ارتودنسی یکی از خاصترین و پیچیده ترین درمانهای دندانپزشکی هست که ترکیب علم دندانپزشکی، هنر، فیزیک و مواد و غیره محسوب میشه و دگرگونی این درمان طی سالهای اخیر که تحت عنوان ارتودنسی نامرئی یا ارتودنسی با الاینرهای شفاف یا به نوعی اینویزالاین نامیده میشود تفاوتی وسیع با درمانهای رایج ارتودنسی با سیم و براکتها بوجود آورده است.
تمایل به کمتر دیده شدن وسایل ارتودنسی ثابت منجر به ساخت و معرفی براکتهای شفاف یا براکتهای سرامیکی شد که عملکرد آنها مشابه براکتهای فلزی بود اما الاینرهای شفاف با عملکرد و پیشرفتشون دنیای درمان ارتودنسی را متحول کردند.
دنیا به سمت الکترونیک شدن و کاهش دخالت نیروی انسانی در حال تغییر است و جالب است بدانید که ارتودنسی یکی از پیشروترینها در این زمینه بوده است. استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری و هوش مصنوعی توانسته کمک شایانی به پیشبرد علم و تکنولوژی منجمله ارتودنسی کند. دخالت کمتر نیروی انسانی، ویزیت های دوره ای کوتاهتر، قابلیتهای خوب درمانی و مهمتر از همه کمتر دیده شدن وسیله درمان از مهمترین امتیازات ارتودنسی با الاینرهای شفاف نسبت به ارتودنسی ثابت میباشد. اینکه چگونه موادی از جنس ورقه های پلاستیکی با خواص خاص همراه با کاربرد اتچمنتهای بیرنگ بر روی دندان بتوانند فورم قوس دندانی را به نحوی دگرگون کنند که به ایده آل نزدیک گردد بسیار شگفت انگیز هست.
تعداد زیادی شرکت بزرگ در دنیا هستند که خدمات لابراتواری الاینر شفاف را ارایه میدهند و اینویزالاین یکی از آنها هست که بدلیل سابقه کار و تعداد زیاد بیماری که توسط این کمپانی پوشش داده شد شرکت اینویزالاین یکی از مشهورترین شرکتهایی است که خدمات ساخت و پشتیبانی الاینرهای شفاف رو در سطح دنیا پوشش میدهد. بطوریکه در مواقعی کلمه الاینر شفاف و اینویزالاین باهم درآمیخته شده است و در واقعیت اینطور نیست و روش درمانی الاینر شفاف هست و اینویزالاین تنها یکی از چندین صد شرکتی هست که خدمات لابراتواری ساخت آنها را پوشش تامین میکند.
پس از تشخیص و معاینه اولیه بیمار توسط متخصص ارتودنسی مراحل کار با الاینرها اینچنین آغاز میشود که با استفاده از قالبگیری دقیق با مواد سیلیکونی و یا استفاده از اسکنرهای دهانی تصاویر کاملی از دندانها و جفت شدگی فکها به لابراتورهای تخصصی ساخت الاینرها فرستاده میشود و همراه با آن شرحی از درمان ارتودنسی و مراحل کار ضمیمه میگردد. در این لابراتوارها با استفاده از اسکنرهای مخصوص قالب ها اسکن خواهند شد و مراحل درمانی و تصاویر بررسی خواهند شد. هوش مصنوعی با تلفیق علم و تجربه کاری این سیستم شروع به طراحی و پیشنهاد تعداد الاینرها و اتچمنتهای لازمه میکند. سیستم یک پیشآگهی نسبت به روند تغییرات و نتیجه نهایی هم بهمراه سیستم درمانی تحت عنوان "کلین چک " برای ارتودنتیست ارسال میکند. متخصص ارتودنسی بسته به سابقه درمانی خود و علم حرکات دندانی طرح را تایید یا تغییر مورد نیاز را اعمال میکند و بدنبال آن تعدادی الاینر شفاف که بسته به شرکت مربوطه این تعداد و اتچمنتها متفاوت هستند ارسال میگردد. روند درمان بیمار شروع میشود و بطور متوسط ویزیتهای 10 تا 12 هفته ای برای بیمار برنامه ریزی میگردد. در اتمام این روند در اغلب اوقات آنچه که پیشبینی شده بود تامین نخواهد شد و متخصص ارتودنسی دستور ساخت الاینرهایی را جهت حرکات اصلاحی خواهد داد. طول دوره درمان ارتودنسی نامریی تقریبا با ارتودنسی ثابت برابری میکند.
بدلیل تحریم های ایران توسط یکسری کشور ها متاسفانه ارتودنتیستها در ایران هنوز نتوانسته اند از خدمات شرکتهای بزرگ و معروف ساخت الانرهای شفاف بهره مند بشوند، از طرفی خود این تکنولوژی هنوز در دست توسعه و پیشرفت هست و تکنیک و سیستم عملکرد آنها با سیستم براکت ها تا حدودی متفاوت هست اگرچه مکانیستم بیولوژی و فیزیک نیروها مشابه همان سیستم رایج و سنتی عمل میکنند. تلفیق موارد فوق وقتی با قیمت ارز غیرثابت درکشور آمیخته میشود تبدیل به چالشی بزرگتر خواهد شد چراکه تعرفه خدمات دندانپزشکی در ایران با نرخ جهانی بسیار فاصله دارد و کارکردن با شرکتهای جهانی به معنای پرداخت هزینه های زیادی از جانب متخصص ارتودنسی میباشد که قطعا بطور مستقیم روی تعرفه خدمات اثر خواهد داشت.
یکسری شرکتها و لابراتوارهای داخلی سعی کردند با بکارگیری مواد و تکنولوژی ساخت الاینرها مثل اسکنر و پرینترهای سه بعدی شروع به ارایه خدمات کنند که در تلاش جهت پیشبرد و گسترش این مسله هستند و به موفقیتهای بسیار چشمگیری هم دست پیدا کردند.
نظم استفاده از الاینرها و همینطور مراقبهای لازم از این پلاکهای قوسی شکل شفاف از مهمترین نکات مرتبط با بیمار است.
یکی از مهمترین نکات در موفق بودن درمان با الاینرها همکاری بیمار در استفاده و گذاشتن الاینرها میباشد چراکه الاینرها نوعی ارتودنسی متحرک محسوب میشوند که بیمار بایستی تمام وقت بجز در زمانهای غذا خوردن و رعایت بهداشت آنها را روی دندانها قرار دهد. مزیت این متحرک بودن آزادی بیمار تحت درمان ارتودنسی در استفاده از مواد غذایی و خوراکی های معمول میباشد که محدودیتی را که ارتودنسی های شفاف در استفاده از غذاهای سخت داشتند برای الاینرها مطرح نیست. نکته مثبت دیگر الاینرها رعایت بهداشت دندانها است که به راحتی و با خارج کردن آنها از دهان مشابه افراد عادی قابل انجام است.
اوایل شروع کار با الاینرهای شفاف آنها تنها قابلیت درمان موارد بینظمی دندانی مختصر یا مشکلات خفیف دندانی را داشند و تنها برای بزرگسالان قابل استفاده بودند و با پیشرفت علم در این زمینه اکنون الاینرهای شفاف قابلیت استفاده در بیماران با مشکلات متوسط تا شدید دندانی و حتی برای افرادی که کاندید جراحی فک میباشند را پیدا کرده اند و جالب اینکه امروزه میتوان از الاینرها برای ارتودنسی کودکان نیز بهره گرفت.
بطور کلی هزینه درمانی با استفاده از براکتهای سرامیکی بیشتر از براکتهای فلزی میباشد اما وقتی سخن از ارتودنسی با الاینر ها به میان میاد این مساله بسیار متفاوت خواهد بود. در سایر کشورها سعی بر این است که تعرفه درمانی هر دو نوع درمان مشابه باشه تا بیمار قدرت انتخاب متناسبی داشته باشه و از طرفی تعرفه های درمانی دندانپزشکی متناسب با سطوح دیگر درمانی است به شکلی که دستمزد پزشک، لابراتوار، نیروی انسانی و هزینه های مطب داری با دریافتی از بیمار متناسب است اما سیستم استفاده از تجهیزات مورد نیاز جهت ساخت الاینرها بعنوان مثال نرم افزار و سخت افزارهای کامپیوتری، اسکنرهای داخل دهانی و یا هزینه های لابراتواری بسیار بالا میباشند و این درحالی است که ما ارتودنتیستها هنوز در ایران امکان بهره مندی از خدمات شرکتهای خارجی را نداریم و هزینه های لابراتواری ساخت الاینرها با هزینه های داخلی تعدیل شده است. اینکه شرکتهای خارجی چه موقع و با چه قوانینی بتوانند با ارتودنتیستهای داخل کشور کار کنند ویا اینکه نحوه عملکرد و ارایه خدمات شرکتهای کنونی به چه نحوی پیش رود همه در تعرفه گذاری موثرند. اما چیزی که هم اکنون در مطب های ارتودنسی قابل ارایه هست بسته به میزان مشکلات هر فرد و تعداد الاینرهای مورد نیاز بطور معمول براورد هزینه ای بیشتر از ارتودنسی ثابت خواهند داشت که جزییات هزینه ای بعد از ویزیت و معاینه کامل بیمار و ارتباط با شرکت مربوطه براورد خواهد شد.
تمایل ارتودنتیستها به دیجیتالیزه کردن مطب هایشان از یکطرف و تمایل بیماران به دیده نشدن وسایل ارتودنسی از طرف دیگر و از همه مهمتر تصدیق یکسری برتری های درمانی الاینرها نسبت به ارتودنسی ثابت که بخشی از آن مرتبط با فورم ساخت آن و بخشی مرتبط با دخالت هوش مصنوعی میباشد سبب میشود تا آینده ارتودنسی به سمت فراگیر شدن این درمان گردد.
آشنایی با سیستم ساخت و پردازش الاینرها و یادگیری کار با ابزارهای مدرن و ایجاد یک ارتباط موثر فیمابین متخصص ارتودنسی و لابراتوار از مهمترین ارکان ورود این سیستم به مطبهای ارتودنسی محسوب میشود.
اگرچه الاینرهای شفاف جهت درمانهای ارتودنسی کودکان و بزرگسالان قابل استفاده میباشد اما قطعا این تکنولوژی نیازمند تکامل بیشترو کسب مهارت و تجارب بیشتری است تا بتوان از آن برای درمان انواع مشکلات دندانی و فکی استفاده نمود. امید است که در آینده نزدیک بستر شرایط بهره گیری متخصصین ارتودنسی کشور از حضور و خدمات شرکتهای مهم و اصلی فراهم شود.
