بعد از بررسی ایده و تصمیم نهایی که برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی گرفتید؛ نیاز به طراحی یک بوم کسب و کار دارید. اگر با بوم کسب و کار و نحوه طراحی آن آشنا نیستید، اصلا نگران نباشید؛ ما در این مقاله به طور کامل در مورد مرحله دوم راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی، یعنی مدل بوم کسب و کار صحبت خواهیم کرد (اگر مقاله مرحله اول را مطالعه نکرده‌اید، به مقاله «آموزش راه اندازی یه کسب و کار اینترنتی ( انتخاب ایده )» مراجعه کنید) پس تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
حتما شما هم وقتی می‌خواهید برای اولین بار جایی بروید که برایتان آشنا نیست، در گوگل مپ یا هر نقشه دیگری آن منطقه را جستجو می‌کنید تا نسبت به آن آشنایی پیدا کنید. بدانید کجا هستید، مقصد کجاست و از کدام مسیر باید به مقصد برسید. بوم کسب و کار هم دقیقا نقشه‌ای است که به شما نشان می‌دهد، هدف کسب و کارتان کجاست و از چه طریقی به مقصد که همان موفقیت در کسب و کار است برسید. در واقع بوم کسب و کار، نقشه راه کسب و کار شما است و نشان می‌دهد که از چه مسیری محصولات و خدمات به مشتری برسد، چطور سودآوری اتفاق بیفتد و ...
شما به هنگام راه اندازی کسب و کار اینترنتی‌تان نیاز به بوم کسب و کار دارید؛ چون با این مدل می‌توانید عامل متغیر در کارتان را مشخص کنید. یعنی شما می‌توانید، روی کاغذ عوامل مختلفی مثل سرمایه یا هزینه را کم یا زیاد کنید، محاسبات لازم را انجام دهید و نتیجه این تغییرات را روی کاغذ مشاهده کنید. در این صورت می‌توانید به درستی از انرژی خود استفاده و آن را صرف بالا بردن بازدهی کسب‌وکارتان کنید. در واقع بوم کسب و کار به شما کمک می‌کند به جای آنکه در عمل تغییری انجام دهید (که زمان‌بر و پرهزینه است) روی کاغذ نتیجه حاصل از تغییر را مشاهده کنید.
به طور کلی با داشتن بوم کسب کار ابعاد و عناصر مختلف کسب و کار بررسی می‌شود. نقشه همه جانبه و راهنمای مسیر در دسترس شما است که می‌توانید به راحتی آن را در اختیار کارفرما، همکار یا شرکا قرار دهید و نیاز به توضیحات تکراری نداشته باشید.
مدل بوم کسب و کار از 9 بخش تشکیل شده است. تمرکز اصلی این مدل روی کسب و کار و مشتریان شما است؛ تمام 9 قسمت هم به این دو موضوع ربط دارد. در ادامه قسمت‌های مختلف این مدل را بررسی می‌کنیم.
این بخش همان طور که از نامش پیداست، مربوط به مشتریان است. تمام کسانی که می‌توانند از خدمات و محصولات شما استفاده کنند؛ مشتری شما هستند. در این بخش تمامی افرادی که احتمال دارد از خدمات شما استفاده کنند را بخش بندی می‌کنید.
برای پر کردن این قسمت باید به سه سوال پاسخ دهید. مشتری من چه کسی است؟ چه انتظاری از من و محصولاتم دارد؟ در نظر مشتری خدمات عالی به چه شکل است؟
در این قسمت باید توجه داشته باشید که محصول یا خدمتی که ارائه می‌کنید چه سود و ارزشی برای مشتری دارد؟ برای پر کردن این قسمت باید به سه سوال پاسخ دهید. محصول و خدمت ما چه سودی برای مشتری دارد؟ چرا مشتری باید به ما اعتماد و از ما خرید کند؟ محصول ما چه مزیت و ویژگی خاصی دارد؟
در این بخش کانال ارتباطی بین خودتان و مشتری را مشخص می‌کنید. از طریق همین کانال‌های ارتباطی، می‌توانید ارزش پیشنهادی را به دست بیاورید. این کانال‌های ارتباطی می‌تواند؛ وبسایت شما، شبکه‌های اجتماعی یا اپلیکیشن کسب و کار شما باشد. در این قسمت نیز باید به سوالاتی مثل سوالات زیر پاسخ دهید.
از طریق چه کانالی می‌توانم ارزش پیشنهادی را به مشتری برسانم؟ کدام کانال ارتباطی برای مشتری قابل اعتماد است؟ این کانال می‌تواند من را به هدفم برساند و ارزش هزینه و زمان گذاشتن دارد؟
در بخش روابط مشتری، باید به این موضوع فکر کنید که چه کارهایی باعث رضایت یا نارضایتی مشتری می‌شود؟ برای بهبود روابط با مشتری چه کارهایی باید انجام دهید؟ در این قسمت تمام آنچه که از آشنایی تا جلب اعتماد مشتری نیاز است را باید بنویسید. برای پر کردن این قسمت بهتر است؛ به چهار سوال پاسخ دهید. چطور با مشتری ارتباط داشته باشم؟ چطور مشتری را مجاب به خرید کنم؟ تا چه حد بعد از فروش پشتیبانی داشته باشم؟ برای تداوم رضایت مشتری چه کارهایی انجام دهم؟
در این قسمت باید جریان‌های درآمدی را مشخص کنید. برای مثال تنها از طریق فروش درآمد خواهید داشت یا می‌توانید از تبلیغات نیز کسب درآمد کنید. اصلی‌ترین سوال در این قسمت این است که از چه راهی ارزش پیشنهادی ما، درآمدزایی می‌کند؟ مقدار این درآمد چقدر خواهد بود؟
بخش شرکای کلیدی، مربوط به افراد یا نهاد‌هایی است که می‌توانند به شما و مجموعه‌تان را در رسیدن به موفقیت کمک کنند؛ در این بخش باید همه آنچه که نیاز به برون سپاری دارد را بنویسید.
منابع کلیدی یکی دیگر از بخش‌های مهم بوم کسب و کار است که باید تمام آنچه که برای موفق شدن در کسب و کارتان نیاز دارید را بنویسید. مواردی مثل منابع مالی، منابع انسانی و.. باید در این قسمت ذکر شود.
مهم‌ترین قسمت بوم کسب و کار ساختار هزینه است. در این قسمت باید مشخص کنید چه مقدار هزینه برای اجرای طرح‌تان نیاز دارید. آیا سود حاصل از فروش هزینه‌ها را پرداخت می‌کند؟
فعالیت‌های کلیدی نیز یک قسمت مهم در بوم کسب و کار است. در این قسمت تمام فعالیت های کلیدی که این منجر می‌شوند، تا شما کالا یا خدماتی برای عرضه داشته باشید را مشخص کنید. هر آنچه که باعث می شود تا برند شما هویت داشته باشد، در دسته فعالیت های کلیدی قرار می گیرد.
بوم کسب و کار روی یک کاغذ نوشته می‌شود و عنصر اصلی هر مدل کسب و کار تجاری محسوب می‌شود. برای شروع هر کسب و کاری تهیه بوم کسب‌وکار ضروری است؛ فروشگاه اینترنتی هم از این قاعده مستثنی نیست. پس از بررسی ایده لازم است بوم کسب‌وکار را برای فروشگاه اینترنتی خودتان تهیه کنید. اگر سوالی در انجام این فرآیند داشتید می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
