استفاده از قدرت سیال به دو شاخه اصلی هیدرولیک و پنوماتیک تقسیم می شود. از پنوماتیک در مواردی که نیروهای نسبتا پایین (حدود یک تن) و سرعت های حرکتی بالا مورد نیاز باشد، استفاده می کنند؛ در صورتی که کاربردهای سیستم های هیدرولیک غالبا در مواردی است که سرعت های کنترل شده دقیق و قدرت های بالا مورد نظر باشد (مانند جک های هیدرولیک، ترمز، فرمان هیدرولیک و...).
ابزار و دستگاه های پنوماتیک جزء مهمی در صنایع مختلف بوده که بدون آنها بسیاری از فرآیندهای صنعتی انجام نمی پذیرند. در این تجهیزات عنصر مهم انرژی گاز فشرده بوده که با کاهش حجم آن فشار افزایش یافته و می بایست در دستگاه ها و ابزارها به جریان بیفتد. این انتقال گاز نیازمند ابزاری است که به صورت ایمن و مناسب هوا را جابجا کند و بهترین انتخاب شیلنگ پنوماتیکی بوده که سیالات را با حداقل اصطکاک و نیروی مقاوم منتقل می کند. اجزای سیستم های پنوماتیکی اغلب به صورت مستقیم از طریق شیلنگ های پنوماتیکی به خط لوله انتقال هوا متصل می شوند اما برخی از مواقع لازم است که شیلنگ های پنوماتیکی مقاوم سازی شوند تا طول عمر بیشتری پیدا کنند. با توجه به تنوع ابعاد و انواع گوناگون شیرها، می بایست در انتخاب شیلنگ پنوماتیکی مناسب دقت کافی بکار گرفته شود. توضیح اینکه برای اتصال مستقیم شیلنگ و لوله ها، تجهیزات و قطعات و همچنین سایر اتصالات از رابط پنوماتیک استفاده می شود. این اتصالات برای کمک به عملکرد لوله ها و شیلنگ ها، در ارتباط بین قسمت های مختلف تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند.
از شیلنگ های پنوماتیکی در زمینه های تخصصی سیستم های بادی بهره می گیرند (انواع شیلنگ بادی)، این نوع از تولیدات با توجه به نوع مواد اولیه دارای تنوع می باشند. از مهمترین مواد اولیه هایی که در ساخت شیلنگ های پنوماتیک استفاده می شود، سه ماده پلی اورتان، پلی آمید و پلی اتیلن است. مزایای سیستم های پنوماتیک می توان به طراحی ساده، دقت کنترل، انعطاف پذیری، قابلیت افزایش نیرو و راندمان بالا اشاره نمود.
از اولین معیارهای انتخاب شیلنگهای پنوماتیکی، می توان به ساخت شیلنگ اشاره نمود. لوله ها و شیلنگ هایی که برای انتقال هوا استفاده می شود، بنا به شرایط استفاده، ممکن است تنها از یک ماده ساخته شوند یا از قسمت داخلی، به کمک الیاف نساجی، مقاوم سازی شوند. شیلنگ های پنوماتیکی و یا نیوماتیکی، اغلب با یک یا چند لایه الیاف مقاوم از داخل و توسط یک پوشش محافظ از خارج مقاوم سازی می شوند.
تامین هوای مورد نیاز سیستم، شرایط اولیه را برای عملکرد لازم محصول تعیین می کند. انتخاب قطر و شیلنگ ها با توجه به مقدار هوای گذرنده صورت می پذیرد. اگر قطر داخلی شیلنگی که کاربر انتخاب می کند بیش از حد کوچک باشد، جریان دچار خفگی می شود. افت شدید فشار، سرعت بیش از حد سیال را به دنبال دارد که می تواند عمر مفید سیستم را کاهش دهد. از طرف دیگر اگر قطر داخلی شیلنگی که کاربر انتخاب می کند بیش از حد بزرگ باشد، منجر به وزن بیش از حد، اندازه و قیمت بالاتر می شود. همچنین لازم است کاربر اطمینان حاصل کند که محصولات انتخابی، تحت بیشترین فشار کاری اعلام شده کار می کنند. تولیدکنندگان عموما بیشترین فشار کاری لوله ها را با اندازه گیری فشار ترکیدگی آنها در دمای ۷۵ درجه فارنهایت و تقسیم آن به ضریب اطمینان مناسب تعیین می کنند.
برای حفظ امنیت محیط کار و جلوگیری از آسیب دیدگی شیلنگ ها، آنها را به دور قرقره های ساده پیچیده یا به صورت سیم پیچ جمع می کنند. شیلنگ های پنوماتیک از ترموپلاستیک ها ساخته می شوند. ترموپلاستیک موادی پلیمری هست که با افزایش دما بدون تغییرات شیمیایی ذوب می شوند. این شیلنگ ها ممکن است یک لایه یا چند لایه باشند. در ادامه به برخی از رایج ترین انواع ترموپلاستیک های بکار برده شده در ساخت این شیلنگ ها اشاره می کنیم.
این شیلنگ ها در مقابل سایش و پیچ خوردگی مقاومت خوبی از خود نشان می دهند. همچنین به علت انعطاف پذیری بالا قابلیت نصب در فضاهای کوچک را دارند. فشار ترکیدگی این شیلنگ ها ۱۰ بار و دمای کاری آنها نیز تا ۸۰ درجه سانتیگراد در نظر گرفته می شود. این شیلنگ ها در قطرهای خارجی ۴ تا ۱۶ میلی متر موجود هستند. علاوه بر اینکه در این شیلنگ ها سیال به راحتی جاری می شود، در اغلب موارد ضد حریق نیز هستند.
شیلنگ های پلی آمیدی همان شیلنگ های نایلونی هستند (شیلنگ پنوماتیک شفاف)؛ سبک، مستحکم و دارای قطر ثابت با شعاع خمش مناسب. میزان مقاومت خستگی این شیلنگ ها قابل توجه است و به همین علت تحمل فشار بیشتری نسبت به سایر شیلنگ ها دارند. از دیگر مزایای شیلنگ های پلی آمیدی (شیلنگ های نایلونی) می توان به جذب رطوبت بسیار پایین آن اشاره نمود.
این شیلنگ ها از انعطاف نسبتا خوبی برخوردارند و همچنین مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی با خلوص نسبتا پایین دارند و نیز بسیار مقرون به صرفه هستند.
پلی وینیل کلراید که جزء ارزشمندترین محصولات صنایع پتروشیمی است، در ساخت شیلنگ های پنوماتیکی نیز استفاده می شود. شیلنگ های PVC نیز سبک و انعطاف پذیر هستند. شیلنگ های پی وی سی دارای قابلیت استریلیزه پی در پی را دارند، بدون اینکه آسیبی ببینند. این شیلنگ ها قیمت کمی دارند و به دلیل در دسترس بودن انتخاب مناسبی هستند.
این شیلنگ های پنوماتیکی از سایر شیلنگ ها سبک تر بوده و مقاومت بسیار خوبی در برابر حرارت و مواد شیمیایی دارند. همچنین سختی سطحی مناسب و انعطاف پذیری بسیار کمی دارند که از آنها انتخابی مناسب برای شرایط سخت می سازد به همین دلیل می توان در سیستم هایی با ارتعاش زیاد و فشار بالا از این شیلنگ ها استفاده نمود.
همچنین کوپلینگ های پنوماتیک یک اتصال هستند که برای اتصال سریع، ایجاد و یا شکستن خطوط انتقال هوا استفاده می شوند.
گروه بازرگانی ایمن نیرو
