کارگاه اقتصاد چرخشی و کاربردهای آن در مدیریت عملیات و زنجیره تامین

اقتصاد چرخشی رویکردی برای کاهش اتلاف منابع و ایجاد ارزش پایدار در فرایندهای تولید و توزیع است و قرار است دکتر سید علی ترابی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در شهریورماه این سرفصل ها را به صورت حضوری بررسی کنند:

• اصول طراحی مدل های کسب و کار چرخشی

• زنجیره های تامین پایدار و همزیستی صنعتی

• نقش فناوری های دیجیتال در اقتصاد چرخشی

• سنجه های ارزیابی چرخشی بودن زنجیره تامین

سرپرست آزمایشگاه سیستم های چرخشی پایدار و هوشمند قصد دارند در این 16 ساعت نقشه راهی برای پیاده سازی اقتصاد چرخشی در سازمان ها و زنجیره های تامین ارائه دهند.

اگر قصد ثبت نام دارید، ما را از حضور خود مطلع نمایید.

ieintro@yahoo.com

اقتصاد چرخشی (Circular Economy) یک رویکرد نوین در مدیریت منابع و تولید است که هدف آن کاهش ضایعات، حفظ منابع طبیعی و افزایش کارایی اقتصادی است. این مفهوم به عنوان یک جایگزین برای مدل های خطی تولید و مصرف، به ویژه در دنیای امروز که با چالش های زیست محیطی و کمبود منابع مواجه است، اهمیت زیادی یافته است. در این راستا، کارگاه های اقتصاد چرخشی به عنوان فضایی برای تبادل ایده ها، آموزش و به اشتراک گذاری تجربیات در زمینه مدیریت عملیات و زنجیره تامین، نقش بسزایی ایفا می کنند.

اقتصاد چرخشی بر این اصل استوار است که محصولات، مواد و منابع باید در چرخه تولید و مصرف به طور مداوم بازگردانده شوند و از آنها به بهترین شکل استفاده شود. در این مدل، هدف نه تنها تولید و مصرف کالاها بلکه حفظ ارزش آنها در طول زمان است. این رویکرد بر مبنای سه اصل کلیدی است: کاهش (Reduce)، استفاده مجدد (Reuse) و بازیافت (Recycle). به عبارت دیگر، در اقتصاد چرخشی تلاش می شود تا با کاهش تولید زباله ها و استفاده موثر از منابع، اثرات منفی بر محیط زیست کاهش یابد و در عین حال ارزش اقتصادی ایجاد شود.

مدیریت عملیات یکی از حوزه های کلیدی است که می تواند از اصول اقتصاد چرخشی بهره برداری کند. در اینجا به برخی از کاربردهای آن اشاره می شود:

1- طراحی محصولات پایدار: یکی از اصول کلیدی اقتصاد چرخشی طراحی محصولات با توجه به قابلیت بازیافت و استفاده مجدد است. این بدان معناست که در مراحل طراحی محصول باید به انتخاب مواد اولیه قابل بازیافت، کاهش استفاده از مواد مضر و ایجاد محصولات با طول عمر بیشتر توجه شود. این رویکرد می تواند به کاهش هزینه های تولید و افزایش رضایت مشتریان کمک کند.

2- مدیریت زنجیره تامین پایدار: در اقتصاد چرخشی، زنجیره تامین باید به گونه ای طراحی شود که شامل تامین کنندگان و شرکای تجاری باشد که به اصول پایداری پایبند هستند. این شامل انتخاب تامین کنندگانی است که از مواد اولیه پایدار استفاده می کنند و فرایندهای تولید خود را بهینه می کنند تا تاثیرات زیست محیطی را کاهش دهند. همچنین، همکاری با شرکای تجاری برای ایجاد شبکه های بازیابی و بازچرخانی مواد می تواند به بهره وری بیشتر کمک کند.

3- مدیریت ضایعات: یکی از اهداف اصلی اقتصاد چرخشی، کاهش ضایعات است. با استفاده از تکنیک های مدیریت ضایعات مانند تجزیه و تحلیل چرخه عمر (LCA)، سازمان ها می توانند نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و اقداماتی برای کاهش ضایعات انجام دهند. این امر نه تنها باعث حفظ منابع طبیعی می شود بلکه می تواند هزینه های مربوط به دفع زباله را نیز کاهش دهد.

4- استفاده از فناوری های نوین: فناوری های نوین مانند اینترنت اشیا (IoT) و تحلیل داده ها می توانند به مدیریت بهتر زنجیره تامین کمک کنند. با استفاده از این فناوری ها، سازمان ها می توانند اطلاعات دقیق تری درباره موجودی ها، تقاضاها و فرایندهای تولید خود داشته باشند و بر اساس آن تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. این امر می تواند منجر به کاهش هدررفت منابع و افزایش کارایی شود.

5- آموزش و فرهنگ سازی: پیاده سازی اقتصاد چرخشی نیازمند تغییر نگرش کارکنان و مدیران است. کارگاه های آموزشی می توانند به توسعه مهارت ها و آگاهی های لازم برای پیاده سازی این رویکرد کمک کنند. ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر پایداری و مسئولیت اجتماعی می تواند تاثیر مثبتی بر رفتار کارکنان داشته باشد و آنها را تشویق کند تا در فرآیندهای بهبود مستمر مشارکت کنند.

کارگاه اقتصاد چرخشی به عنوان بستری برای آموزش و تبادل نظر در مورد راهکارهای عملیاتی و استراتژیک در زمینه مدیریت زنجیره تامین و عملیات طراحی شده است. هدف این کارگاه ارتقای آگاهی نسبت به مزایای اقتصاد چرخشی، شناسایی چالش ها و فرصت ها و ارائه راهکارهای عملی برای پیاده سازی این رویکرد در سازمان هاست.

اقتصاد چرخشی نه تنها یک رویکرد پایدار برای مدیریت منابع است بلکه فرصتی برای سازمان ها فراهم می آورد تا با بهره برداری از آن، رقابت پذیری خود را افزایش دهند. کارگاه های اقتصاد چرخشی با فراهم آوردن فضایی برای یادگیری، تبادل ایده ها و همکاری میان ذینفعان مختلف، نقش حیاتی در ترویج این رویکرد دارند. با توجه به چالش های زیست محیطی کنونی، پیاده سازی اصول اقتصاد چرخشی در مدیریت عملیات و زنجیره تامین ضروری است تا سازمان ها بتوانند به سوی آینده ای پایدارتر حرکت کنند.