جدول مندلیف یا جدول تناوبی آرایشی از تمام عناصر شیمیایی شناخته شده است به گونه ای که تکرار دوره ای خواص مشترک را نشان دهد که در سال 1869 توسط دیمیتری ایوانوویچ مندلیف، شیمیدان روسی کشف شد.
مندلیف جزء گروهی از شیمیدانان بین المللی بود که برای تعیین وزن اتمی شصت و چهار عنصر شناخته شده در آن زمان کار می کردند. نبوغ چیدمان مندلیف از نتایج تحقیق این بود که نه تنها توالی وزن های اتمی را در بعد افقی نشان دهد، بلکه گروه بندی هایی از عناصر با خواص شیمیایی مشابه را در تراز عمودی نیز آشکار کرد. این ترتیب است که در واقع جدول تناوبی عناصر را ایجاد می کند.
با کشف عناصر جدید، جدول تناوبی به حدی رشد کرد که در سال 2007 شامل 118 عنصر بود. جدیدترین کشف در آن زمان Unonoctiumn بود - نامی موقت که به طور مصنوعی در سال های 2002 و 2005 ایجاد شد. جدول مندلیف به فارسی نیز برگردانده شده است.
در اوایل قرن بیست و یکم، می توان سه نسخه اصلی جدول تناوبی را یافت. سه طرح جدولی عبارتند از نسخه خدمات انتزاعی شیمیایی (CAS)، نسخه قدیمی اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردی (IUPAC) و نسخه جدید اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردی (IUPAC).
نسخه قدیمی IUPACعمدتاً در اروپا و سیستم CASعمدتاً در ایالات متحده استفاده می شد. یکی از تفاوت های اصلی در نحوه برچسب گذاری ستون ها است.
به طور کلی، نمودارها سعی می کنند به طور مشابه کار کنند. در جدول مندلیف یک تقسیم اساسی در رابطه با فلزات و نافلزات وجود دارد. ردیف های افقی را دوره می نامند و گروه ها عناصری را با ویژگی های مشابه نشان می دهند. برخی از گروه های مهم عبارتند از:
تلاش های دیگر برای به تصویر کشیدن جدول به روش های دیگر، از جمله سطوح موازی و مدل های سه بعدی، مورد توجه قرار نگرفت. اما نسخه جدیدی از جدول تناوبی به صورت مارپیچی توسط جف موران مربوط به سال 2006 برای دانلود آنلاین موجود است. جدول مندلیف به فارسی را نیز می توانید از اینترنت دانلود کنید.
جدول تناوبی بخش مهمی باز تمام رشته های شیمی است و در واقع یادگیری شیمی بدون استفاده از جدول عناصر امکان پذیر نیست. این جدول طی سالها تغییر یافته و تکمیل تر شده و اکنون در تمام کلاس های شیمی در هر سطحی روی دیوارها خودنمایی می کند.
شما می توانید برای آشنایی با خواص عناصر شیمیایی مختلف به این جدول مراجعه کنید و با توجه به تقسیم بندی های موجود در آن واکنش های شیمیایی را نیز پیش بینی کنید.
جدول مندلیف یکی از سنگ بنای شیمی است زیرا همه عناصر شناخته شده را بر اساس خواص شیمیایی آنها سازماندهی می کند. اکثر جداول تناوبی داده های اضافی (مانند جرم اتمی) را در کادری که نماد هر عنصر را در بر می گیرد، ارائه می دهند. عناصر به ترتیب عدد اتمی فهرست شده اند. جدول تناوبی همچنین نشان می دهد که چگونه عناصر ممکن است به عنوان فلز، نافلز یا متالوئید طبقه بندی شوند.
فلز ماده ای است که براق است، معمولاً (اما نه همیشه) رنگ نقره ای دارد و رسانای عالی الکتریسیته و گرما است. فلزات همچنین چکش خوار هستند (آنها را می توان به شکل ورقه های نازک چکش کرد) و انعطاف پذیر (آنها را می توان به سیم های نازک کشید). یک نافلز معمولاً مات و رسانای ضعیف الکتریسیته و گرما است.
نافلزات جامد نیز بسیار شکننده هستند. فلزات سه چهارم سمت چپ جدول تناوبی را اشغال می کنند، در حالی که نافلزات (به جز هیدروژن) در گوشه سمت راست بالای جدول تناوبی قرار گرفته اند. عناصری که دارای خواص میانی بین فلزات و نافلزات هستند، متالوئید (یا نیمه فلزات) نامیده می شوند. عناصر مجاور پلکان دو خطی در قسمت سمت راست جدول تناوبی متالوئیدها را تشکیل می دهند. در جدول مندلیف به فارسی نیز می توانید این گروه ها را مشاهده کنید.
