ترمز مکانیکی آسانسور ( Mechanical brake of the elevator )یکی از مهم ترین قطعات آسانسور محسوب میشود که سیستم ایمنی آسانسور را تحت تاثیر قرار میدهد.
یوک کابین آسانسور قسمتی است که سیستم ترمز مکانیکی آسانسور در پایین یا بالای آن نصب می شود .
از آنجایی که آسانسور ها دارای سرعت مشخص و استاندارد هستند، اگر سرعت بیش از حد شود ،ترمزها عمل کرده و موجب توقف آسانسور میشود.
که این توقف همواره با ضربه و تکان‌های شدیدی می باشد.
ترمز مکانیکی آسانسوربرای متوقف کردن کابین یا وزنه تعادل با سرعتی معادل سرعت عملکرد سیستم کنترل کننده (گاورنر)وبا بار اسمی در حرکت است به کار می رود(حتی در اثر پاره شدن سیستم آویز).
سیستم ترمز آسانسور در بالا یا پایین یوک پایین آسانسور نصب می شود.
ترمز آسانسور یکی از حیاتی ترین اجزای سیستم ایمنی آسانسور می باشد.
ترمزهای آسانسور از بخش ها و قسمت های متنوعی تشکیل شده که در بخش‌های مختلف آسانسور قابل نصب است از جمله این قطعات :
در صورتی که سرعت آسانسور از حد مشخصی فراتر رود، پاراشوت عمل میکند و از ادامه‌ی حرکت آسانسور یا سقوط کامل آن جلوگیری میکند.
با فعال شدن پاراشوت یک شتاب منفی بسیار بالا ایجاد میشود و ضربات و تکان های قابل توجهی را ایجاد میکند.
سیستم ترمز آسانسوراز قطعات و تجهیزات مختلف آسانسور است که در قسمتهای مختلف آسانسور نصب میشوند.
پاراشوت از یک بدنه ی اصلی تشکیل شده است که قسمتهای مختلف بر روی آن قرار داد.
همانگونه که اشاره شد پاراشوت یکی از قطعات اصلی آسانسور است که بخش های مختلف روی آن قرار می گیرد و قسمتهای مختلف شامل :
پاراشوت یا ترمز ایمنی مکانیزمی است کە زیر یوک کابین و در دو طرف آن سوار میشود و به وسیله ی دو فکی که دارد، می تواند کابین را روی ریل ها متوقف کند.
عملکردسیستمی آن بدین گونه است که به محض افزایش بیش از حد سرعت کابین برای آسانسور های مختلف متغیر می باشد .
سیم بکسل متصل به گاورنر متوقف میشود.
وبه طبع آن اهرمی که به این سیم بکسل متصل است همراه با ادامه ی حرکت کابین کشیده میشود و دو فک ترمز را بهم نزدیک میکند ، در این زمان بر اثر وزن کابین و سطح تماس فک ها با ریل ، کابین می ایستد .
این قطعات عملیات ترمز را انجام می دهند.
همانطور که میدانید در زمان نصب آسانسور سیستم پاراشوت را در زیر آسانسور نصب می‌کنند
فک های اصطکاکی برای اینکه در موقع فعال شدن سیستم ترمز مانع از حرکت کابین یا وزنه تعادل آسانسور بشوند، باید با ریل راهنمای آسانسور در ارتباط باشند
سیستم پاراشوت زمانی فعال میشود که سرعت پایین رفتن کابین از سرعت نامی آسانسور بیشتر باشد.
ارتباط با بخش فنی مجموعه آتیس
در صورتی که سرعت آسانسور از حد معینی که در طراحی آن مشخص شده است فراتر رود، سیستم ترمز آسانسور فعال میشود.
فعال شدن پاراشوت با کمک گاورنر صورت می‌گیرد.
اگر سرعت آسانسور از سرعت نامی مجاز آن عبور کند، سیم بکسل واقع بر روی فلکه گاورنر به وسیله‌ی اهرم، سیستم ترمز آسانسور را فعال میکند.
با فعال شدن اهرم، فکهای ترمز با شدت تمام بسته میشوند و دندانه‌های ترمز با ایجاد اصطکاک فوق العاده بالا، مانع از حرکت آسانسور میشوند.
لازم به ذکر است که سیستم ترمز آسانسور در توقف آسانسور کارایی به مراتب بهتری نسبت به گاورنر دارد.
گاورنر یکی از اجزای الکترومکانیکی آسانسور است.
سیم بکسلی بر روی فلکه گاورنر قرار دارد که توسط استراکچر به قسمت فوقانی یوک کابین متصل میشود.
در ته چاهک آسانسور نیز فلکهای قرار دارد که به کمک آن و فلکه گاورنر، سیم بکسل بصورت موازی با کابین آسانسور حرکت میکند.
در گاورنر اهرم یا چنگکی وجود دارد که در صورت افزایش سرعت، فعال میشود و سیم بکسل را از حرکت باز می‌دارد.
ترمز آسانسور یا باید توسط فنرهای فشاری یا به وسیله‌ی نیروی وزن عمل کند.
باز شدن ترمز باید توسط نیروی الکترومغناطیسی یا الکتروهیدرولیکی باشد.
هنگام قطع برق، حداقل باید دو سیستم مستقل غیر الکتریکی برای ترمز یا کنترل وجود داشته باشد.
در صوت قطع جریان برق، ترمز آسانسور باید بی‌درنگ فعال شود.
سیستم ترمز باید به‌گونه‌ای طراحی و نصب شود که بتوان بصورت دستی آن را باز کرد و توسط نیروی یک فرد در حالت باز نگه داشت.
در شرایط کارکرد عادی ترمز ایمنی، فاصله بین سطح فکهای اصطکاکی، نباید کمتر از ضخامت تیغه ریل ( بر حسب میلیمتر ) به علاوه ۳/۶ میلیمتر باشد.
بیشتر بخوانید ... لزوم سرویس دوره ای آسانسور
هم چنین فاصله بین سطح هریک از فکهای اصطکاکی و سطح تیغه ریل روبرو آن، نباید کمتر از ۱/۶ میلیمتر باشد و این اندازه گیری باید طوری انجام شود، که با اعمال نیروی کافی به کابین هرگونه لقی بین ریل و کفشکهای کابین گرفته شود،
و سپس در همان سمت فاصله بین ریل و فک اصطکاکی، اندازه گیری شود.
مشابه این عمل در سمت مقابل تکرار می شود.
و در کلیه قطعات ترمز آسانسور ایمنی که نسبت به یکدیگر جنبش دارند، حداقل گرد از دو عضو متحرک باید از جنسی ساخته شوند، که در مساوی خوردگی محافظت شوند و یا بشکلی آبکاری شوند، که این محافظت را تامین نماید (با استفاده از پروسه الکترولیز)
و یک پلاک مشخصات فلزی، باید به صورت محکم روی بدنه اصلی ترمز ایمنی نصب گردد.
یکی از قطعات مکانیکی آسانسور می باشدکه امنیت آسانسور در برابر سقوط کابین را تامین می کند.
اگر سرعت کابین به طور ناگهانی افزایش پیدا کند قفل مکانیکی آسانسور عمل کرده و کابین را در چند مرحله متوقف می کند.
به این صورت که با ارسال فرمان به میکرو سوئیچ موجب قطع فرمان موتور آسانسور میشود.
تا حرکت کابین از سمت موتور قطع شده و کابین متوقف شود.
در زمان نصب آسانسور معمولاً گاورنر نزدیک به شاسی موتور آسانسور و روی دال بتنی نصب میشود سپس سیم بکسل گاورنر روی فلکه قرار می گیرد.
که با رد شدن از دو سوراخ مخصوص در بتن به سمت پایین میرود .
یکی از از سیم بکسل ها که به سمت کف چاه آسانسور رفته از روی فلکه به سمت بالا بر می گردد به سر دیگر سیم بکسل روی کابین می‌رسد .
سپس به وسیله استراکچر روی شانه های یوک بالای آسانسور متصل و محکم می گردد.
طراحی و نصب گاورنر باید بر اساس استاندارد آسانسور EN81_9.9 باشد.
قطر سیم بکسل گاورنر ۶ میلیمتر باشد.
ضمن انعطاف‌پذیری خوبی که دارند سیم بکسل گاورنر باید ۸ باشد.
??
این فلکه ی کششی در اصل قرقره ای است که موجب انتقال قدرت موتور و حرکت سیم بکسل است.
نیروی کششی درون فلکه هرزگرد حاصل اصطکاک سیم بکسل و سطح شیارهای فلکه می باشد.
در اصل فلکه هرزگرد را یکی از بخش‌های اصلی در سیستم تعلیق در آسانسور محسوب می‌کنند.
فلکهای هرزگرد در آسانسور های مختلف از انواع مختلفی برخوردار هستند.
در آسانسورهای گرلس افلکه هرزگرد ثانویه استفاده می شود و در سایر آسانسور ها از نوع هرزگرد انحرافی استفاده می شود تا هدایت سیم بکسل را انجام دهد.
از جمله نکات مهمی که در فلکه هرزگرد آسانسور اهمیت دارد:
نحوه نصب فلکه هرزگرد میباشد.
که باید بر اساس استانداردهای ملی آسانسور انجام گیرد.
در ادامه هر کدام از این قسمت ها را بیشتر معرفی خواهیم کرد.
قطر گام فلکه ی هرزگرد باید طبق استاندارد ملی آسانسور ۱۷٫۱A و Bs مطابق بند ۱-۲-۹ به میزان حداقل ۴۰ باشد.
حداقل قطرگام فلکه ی کششی و قطر اسمی سیم طبق استانداردهای ملی آسانسور باید برابر سی در ۵۶۵۵BS و۳۲ در ۱۷٫۱A باشد.
برای اینکه فلکه های هرز گرد کیفیت بالایی داشته باشند باید معمولا آنها را از جنس ها و متریال هایی تهیه کنند که دارای میزان سختی بالایی باشد.
اغلب جنس های چدنی را در فلکه هرزگرد در نظر می گیرند.
زیرا قابلیت استحکام فشاری بالا و ریخته گری خوب و مستهلک ارتعاش و از خواص لغزشی خوبی برخوردار است.
حداقل سختی فلکه هرزگرد و پولی سیم بکسل باید ۱۶۰ تا ۲۰۰ برینل باشد.
سختی فلکه ریخته گری به میزان ترکیبات شیمیایی باشد و میزان سختی آن از ۱۸۰ تا ۲۱۰ می باشد
میزان سختی برای فلکه های کششی بیشتر میباشد که برای این منظور از عملیات سختی سنجی و حرارتی استفاده می کنند.
میزان سختی شیارفلکه از سطح آن کمتر می باشد.
در فلکه هایی که تحت عملیات حرارتی قرار می‌گیرند میزان سختی سطح بیرونی فلکه باید قابل قبول باشند.
نصب فلکه هرزگرد باید بر اساس:
بیشتر بخوانید ... زمان تعویض روغن واسکازین گیربکس آسانسور
کنتاکت ایمنی آسانسور مدار ایمنی آسانسور می باشد.
که مجهز به سنسور و اتصالات مختلف در کل مسیر آسانسور می باشد.
هر لحظه که قطعه‌ای از مدار خارج می شود فورا آسانسور متوقف می شود و موجب ثبت هشدار خطای مورد نظر در تابلو فرمان خواهد شد.
برق ۱۱۰ ولت جهت تغذیه سایر اتصالات سری استپ می باشد.
برای محافظت از سری استپ در تابلو فرمان در برابر نوسانات ناگهانی ولتاژ از فیوز مینیاتوری جداگانه استفاده می کنند.
اجزای سری استپ یکی از مهمترین قطعات مکانیکی و ایمنی آسانسور می باشد که پس از مدتی فرسوده شده و نیازمند تعمیر آسانسور یا تعویض قطعه میشوند.
چه تعمیر یا تعویض قطعات باید توسط سرویسکار آسانسور و با هماهنگی افراد ساکن در ساختمان انجام شود.
??
این سیستم ایمنی جهت اطمینان خاطر از بسته بودن کامل درب هاست که در صورت باز بودن درب ها ضمن توقف آسانسور به تابلو فرمان هشدار خطا ارسال میشود.
در صورت بسته نشدن درب کابین سیستم هشدار دهنده پیامی را به تابلو فرمان ارسال کرده که مانع از حرکت آسانسور می شود.
در همه آسانسورها همه دربها قفل میشود( به غیر از طبقه کابین در آن قرار دارد).
در این پروسه تابلو فرمان قبل از شروع به حرکت کابین فرمان بسته شدن درب های باز را ارسال می کند.
اگر در قفل شدن دربها مشکلی پیش بیاید این خطا به تابلو فرمان ارسال میشود و مانع از حرکت آسانسور خواهد شد.
یکی از قطعات مهم ایمنی در سری استپ آسانسور می باشد.
زمانی که شما اقدام به سرویس و نگهداری آسانسور می کنید ،جهت ایمنی سرویسکار این قطعه در سه قسمت از آسانسور تعبیه می شود.
قسمت های چاه آسانسور
موتورخانه آسانسور
چرا که بهترین ترمز مکانیکی آسانسور جهت حفظ ایمنی مجهز به سیستم کلید امنیت خارجی می باشد.
این کلیدها کلیه فرآیند عملیاتی آسانسور را تعلیق کرده و به حالت تعمیر ارجاع می‌دهند.
چرا که وضعیت بسیار خطرناک می شود.
تولید کنندگان این قطعات را در انواع مختلفی طراحی و تولید می کنند .
کلید های قارچی پس از متعادل شدن حالت خود را حفظ کرده تا وقتی که آن را به صورت دستی از حالت قفل خارج کنیم.
??
در واقع میتوان گفت گاورنر ضمن تحریک ترمز آسانسور موجب فعال شدن سیستم پاراشوت در قسمت دیگر خواهد شد.
??
??
البته سیستم پاراشوت بر اساس موقعیت ساختمان در شکل های زیر قابلیت تفکیک دارد.
??
در این سیستم عملکرد ترمز آسانسور در کسری از ثانیه صورت می‌گیرد .
برای سرعت های زیر ۰/۶۳ متر بر ثانیه از پاراشوت لحظه ای کاربرد دارد و برای سرعت ۱ متر بر ثانیه امکان استفاده از پاراشوت آنی غلتکی امکان پذیر است.
این سیستم مزیت و کارآیی بالایی را به دلیل ضربه گیر های مستهلک کننده دارد چراکه از میزان و شوق ضربات نیروی وارد شده به کابین کاسته خواهد شد.
??
برای سرعت های بیش از ۱ متر بر ثانیه از ترمز مکانیکی آسانسور کاربرد بالایی دارد.
چرا که موجب حرکت نرم و تدریجی کابین یا وزنه تعادل خواهد شد.
که بر اساس طراحی و محاسبات دقیق صورت خواهد گرفت.
میزان شتاب منفی در ترمز مکانیکی آسانسور باید حدود ۱g تا ۲g باشد.
بیشتر بخوانید ... نحوه سرویس و نگهداری آسانسور
اگر قطعات ترمز مکانیکی آسانسور به خوبی عمل نکند موجب خسارت و ضرر و زیان های قابل توجهی میشود
موقع تهیه قطعات ترمز آسانسور کیفیت قطعات و برند تولید کننده بسیار اهمیت دارد.
چرا که با استفاده از قطعات بی کیفیت در ترمز مکانیکی آسانسور در بروز حادثه موثر خواهد بود.
بنابراین تهیه گاورنر و سیستم پارا شوت باید از برند معتبر و فروشگاههای قطعات آسانسور معتبر صورت بگیرد.
از جمله حوزه های فعال معتبر در این زمینه شرکت آسانسور می باشد که با فروش قطعات آسانسور و پشتیبانی آسانسور سعی در ارائه بهتره کلیه خدمات آسانسور دارد.
به جرات میتوان گفت مجموعه آتیس یکی از معتبرترین و بهترین شرکت های آسانسور در تهران می باشد.
به مسیر بالا تا پایین کابین آسانسور تراول یا کورس می‌گویند و به گودال زیر کورس چاله آسانسور گفته میشود که عمقی ۱۹۰ سانتیمتری دارد.
علائم اختصاری در ترمز مکانیکی آسانسور
همانطور که قبلاً هم اشاره شد ترمزها فقط جهت توقف کابین در طبقات طراحی شده اند.
بلکه با قطع برق یا غیرفعال شدن منبع تغذیه باید عملکرد مدار های کنترل کامل اتوماتیک انجام شود.
جهت کنترل قطع جریان برق از دو دستگاه مستقل باید استفاده کرد.
به همین علت کلیه آسانسور باید به ترمز مکانیکی مجهز باشد تا توانایی توقف آسانسور تا ۱۲۵ درصد بار نامی با سرعت ۲۳ درجه را داشته باشند.
ترمز ها باید ضمن توقف کابین آن را در حالت استراحت نگه دارند.
در آسانسور متوقف شده هیچ جریان برقی از سیم پیچ موتور ترمز الکترومغناطیسی عبور نمی کند.
بنابراین هیچ‌گونه جاذبه ای بین هسته آهنی الکترومغناطیسی هم وجود نخواهد داشت.
برای اینکه چرخ ترمز محکم شود تا از چرخش موتور اطمینان پیدا شود، باید لنت ترمز تحت فشار فنر ترمز انجام شود.
زمانی که موتور کششی حالت الکتریکی می‌چرخد سیم پیچ موجود در الکترومغناطیس ترمز به صورت همزمان با جریان متصل می شود تا منجر به مغناطیسی شدن هسته مغناطیسی خواهد شد.
که سریع جذب میشود و موجب حرکت بازوی ترمز خواهد شد.
در نتیجه فنر ترمز را مجبور میکند تا لنت‌ترمز باز شود و به طور دقیق از چرخ ترمز جدا شود.
در صورتی که آسانسور کار کند با توقف کابین در طبقه موتور کششی فاقد قدرت سیم پیچ موجود در الکترومغناطیس ترمز نیرو و قدرت خود را از دست خواهد داد .
که موجب از بین رفتن نیروی مغناطیسی در هسته مغناطیسی خواهد شد.
سپس موجب بازنشانی هسته توسط بازوی ترمز تحت عمل فنر ترمز میشود و موجب میشود تا جهت از کار افتادن آسانسور درباره چرخ ترمز نگه داشته شود.
بنابراین جهت عملکرد آنالیز ترمز مکانیکی آسانسور میتوان گفت توانایی توقف آسانسور در حال حرکت را داشته و در موقع قطع برق به صورت خودکار نگه داشته میشود.
همچنین موقع از کار افتادن آسانسور ترمز باید بتواند توانایی نگهداری آسانسور در وضعیت استراحت و بدون تغییر ۰/۰۱۲۵ بار را داشته باشد.
??
کابل های فولاد درون شیار قرار می گیرند.
برای حرکت کابل موتور الکتریکی برش را می‌چرخاند.
برای اینکه کابین بلند شود به وزنه متقابل وصل می شود که در طرف دیگر برش آویزان است.
در صورتی که یک کابل قطع شود بقیه کابل ها توانایی بالا نگه داشتن آسانسور را دارند.
جهت تست آزمون و خطای ترمز مکانیکی آسانسور باید ۲۵ درصد وزن مازاد بر میزان ظرفیت مسافرن کابین را حساب کنید.
البته در زمان استفاده از ترمز ایمنی نیروی وارد شده به ریل های راهنما نیز وارد میشود.
و سپس این نیرو به سازه آسانسور منتقل میشود.
چرا که ریل ها به سازه متصل هستند بر همین اساس محاسبه عملکرد ترمز ایمنی آسانسور شامل:
مجموعه وزن کابین به اضافه ۱/۲۵ برابر ظرفیت کابین می باشد.
که با حداقل سرعت یک و نیم برابر سرعت نامی و شتاب منفی و بر اساس نوع ترمز ایمنی روی ریل ها متوقف می شود.
