تصور کنید در دنیایی زندگی میکنید که در آن میتوان پول را در عرض چند ثانیه بدون هزینههای سنگین انتقال و بدون نگرانی از نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال به هر نقطه از جهان ارسال کرد. این همان وعدهای است که استیبل کوین ها (Stablecoins) در آغاز مطرح کردند. برای درک بهتر آینده، لازم است ابتدا بدانیم استیبلکوینها دقیقا چه هستند و چگونه کار میکنند.
در سادهترین تعریف، استیبلکوینها نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که قیمت آنها به یک دارایی دیگر، مثل دلار، طلا، کالاها یا حتی دیگر رمزارزها پیوند خورده و وظیفه حفظ ارزش سرمایه در برابر نوسانات بازار را دارند. بر خلاف رمزارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم که ممکن است در یک روز بیش از ۱۰ درصد نوسان قیمت داشته باشند، استیبلکوینها با هدف حفظ ثبات ارزش ایجاد شدهاند. معامله استیبلکوینها هم مثل دیگر رمزارزها، در پلتفرمهای کریپتویی مثل صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس صورت میگیرد.
به عبارت دیگر، استیبلکوینهای دلاری همان «دلار دیجیتال» هستند که روی بستر بلاک چین فعالیت میکنند. امروزه این رمزارزها نقش مهمی در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، انتقال پول بین کشورها، توکنیزهکردن داراییها و معاملات رمزارزی ایفا میکنند.
برای درک اینکه چرا استیبلکوینها فقط بخشی از دنیای رمزارزها نیستند، بلکه جایگاه مهمی در اقتصاد دیجیتال دارند، باید نقشهای کلیدی آنها را بررسی کنیم.
استیبلکوینها ثبات پولهای فیات را به دنیای بلاکچین وارد میکنند. با استفاده از آنها، توسعهدهندگان میتوانند محصولات مالی نوآورانهای مانند وامدهی، پرداخت یا پسانداز ایجاد کنند، بدون آنکه درگیر ریسک نوسانات قیمتی رمزارزها شوند.
بخش بزرگی از معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز و بازارهای رمزارزی با استیبلکوینها انجام میشود. آنها نقش «پول نقد در زنجیره» را دارند و بهعنوان جفتارز اصلی معاملات، ابزار تسویه و وثیقه در قراردادهای وام و اعتبار عمل میکنند.
انتقال پول بین کشورها از طریق سیستمهای بانکی سنتی اغلب زمانبر و پرهزینه است. اما استیبلکوینها این فرآیند را در چند ثانیه و با هزینهای ناچیز انجام میدهند. برای افرادی که در کشورهایی با تورم بالا یا ارزهای بیثبات زندگی میکنند، استیبلکوینها نهتنها ابزاری برای انتقال پول، بلکه وسیلهای برای حفظ ارزش سرمایه محسوب میشوند.
با گسترش کاربرد استیبلکوینها، توجه نهادهای نظارتی و بانکهای مرکزی نیز به آنها جلب شدهاست. چرا که این داراییها مرز میان پول، بانکداری و فناوری را از بین میبرند. دولتها اکنون در حال تدوین چارچوبهای قانونی برای مدیریت ریسک، جلوگیری از سوءاستفاده، حفظ ثبات مالی و حمایت از حقوق کاربران هستند.
در حال حاضر دهها استیبلکوین در بازار وجود دارند، اما تنها چند مورد از آنها از نظر مقیاس، اعتماد عمومی، کاربردپذیری و نفوذ در اکوسیستم ارزهای دیجیتال برتری دارند. این رمزارزها استانداردهایی را برای شفافیت و ثبات تعیین کردهاند و بهعنوان شاخصهای اصلی بازار شناخته میشوند.
تتر نخستین و بزرگترین استیبل کوین از نظر ارزش بازار است که قیمت آن به دلار آمریکا متصل است. این رمزارز بر بستر بلاکچینهای مختلفی مانند اتریوم، ترون و… فعالیت دارد و حجم عظیمی از تراکنشهای روزانه رمزارزها را پوشش میدهد. با وجود این جایگاه، تتر در سالهای گذشته با انتقادهایی درباره شفافیت ذخایر و حسابرسی مواجه بودهاست.
یواسدیکوین توسط شرکت سرکل (Circle) با همکاری کوینبیس (Coinbase) عرضه شده و به شفافیت مالی و انطباق با مقررات شهرت دارد. این استیبلکوین در امور مالی غیرمتمرکز، پرداختهای بینالمللی و سازمانها بهکار میرود. به دلیل گزارشدهی دقیق و حسابرسی منظم، بسیاری از موسسات مالی آن را گزینهای قابل اعتمادتر از رقبا میدانند.
دای یکی از نوآورانهترین استیبلکوینهاست که توسط پروتکل میکردائو (MakerDAO) ایجاد شدهاست. برخلاف سایر استیبلکوینها، دای به ارزهای فیات وابسته نیست، بلکه با وثیقهگذاری رمزارزهایی مانند اتریوم در قراردادهای هوشمند پشتیبانی میشود. این ساختار غیرمتمرکز به دای استقلال و شفافیت بیشتری میدهد، هرچند نوسانات قیمت داراییهای پشتوانه میتواند ریسکهایی مثل ازبینرفتن ثبات قیمت DAI را به همراه داشته باشند.
در مجموع، استیبلکوینها پلی میان نظام مالی سنتی و اقتصاد دیجیتال آیندهاند. این رمزارزها با ترکیب ثبات پولهای فیات و سرعت فناوری بلاکچین، شیوه پرداخت، سرمایهگذاری و انتقال ارزش را متحول کردهاند. از تتر و یواسدیکوین گرفته تا دای، هر یک نمایانگر مسیر متفاوتی در تکامل پول دیجیتال هستند. با گسترش قوانین، افزایش شفافیت و پذیرش نهادی، بهنظر میرسد استیبلکوینها بهزودی به ستون اصلی نظام مالی جهانی تبدیل شوند.
