معادله واکنش جوش شیرین با آب
جوش شیرین یا بی کربنات سدیم یکی از همه کاره ترین مواد موجود در صنعت و منزل است. در حالی که بیشتر مردم از جوش شیرین به عنوان یک عامل ور آورنده خمیر در پخت استفاده می کنند، از آن می توان برای تمیز کردن نیز استفاده شود. بسته به آنچه که با آن ترکیب می شود، ساختار اصلی جوش شیرین می تواند به تجزیه مواد غذایی یا از بین بردن چربی های زائد کمک کند.
جوش شیرین یک ماده قلیایی سفید و پودری شکل است. از جوش شیرین در آشپزخانه، در درجه اول برای درست کردن خمیر محصولات پخته شده استفاده می شود. این ترکیب شیمیایی در صنعت نیز بسیار کاربرد دارد. برای دانستن معادله واکنش جوش شیرین با آب در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
در سال 1846، دو شهروند انگلستانی به نام های جان دوایت و جیمز آ. چرچ شروع به تهیه جوش شیرین در آشپزخانه خانه های خود کردند. سپس آن را در کیسه های کاغذی پر کرده و فروختند. آنها آن را «Saleratus» (نمک گازدار) نامیدند. یک سال بعد، دوایت احساس کرد که تجارت او به اندازه کافی رشد کرده است تا گسترش یابد.
سبزیجاتی که در آب مخلوط شده با جوش شیرین پخته شده اند، رنگ زیادی از دست نمی دهند. آشپزهای انگلیسی در دهه 1800 از این ترفند استفاده کردند که باعث ناامیدی فرانسوی ها شد، زیرا جوش شیرین سبزیجات را نرم می کرد. ما اکنون می دانیم که این ماده در حین از بین بردن ویتامین C، فرآیند پخت و پز را تا حد زیادی سرعت می بخشد.
هنگامی که ترکیب شیمیایی مانند بی کربنات سدیم که قلیایی است با مواد اسیدی مخلوط می شود، واکنش شیمیایی رخ می دهد. در نتیجه حباب هایی از دی اکسید کربن (همان گازی که مخمر تولید می کند) ایجاد می شود. به عنوان مثال، ماست، شیر ترش، دوغ و ملاس حاوی اسید لاکتیک هستند، که جوش شیرین می تواند با آن ها واکنش نشان دهد. این حباب ها در داخل خمیر محبوس می شوند و به بالا آمدن غذای پخته شده کمک می کنند.
در صورت استفاده نکردن از جوش شیرین؛ شما باید خمیر را به مدت زمان زیادی ورز دهید تا زمانی که گلوتن به اندازه کافی قوی شود که دی اکسید کربن تولید شده توسط مخمر را برای مدت نامحدودی به دام بیندازد. به همین دلیل است که محصولات پخته شده با استفاده از جوش شیرین اغلب «نان های سریع» نامیده می شوند. معادله واکنش جوش شیرین با آب نیز در این واکنش اثرگذار است.
تولید بی کربنات سدیم ارزان است. این ترکیب شیمیایی بی مزه، غیر سمی است و به راحتی در تولید خالص می شود. جوش شیرین بیشتر از خاکستر سودا بدست می آید. خاکستر سودا می تواند از سنگی به نام «ترونا» استخراج شود و یا از طریق روشی به نام فرآیند «Solvay» ساخته شود که شامل وارد کردن دی اکسید کربن و آمونیاک به محلول کلرید سدیم است.
فرمول شیمیایی جوش شیرین NaHCO3 است. وزن مولکولی جوش شیرین 84 گرم در هر مول است. 1 قاشق چای خوری جوش شیرین قادر است حدود 1.3 لیتر حجم دی اکسید کربن تولید کند تا محصول در حال پخت خمیر شود.
جوش شیرین با اسید استیک به نسبت 1 به 1 مول واکنش می دهد. یک مولکول جوش شیرین در طی پخت و پز به مولکول گاز دی اکسید کربن نیز با نسبت 1 به 1 تبدیل می شود. هرچه PH یک ماده کمتر باشد، اسید قوی تر است و هر چه قوی تر باشد، سریع تر با جوش شیرین واکنش نشان می دهد و دی اکسید کربن بیشتری آزاد می کند.
جوش شیرین (NaHCO3) با آب واکنش داده و اسید کربنیک (H2CO3) را تشکیل می دهد که به CO2و H2O تجزیه می شود. معادله واکنش جوش شیرین با آب به شکل زیر است:
NaHCO3 + H2O → NaOH + H2CO3
جوش شیرین فواید و کاربرد بسیار زیادی هم در منزل و هم در صنعت دارد. اما باید توجه داشته باشید مصرف بیش از حد جوش شیرین ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی، اختلال در جذب فلزات دو ظرفیتی، بروز مشکلات قلبی و عروقی و تجمع تدریجی فلزات سنگین در بدن شود. توصیه می شود از مصرف بیش از حد محصولات حاوی جوش شیرین خودداری کنید.
