت امور هنری و ورزشی، امور شهری و سایر امور خدماتی شده است.
به ابزارهای کلاسیک مهندسی صنایع نیز ابزارهای جدیدی اضافه شده است که یکی از آنها هوش مصنوعی و زیرشاخه های متنوع آن است که بعضا بر ابزارهای کلاسیک آمار و تحقیق در عملیات استوار شده اند. هوش مصنوعی از یک سو در حال کاهش و یا ساده کردن بعضی از فعالیت های مهندسان صنایع است و از سوی دیگر به عنوان ابزاری نیرومند جهت تحلیل دقیق تر و سریع تر مسائل پیچیده ای که مهندسان صنایع با آن سرو کار دارند، وارد عرصه شده است. تحولات تکنولوژیک سخت افزاری نظیر کامپیوترهای کوانتومی که سرعت غیرقابل وصفی به پردازش و محاسبات خواهند داد نیز بر آینده مهندسی صنایع اثر خواهد گذاشت.
ضمن تشکر از شاخه مهندسی صنایع فرهنگستان علوم برای "فراخوان سخنرانی" در خصوص آینده مهندسی صنایع، همه علاقه مندان و صاحبنظران داخل و خارج از کشور را ترغیب می کنم در این فراخوان مشارکت فعال داشته باشند تا با همفکری همدیگر بتوانیم جایگاه مهندسی صنایع را بیش از پیش ارتقا دهیم و با شناخت بهتر آینده حرفه خود، خدمات موثرتری به مردم، جامعه و صنعت ارائه کنیم.
دکتر محمدرضا اکبری جوکار
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف
موضوع فراخوان
از آینده مهندسی صنایع بگویید
شاخه مهندسی صنایع فرهنگستان علوم از صاحبنظران دانشگاهی و صنعتی درخواست نموده است موضوع پیشنهادی خود برای سخنرانی را در یک صفحه تدوین و همراه با رزومه به نشانی engineering@ias.ac.ir ارسال نمایند.
رشته مهندسی صنایع یکی از رشته های مهم و کاربردی در دنیای امروز است که به بهینه سازی فرایندها، سیستم ها و سازمان ها می پردازد. غنی شدن این رشته در دو محور کاربرد و ابزار می تواند به تحولات مثبتی در زمینه های مختلف منجر شود.
در دنیای امروز، مهندسی صنایع به عنوان یک رشته بین رشته ای شناخته می شود که می تواند در زمینه های مختلفی از جمله تولید، خدمات، بهداشت و درمان، حمل و نقل و حتی فناوری اطلاعات کاربرد داشته باشد. این رشته با تمرکز بر بهبود کارایی و کاهش هدررفت منابع، به سازمان ها کمک می کند تا عملکرد بهتری داشته باشند.
به عنوان مثال، در صنعت تولید، مهندسان صنایع می توانند با تحلیل فرایندهای تولید، زمان های لازم برای هر مرحله را کاهش دهند و از این طریق هزینه ها را پایین بیاورند. همچنین، در صنعت خدمات، این مهندسان می توانند با طراحی مجدد فرایندهای خدماتی، تجربه مشتری را بهبود بخشند و رضایت مشتریان را افزایش دهند.
در حوزه بهداشت و درمان، مهندسی صنایع می تواند به مدیریت بهینه منابع بیمارستان ها و کلینیک ها کمک کند. با استفاده از تکنیک های مدل سازی و شبیه سازی، می توان فرایندهای درمانی را بهبود بخشید و زمان انتظار بیماران را کاهش داد.
در نهایت، در دنیای دیجیتال امروز، مهندسی صنایع می تواند نقش مهمی در تحلیل داده ها و تصمیم گیری های مبتنی بر داده ایفا کند. با توجه به حجم بالای داده ها، توانایی تحلیل و استخراج اطلاعات مفید از آن ها می تواند به سازمان ها کمک کند تا استراتژی های بهتری را اتخاذ کنند.
برای غنی کردن رشته مهندسی صنایع، استفاده از ابزارهای مدرن و تکنولوژی های نوین ضروری است. ابزارهایی مانند نرم افزارهای شبیه سازی، مدل سازی ریاضی، تحلیل داده ها و سیستم های اطلاعاتی مدیریت می توانند به مهندسان صنایع کمک کنند تا فرایندها را بهتر درک کرده و بهینه سازی کنند.
نرم افزارهای شبیه سازی مانند Arena و AnyLogic به مهندسان اجازه می دهند تا مدل های دقیق تری از سیستم ها ایجاد کنند و تاثیر تغییرات مختلف را بر روی عملکرد سیستم مشاهده کنند. این ابزارها امکان آزمایش سناریوهای مختلف را فراهم می کنند و به تصمیم گیری های آگاهانه تر کمک می کنند.
مدل سازی ریاضی نیز یکی دیگر از ابزارهای کلیدی در این رشته است. با استفاده از تکنیک های ریاضی، مهندسان صنایع می توانند مسائل پیچیده را تجزیه و تحلیل کرده و راه حل های بهینه ای ارائه دهند.
علاوه بر این، با پیشرفت فناوری اطلاعات، ابزارهای تحلیل داده مانند Python و R به مهندسان صنایع این امکان را می دهند که حجم بالای داده ها را پردازش کرده و الگوهای مفیدی استخراج کنند. این ابزارها در تصمیم گیری های استراتژیک نقش مهمی ایفا می کنند.
در نهایت، استفاده از سیستم های اطلاعات مدیریت (MIS) نیز به سازمان ها کمک می کند تا داده های مربوط به عملکرد خود را جمع آوری کرده و تحلیل کنند. این سیستم ها امکان نظارت بر عملکرد سازمان را فراهم کرده و به شناسایی نقاط ضعف و قوت کمک می کنند.
با توجه به این دو محور، غنی شدن رشته مهندسی صنایع نه تنها به بهبود عملکرد سازمان ها کمک می کند بلکه باعث ارتقاء کیفیت زندگی افراد نیز خواهد شد.
