اینترنت در پیشرفت و بهبود خدمات پزشکی تاثیر زیادی داشته و دارد. پس از به وجودآمدن کامپیوتر و پیشرفت آن و سیستم های اطلاع رسانی پیشرفته از قبیل شبکه های کامپیوتری و جهانی شدن اینترنت، همگان به این فکر افتادند که از این سیستم ها برای اطلاع رسانی به نفع خود استفاده کنند. در این میان بخش های درمانی نیز به این فکر افتادند تا از طریق اینترنت خدمات بهتری را به کلیه مردم ارائه دهند. Telemedicineبه دانش و ابزارهای ارتباطی گفته میشود که مراکز بهداشتی- درمانی و پزشک را به بیمار مرتبط میکند. در واقع Telemedicine بهکارگیری تکنولوژی الکترونیک و دیجیتال به منظور اعمال مراقبت های پزشکی و بهداشتی از بیماران است که در نقاط دور از مراکز درمانی به سر میبرند. در سال ۱۹۵۹، ویستون نخستین برنامه پزشکی از راه دور عملی را راه اندازی کرد. هدف از این برنامه مراقبت از بیماران روانی و آموزش پزشکی بود. همچنین، این سیستم برای تعلیم دانشجویان پزشکی نیز استفاده میشد. کلمه Tele به معنای فاصله و medicine به معنای درمان و طب است و اولین بار توسط Thomas Bird در دهه ۱۹۷۰ ابداع گردید.
سلامت الکترونیک روش تازه ای در مراقبتهای بهداشتی، تشخیص و درمان است که با فرآیندهای الکترونیکی و ارتباطی پشتیبانی میشود.
سخت افزارهای یک سیستم پزشکی از راه دور:
الف) سیستم های سخت افزاری؛ مثل: کامپیوتر، دوربین، بلندگو، میکروفون، اسپیکر.
ب) شبکه و تجهیزات آن؛ شامل: کابل شبکه، کارت واسطه شبکه، تکرارکننده، هاب، سوییچ، دروازه و مسیریاب.
ج) تجهیزات پزشکی: به انواع گوناگونی چون: ابزارهای همزمان، ذخیره و ارسال، و سنجش از راه دور تقسیم میشود.
مزایا استفاده از telemedicine:
- افزایش دسترسی به مراقبت های ویژه برای بیماران
- افزایش رضایتمندی و راحتی بیمار
- افزایش ارتباط اطلاعاتی پزشکان
- دسترسی به خدمات مشاورهای
- فراهم شدن امکان آموزش مداوم
- آشنا شدن به یافته های جدید پزشکی
- کاهش سفرهای بین شهری برای دریافت خدمات بهداشتی
- و... .
ارائه کنندگان خدمات telemedicine گاه پزشکان و گاه مراکز درمانی هستند. هنگامی که بیمار به طور مستقیم و بدون دخالت یک مرکز درمانی و از راه دور تحت درمان یک پزشک قرار میگیرد؛ طرفین قرارداد- بیمار و پزشک- از راه دور هستند و فاصله دور و عدم دسترسی مستقیم به بیمار مانع از انعقاد قرارداد درمان نیست. ارائه مشاوره به بیمار به صورت آنلاین توسط پزشک، نمونه این گونه قراردادهاست. در این فرض چنانچه از پزشک مشاور آسیبی به بیمار وارد شود، زیان دیده میتواند برمبنای قرارداد منعقد شده اقامه دعوی نماید.
برخی از اطلاعات بالینی که توسط سامانه telemedicine منتقل میشود؛ شامل:
*صدای قلب، ریه، شکم و...
*انتقال زنده اطلاعات نوار قلب
*انتقال تسطهای تنفسی
*تصویر رادیولوژی و ام. آر. آی
*تصویر دهان و دندان
*تصویر گوش
*تصویر بیماریهای پوستی
*انتقال اطلاعات فشارخون
*انتقال علائم حیاتی
سطوح telemedicine:
. ارتباط بیمار با مرکز درمانی
. ارتباط مرکز درمانی با بیمارستان
. ارتباط بیمارستان با بیمارستان تخصصی
منابع:
. مقاله نقش telemedicine در علم پزشکی، علی اسماعیل زاده کشل.
. مقاله بررسی مباحث تکنولوژیک در پزشکی از راه دور، آزاده شایان(کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات سلامت).