آلودگی هوا یک چالش جدی زیست محیطی به شمار می‌رود که علاوه بر پیامدهای گسترده بر محیط زیست، اثرات مخربی بر سلامت انسان نیز دارد. منابع اصلی آلودگی هوا معمولا شامل فعالیت‌های صنعتی، حمل‌ونقل، کشاورزی و انتشار گازهای گلخانه‌ای است. این فعالیت‌ها مواد مضری مانند ذرات معلق، اکسیدهای نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ترکیبات آلی فرار و مونوکسید کربن را به جو زمین وارد می‌کنند ولی با این حال، صنعت خودروسازی با عرضه خودروهای برقی تلاش دارد تا از آلودگی هوا بکاهد و تا جای ممکن اثرات آن‌ها را بر محیط زیست جبران کند. در این مقاله نقش این خودروها را در کاهش آلودگی هوا بررسی خواهیم کرد و به مزایایی که خودروهای برقی در مراقبت از محیط زیست ارائه می‌دهند، می‌پردازیم.
چرا آلودگی هوا یک نگرانی و چالش بزرگ است؟
اثرات آلودگی هوا به شکل‌های مختلف خودش را نشان می‌دهد. یکی از قابل مشاهده‌ترین اثرات، تشکیل مه دود است، ترکیبی مضر از مه و دود که دید را کاهش می‌دهد و باعث مشکلات تنفسی می‌شود. آلودگی هوا همچنین می‌تواند به باران اسیدی منجر شود که به اکوسیستم‌ها، زیرساخت‌ها و حیات وحش آسیب جدی می‌رساند و علاوه بر این‌ها، وجود آلاینده‌ها در جو، با به دام انداختن گرما، باعث گرم شدن کره زمین می‌گردد.
وسایل نقلیه سوخت فسیلی چطور باعث آلودگی هوا می‌شوند؟
وسایل نقلیه‌ای که انرژی مورد نیاز خود را با سوخت فسیلی تامین می‌کنند، از عوامل اصلی آلودگی هوا به شمار می‌روند. خودروها، کامیون‌ها و اتوبوس‌ها مقادیر زیادی آلاینده مضر از جمله اکسیدهای نیتروژن، مونوکسید کربن و ذرات ریز را در هوا انتشار می‌دهند و همچنین گازهای گلخانه‌ای، عمدتا دی اکسید کربن، آزاد می‌کنند که منجر به گرم شدن کره زمین و ایجاد تغییرات آب‌وهوایی می‌شود.
استفاده گسترده از این وسیله‌های نقلیه در مناطق شهری این مشکل را تشدید می‌کند و منجر به افزایش سطح آلودگی در هوا، به ویژه مناطق پرجمعیتی که ترافیک سنگینی دارند، می‌شود. تلاش‌های مستمر برای کاهش آلودگی هوا، به ارائه راهکارهایی مثل جایگزینی سوخت‌های پاک به جای سوخت‌های فسیلی و استفاده از خودروهای برقی منجر شده است که نتایج قابل توجهی را نیز در بر داشته است.
خودروهای برقی چه نقشی در کاهش آلودگی هوا دارند؟
خودروهای برقی به دلیل نداشتن موتور احتراق داخلی و اگزوز و همچنین تامین سوخت مورد نیاز خود با منابع تجدیدپذیر، در کاهش آلودگی هوا نقش مهمی دارند. پیش از این به مزایای استفاده از خودروهای برقی و تاثیرات این خودروها بر روی محیط زیست، به طور مفصل پرداخته‌ایم و الان در این مطلب به جنبه دیگری از نقش این خودروها در کاهش آلودگی‌ها می‌پردازیم.
کاهش آلودگی ناشی از ترمز و لاستیک
خودروهایی که دارای موتور احتراق داخلی هستند، عمدتا از ترمزهای دیسکی برای کاهش سرعت خودرو استفاده می‌کنند که موجب انتشار آلودگی ذرات می‌شود. اما در مقابل، خودروهای برقی دارای ترمز احیاکننده هستند که انرژی ترمز را به باتری باز می‌گرداند تا خودرو دوباره از این انرژی برای حرکت استفاده کند. این فرآیند نیاز به استفاده از ترمز را در خودرو کاهش می‌دهد و در نتیجه باعث می‌شود ذرات ریز به میزان کمتری منتشر شوند.
علاوه بر این، خودروهای الکتریکی وزن سنگین‌تری نسبت به اغلب خودروهای سوخت فسیلی دارند و طبق برخی از گزارش‌ها، این وزن اضافی موجب افزایش سایش و انتشار ذرات زیر می‌شود. با این حال، باید در نظر داشت که خودروهای برقی عمدتا با لاستیک‌های مخصوصی طراحی شده‌اند که توانایی مقابله با وزن سنگین باتری‌ها را دارند و به همین دلیل با سرعت کمتری دچار فرسودگی می‌شوند و آلودگی کمتری نیز نسبت به انواع وسایل نقلیه دیگر ایجاد می‌کنند.
کاهش آلودگی ذرات معلق (PM)
ذرات معلق و سایر آلاینده‌ها می‌توانند به عمق ریه نفوذ کنند و حتی وارد جریان خون شوند. این اتفاق باعث التهاب و آسیب اندام‌های داخلی می‌شود و با قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوا، عملکرد ریه دچار اختلال می‌شود که گاهی حتی منجر به مرگ زودرس در افراد می‌گردد.
خودروهای سوخت فسیلی، علاوه بر ذرات معلق اولیه (یعنی ذراتی که مستقیما از اگزوز، لاستیک‌ها و ترمزها ساطع می‌شوند) ذرات ثانویه نیز انتشار می‌دهند. ذرات معلق ثانویه به دلیل آلاینده‌های دیگری مثل اکسیدهای نیتروژن، آمونیاک و هیدوکربن‌ها از لوله اگزوز ساطع می‌شوند و بر کیفیت هوا تاثیر می‌گذارند. بر اساس مطالعه‌ای که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) منتشر کرده است، ذرات ثانویه می‌توانند تا ۲۹ درصد از انتشار PM را در یک خودروی سوخت فسیلی تشکیل دهند. این مطالعه نشان داده این مقدار در خودروهای الکتریکی PM2.5 و PM10 کمتری نسبت به خودروهای دیزلی یا بنزینی دارند. به این معنا که، خودروهای برقی به میزان کمتری ذرات معلق و آلایندگی تولید می‌کنند.
کاهش انتشار اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار
خودروهای برقی مقدار کمتری اکسید نیتروژن تولید می‌کنند. اکسیدهای نیتروژن یا (NOx) آلاینده‌های مضری هستند که منجر به تشکیل دود و ایجاد مشکلات ریوی و تنفسی می‌شوند.
علاوه بر این، خودروهای الکتریکی انتشار ترکیبات آلی فرار (VOC) را نیزکاهش می‌دهند که به تشکیل ازن سطح زمین و بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند.
برقی‌سازی تمام وسایل نقلیه
برقی‌سازی قسمت‌های دیگر حمل‌ونقل مثل اتوبوس‌ها، دوچرخه‌ها و کامیون‌ها نیز می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و بهبود کیفیت هوا کمک کند. همچنین پتانسیل برقی‌سازی در حمل‌ونقل هوایی و کشتیرانی، آینده امیدوارکننده‌ای را برای پیشرفت در حمل‌ونقل پایدار و ساخت آینده‌ای پاک‌تر و سبزتر نشان می‌دهد. پرداختن به چالش بزرگی مثل آلودگی هوا برای حفظ سلامت انسان و محیط زیست امری ضروری تلقی می‌شود و با اجرای گزینه‌های حمل‌ونقل پایدار و استفاده از منابع انرژی پاک‌تر، گامی اساسی در جهت تلاش برای آینده و زمینی پاک به شمار می‌رود.
خودروی برقی اسکای ول حاصل تلاشی مشترک برای ساخت آینده‌ای پاک
دستیابی به آینده‌ای پاک‌تر، پایدارتر و خالی از آلایندگی نیازمند همکاری‌های قوی میان شرکت‌های مختلف است. مشارکت‌های این چنینی می‌تواند نوآوری و توسعه زیرساخت‌ها را برای حمایت از حمل‌ونقل و سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر در مسیر بهتری قرار دهد. برای مثال، خودروی برقی اسکای ول توسط شرکت نبکا در ایران عرضه می‌شود. شرکت نبکا حاصل سرمایه گذاری مشترک شرکت مپنا و صنایع خودروسازی کرمان است که باعث می‌شود این خودرو به راه حلی مناسب در جایگزینی خودروهای سوخت فسیلی منجر گردد. با تلاش مشترک این شرکت‌ها، فرآیند پذیرش حمل‌ونقل پایدار در ایران تسریع می‌شود و علاقمندان دیگر لازم نیست نگرانی‌هایی مثل دسترسی به زیرساخت‌های شارژ را متحمل شوند. این افراد می‌توانند به راحتی خودروی برقی اسکای ول را جایگزین خودروهای سوخت فسیلی کنند تا و از مراقبت از محیط زیست لذت ببرند.
