سالانه میلیون‌ها باتری توسط مصرف کنندگان به سطل زباله پرتاب میشود. در حالی که دور انداختن باتری‌ها ممکن است در نگاه اول بی ضرر به نظر برسد، اما می‌تواند مضرات باتری برای محیط زیست و دور ریختن آن بیش از چیزی باشد که تصور می‌کنیم. هر باتری حاوی مواد خطرناک، سمی و خورنده مانند جیوه، کادمیوم، لیتیوم و سرب است. اگر می‌پرسید باتری‌ها چه اثرات نامطلوبی می‌توانند بر محیط زیست ما داشته باشند، با فروشگاه آنارام در ادامه این مقاله همراه باشید.
توسعه صنایع الکترونیکی استفاده از باتری‌های مختلف را برای ما به یک ضرورت اجتناب ناپذیر بدل کرده است. از باتری‌ها برای ذخیره انرژی تولید شده و آزادسازی آن استفاده میشود. در باتری تلفن، دوچرخه‌ها و ماشین‌های برقی، آسیاب‌های بادی و پنل‌های خورشیدی یا در لامپ‌ها به شکل سلول‌های الکتریکی به صورت گسترده به کار می‌روند. فرقی نمی‌کند که نگران مضرات باتری قلمی یا خطرات باتری لیتیوم باشید، این باتری‌ها از فلزات پایه‌ای چون سرب، یا لیتیوم یونی و ترکیبات اسیدی ساخته می‌شوند و بسته به کاربرد و ماهیت، تأثیر بسیار متفاوتی بر محیط زیست می‌گذارند.
برخی از باتری‌ها به عنوان یک شرّ ضروری نام می‌برند. هنگامی که باتری‌های خالی شده به سطل زباله پرتاب می‌شوند و سپس در محل دفن زباله‌ها قرار می‌گیرند، پس از پوسیدگی اجزای آن مواد مختلف سازنده باتری نشت کرده و در خاک محیط نفوذ میکند. نشت مواد شیمیایی می‌تواند آب‌های زیرزمینی و سطحی را آلوده کند. اکوسیستم‌های ما که حاوی هزاران گیاه و جانور آبزی است. وقتی با مواد شیمیایی انواع باتری، بخصوص باتری قلمی که کاربرد گسرده ای دارد، آلوده شوند، در معرض خطر قرار می‌گیرند. این بدان معناست که وقتی آب می‌نوشیم، ممکن است فلزات خطرناکی را بلعیم.
باتری‌های لیتیومی که اکثرا شامل انواع باتری سکه ای میشود، در بسیاری از محصولاتی که ما دوست داریم در سراسر جهان مصرف کنیم وجود دارد. درنتیجه درآمد حاصل از آن برای کشورهایی مانند استرالیا، شیلی و آرژانتین و بولیوی به عنوان صادر کنندگان اصلی می‌تواند به عنوان یک انگیزه تجاری به حساب آید اما استخراج لیتیوم آب زیادی مصرف میکند، و مشکلات متعددی مانند آلودگی خاک و غارت ذخایر آبی را به دنبال خواهد داشت. اما آیا می‌دانید که اگر باتری‌های لیتیومی به درستی دور ریخته و بازیافت و امحا نشوند، می‌توانند شرایط بسیار ناپایداری داشته باشند؟
باتری‌های لیتیومی می‌توانند باعث آتش‌سوزی در محل دفن زباله شده و برای سال‌ها دود و آتش تولید کنند. در نتیجه، مواد شیمیایی سمی منتشر شده در هوا بر تنفس ما تأثیر منفی می‌گذارد وهمچنین به گرم شدن کره زمین کمک میکند. شکل تبخیر شده باتری‌هایی که به طور نامناسب در معرض نور قرار گرفته‌اند نیز در جو کره زمین گیر میکند و به همراه چرخه‌های باران و جریانات آب و هوایی دریاچه‌ها و نهرها را آلوده میکند. درنتیجه مضرات باتری لیتیومی را نمی‌توان به هیچ وجه دست‌کم گرفت.
مضرات باتری سربی
انتخاب دیگر به عنوان یک منبع قابل شارژ می‌تواند باتری‌های با کیفیت سرب و اسیدی باشد و هرچه میزان سرب به کار رفته در این باتری‌ها بیشتر باشد، باتری با کیفیت‌تری در اختیار خواهید داشت اما لازم است بدانیم که این کیفیت به همراه خود اثرات زیستی محیطی بیشتری را در پی دارد. در حالی که کشورهایی مانند هند و چین بر روی انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی سرمایه گذاری کرده تا کربن کمتری وارد جو کره زمین کنند، اما این انتخاب دوستدار محیط زیست، آسیب‌های جانبی جدی به همراه دارد.
علت آن کمبود شبکه‌های توزیع انرژی برق این کشورهاست، درنتیجه باید انرژی تولیدی را با استفاده از باتری‌های سربی ذخیره کنند. بر اساس مطالعاتی که تاکنون منتشر شده است، صنایع انرژی خورشیدی چین و هند تقریباً ۲.۴ میلیون تن سرب را در محیط زیست منتشر کرده‌اند که شامل یک سوم تولید سرب در جهان است. در حالی که سرب تأثیر زیست محیطی قابل توجهی دارد، بر سلامت ما نیز تأثیر می‌گذارد. قرار گرفتن در معرض سرب نه تنها باعث از دست دادن حافظه میشود، بلکه به سیستم قلبی عروقی نیز آسیب می‌رساند. در زنان باردار نیز ممکن است باعث سقط جنین و زایمان زودرس شود.
هنگامی که باتری مصرفی شما دیگر کارایی ندارد و مفید نیست، نوع و ترکیب شیمیایی آن تعیین میکند که از کدام یک از گزینه‌های مختلف مدیریت زباله استفاده شود. مدیریت صحیح باتری‌ها با توجه به نوع آنها بسیار مهم است زیرا برخی از باتری‌ها در صورت مدیریت نادرست در پایان عمر می‌توانند خطراتی برای ایمنی و سلامتی ایجاد کنند. باتری‌ها حتی در زمان استفاده و یا زمانی که به نظر می‌رسد کاملا تخلیه شده‌اند ممکن است انرژی کافی برای آسیب رساندن یا ایجاد آتش سوزی داشته باشند. برای ایمنی، به یاد داشته باشید که همه باتری‌ها توسط کاربر قابل جدا کردن یا تعمیر نیستند. به علامت‌های روی باتری و محصول در مورد ایمنی و استفاده توجه کنید.
اگر قصد دور انداختن باتری آلکالین زینک-کربن را دارید، باید با خطرات باتری قلمی آشنا باشید. برخی از شرکت‌های این باتری‌ها را بازیافت می‌کنند. از مراکز جمع‌آوری و بازیافت می‌توانید مشورت بگیرید. در اکثر کشورها، باتری‌های کربن قلیایی و روی را می‌توان با خیال راحت در زباله‌های خانگی قرار داد. هرچند بهتر است آنها را جدا از سایر زباله‌های به مراکز جمع‌آوری زباله بازیافتی در سطح شهر تحویل دهید.
در مورد باتری‌های سکه‌ای یا باتری‌های لیتیومی یکبار مصرف، لازم به ذکر است که باتری‌های دکمه‌ای یا سکه‌ای می‌توانند یک خطر احتمالی برای بلع کودکان باشند. آنها را دور از دسترس کودکان خردسال نگهداری کنید. این باتری‌ها را می‌توان به مراکز بازیافت باتری‌های تخصصی و شرکت‌های خدمات بازیافت یا جمع‌آوری باتری انتقال داد. برای انجام اقدامات احتیاطی، هر باتری را در کیسه‌های پلاستیکی جداگانه قرار دهید یا نوار غیر رسانا (به عنوان مثال، نوار الکتریکی) را روی پایانه‌های باتری یا اطراف کل دکمه قرار دهید. یک باتری لیتیومی ممکن است جرقه بزند و در صورت آسیب دیدن یا لمس انتهای ترمینال، باعث آتش سوزی شود.
اگر قصد دور انداختن باتری‌های نیکل-کادمیوم، لیتیوم-یون شارژی و یا نیکل هیدرید را دارید، لازم است که به شرکت‌های بازیافت تخصصی یا مراکز بازیافت شهرداری در نقط مختلف شهر مراجعه کنید. این نوع از باتری‌های به علت حاوی بودن فلزات سنگین می‌توانند اثرات بسیار منفی‌ای بر محیط زیست در صورت امجاء نادرست بگذارند. در صورتی که باتری لیتیوم یونی دور انداختنی آسیب خورده و نشت کرده، با هیچ وجه با آن تماس پوستی برقرار نکنید.
آنها را در کیسه پلاستیک جداگانه قرار دهید و به دنبال سطل مناسب بازیافت برای این نوع از باتری‌ها در سطح شهر باشید و تنها آنها را در این مکان‌ها قرار دهید. برخلاف کبالت یا سرب، لیتیوم درون باتری‌ها بازیافت نمی‌شود. درنتیجه بایستی موارد ایمنی بیشتری برای دور انداختن آنها لحاظ کنید تا مضرات باتری برای محیط زیست به حداقل برسد.
حال که با مضرات باتری برای محیط زیست آشنا شدیم و در تلاشیم تا با انتخاب باتری درست آسیب کمتری به محیط زیست پیرامون خود وارد کنیم، یکی از این انتخاب‌های نسبتا مناسب، استفاده از باتری‌های لیتیوم یونی بخصوص باتری شارژی است. علاوه بر تکنولوژی ساخت، برند سازنده هم در تعیین باتری دوستدار محیط زیست نقش دارد. طول عمر بیشتر باتری های لیتیوم یونی در مقایسه با باتری‌های سنتی، دفعات تعویض را کاهش می‌دهد و به طور غیرمستقیم به کاهش ضایعات کمک میکند. علاوه بر این، آنها در انتقال ما به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر نقش مهمی دارند، زیرا انرژی اضافی تولید شده توسط باد و انرژی خورشیدی را ذخیره می‌کنند و از تامین پایدار حتی در دوره‌های تولید انرژی کم اطمینان میدهند.
باتری های برند آلمانی وارتا از مواد و متریالی طراحی و ساخته شده اند که هیچ گونه ماده پلاستیکی در آن استفاده نشده و همچنین قابل بازیافت باشد. عمر بالای محصولات این برند تا ده برابر، میزان دورریزی را به طرز چشمگیری کاهش داده که این خود قدم بزرگی در حفظ سلامت محیط زیست محسوب می شود. لازم به ذکر است که عدم استفاده از سرب در باتری های وارتا یکی از مهم ترین مشخصه های سلامت این نوع باتری خواهد بود.
باید اشاره داشت که طراحی بهبود یافته این باتری به همراه توسعه در قابلیت شارژپذیری مجدد سبب شده است تا باتری‌هایی با طول عمر بیشتر، تراکم انرژی بالاتر و قابلیت شارژ سریع‌تر تولید شود. پس وارتا از بهترین برندهایی است که باتری‌های قابل شارژ لیتیومی با کیفیت بالا و تعداد دفعات شارژپذیری و چرخه عمر بسیار بهینه‌ای را ارائه می‌دهد. خبر خوب اینکه اگر دغدغه محیط زیست را دارید، با خرید انواع باتری‌های وارتا شما کمتر مجبور به تولید زباله‌های سمی می‌شوید و محیط زیست را آلوده نخواهید کرد.
بیشتر انواع باتری‌ها قابل بازیافت‌اند. با این حال، برخی از باتری‌ها راحت‌تر از سایرین بازیافت می‌شوند، مانند باتری‌های سرب اسیدی خودرو (تقریباً 90٪ بازیافت می‌شوند) و باتری‌های دکمه‌ای (به دلیل ارزش و سمیت مواد شیمیایی آنها). نیکل-کادمیم قابل شارژ (Ni-Cd)، هیدرید فلز نیکل (Ni-MH)، لیتیوم-یون (Li-ion) و نیکل-روی (Ni-Zn) نیز قابل بازیافت‌اند. باتری‌های قلیایی یکبار مصرف اکثریت قریب به اتفاق آنها را می‌توان مورد بازیافت قرار داد. اما بازیافت نیازمند دستورالعمل‌های دفع درست برای مصرف‌کنندگان است.
باتری‌های سرب اسیدی با آسیاب کردن، خنثی کردن اسید و جداسازی پلیمرها از سرب بازیافت می‌شوند. مواد بازیافت شده در کاربردهای مختلفی از جمله باتری‌های جدید استفاده می‌شوند.
باتری‌های اکسید نقره که بیشتر در ساعت‌ها، اسباب‌بازی‌ها و برخی وسایل پزشکی استفاده می‌شوند، حاوی مقدار کمی جیوه هستند. در برخی از کشورها برای این نوع باتری تمهیدات و دستورات و قوانین خاصی وضع شده است.
منبع: https://anaram.shop/blog/batteries-environmental-hazards/
