در این مقاله قصد داریم در مورد کامپوزیت جیانیال و موارد مصرف آن در دندانپزشکی صحبت کنیم نخستین کامپوزیت به نام ترموریسین در سال 1992 و پس از این کامپوزیت گرادیا بود که وارد بازار گردید. کامپورزیت گرادیا نوع جدیدی از کامپوزیت ها بود که نسل جدید آن تحت عنوان کامپوزیت های میکروسرامیکی معروف گردیدند که شروع آن ها از سال 2000 اغاز گردید.
این مدل کامپوزیت و این نسل جدید با عنوان شرکت GC شناخته شد و توانست گامی جدید را در این حوزه بردارد. با پیشرفت های بعدی ای که در این حوزه حاصل گردید، کامپوزیت های رزینی وارد عرصه گردیدند، این مدل کامپوزیت های رزینی غیر مستقیم در مراحل بعدی به مدل های مستقیم توسعه یافتند و نام این نسل جدید کامپوزیت های جیانیال قرار داده شد و امروزه نیز ما این نسل جدید را تحت عنوان همین نام به نام کامپوزیت های جیانیال می شناسیم.
کامپوزیت جیانیال با نام علمی (Geanial)یک مدل کامپوزیت از نوع هیبریدی MFR به صورت رادیوپک می باشد که از ترکیب دو مدل فیلر رزینی پری پلیمری شده ساخته می گردد. اندازه هر فیلر و میزان غلظت آن به خوبی تنظیم گردیده و باعث می شود تا یک دندان کامپوزیتی مصنوعی با کیفیتی بسیار بالا را به شما تحویل دهد. در واقع حاصل کار دارای کارکرد و عملکردی بسیار فوق العاده بوده و می تواند با فضای دهان فردی که از آن استفاده می نماید به خوبی هماهنگ گردد.
کامپوزیت جیانیال به طور کلی دارای دو ورژن می باشند،کامپوزیت جیانیال قدامی و کامپوزیت جیانیال خلفی. این ها هر کدام دارای فرمول مخصوص به خود به صورتی اختصاصی و جداگانه بوده و با توجه به همین ویژگی ها می توانند براساس میزان رادیوپک خود و همچنین نوع کاربری خود برای بیماران مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
معمولا کامپوزیت جیانیال دارای درجات مختلفی از سایه های رنگی متفاوت و متنوع می باشند. برای انتخاب یک جیانیال مناسب جهت دندان های قدامی و هم این طور دندان های خلفی، سعی می شود براساس اندازه دندان و میزان کدریت و تابش نور آن دندان، جیانیالی مناسب را انتخاب کرده و با کمک درجات رنگی مختلفی که از سایه رنگ های متنوع جیانیال در اختیار می باشد شما قادر خواهید بود تا یک کامپوزیت از نوع جیانبال متناسب با دندان خود را پیدا نمایید.
- کامپوزیت جیانیال معمولا دارای انعکاس نوری بسیار زیبا بوده و هم این طور از یک سیستم رنگ بندی بسیار مناسب نیز بهره می گیرند.
- مزیت بزرگ کامپوزیت جیانیال را باید در عدم چسبده شدن مواد اولیه آن به وسائل دندان پزشکی، نرم بودن مواد اولیه، و مواردی از این دست اشاره کرد.
- در صورتی که از مدل های خلفی آن بهره می گیرید، این مدل از دندان کامپوزیتی دارای طول عمری نسبتا طولانی خواهد بود. البته مدل های قدامی آن نیز عمر طولانی ای را دارا می باشند.
- می توان با استفاده از روش های خاصی میزان مقاومت و هم چنین سایه رنگ های آن را به خوبی افزایش داد.
ابتدا ما به قابلیت های کاربری کامپوزیت جیانیال خلفی را معرفی کرده و پس از آن به سراغ کامپوزیت های قدامی خواهیم رفت.
• دارای انعطاف نوری بسیار بالایی در دندان های نوع 3، 4 و همچنین 5 می باشند.
• بهترین نوع کاربری از این مدل از کامپوزیت ها بر روی دندان هایی است که یک گوشه آن ها افتاده باشد، و یا بخواهید سر چند دندان در کنار یک دیگر را با یکدیگر مساوی سازید. این ها را باید از بهترین موارد بهره گیری از کامپوزیت جیانیال دانست.
• می توان از کامپوزیت جیانیال به عنوان روکش های زیبا، و هم این طور از نوع دیاستما بهره گرفت.
برای کامپوزیت های جیانیال از نوع قدامی در موارد زیر استفاده می شود.
• کامپوزیت جییال از نوع قدامی برای دندان های نوع یک و دو می تواند کاربرد بسیار زیادی داشته باشد.
کامپوزیت جیانیال از ترکیبی از ماتریکس ها، فیلرها، رنگ دانه ها، و فوتوهای حل شونده تشکیل می شوند. در ساختار کامپوزیت های جیانیال شما می توانید انواع مختلفی از غلظت های مونومری را مشاهده کنید.
دو نوع فیلری که در کامپوزیت جیانیال به کار گرفته می شوند عبارتند از ترکیبی از مواد فوق الذکر که البته با درجات مختلف در کنار یکدیگر قرار می گیرند. ترکیب های مختلف این فیلر ها برای نوع کامپوزیت جیانیال قدامی با مدل خلفی آن دارای تفاوت بسیار زیادی خواهد بود.
دو مدل فیلری که در کامپوزیت جیانیال به کار گرفته می شوند عبارتند از فیلر فلونور آلومینیم سیلیکات خواهد بود که به صورت بلورهای شیشه ای ساخته شده و بیشتر در دندان های خلفی به کار گرفته می شود.
نوع دیگر، فیلرها را سیلیکای فومی شده می باشد که در ردیف های مختلف پری پلیمری شده قرار خواهند گرفت. این مدل از فیلرها بیشتر برای دندان های قدامی به کار گرفته خواهد شد.
ماتریکس هایی که در کامپوزیت جیانیال به کار گرفته می شوند از ترکیبی از اورتان دیمیتاکریلات (UDMA) به وجود می آیند. همچنین نوع دیگری از ماتریکس های کامپوزیت های جیانیال از دیمیتاکریلات کو مونومر ساخته می شوند.
جهت ارتقای سطح ساختاری کامپوزیت جیانیال و افزایش میزان قدرت پیوندی میان سیلیکا و رزین ماتریکسی، لازم خواهد بود تا سطح سیلیکا به صورتی هیدروفوبیکاری با استفاده از دیمتیل پرداخته شده و در آن از سیلانول استفاده نشود. می توان با استفاده از ترکیبات هیدروفوبیکی سطح اول برخورد میان سیلیکا و هم چنین ماتریکس را به خوبی تقویت نمود، زیرا هر دوی این مواد قادر می باشند تا به خوبی یکدیگر را جذب نمایند.
برای تقویت کامپوزیت جیانیال مخصوص دندان های خلفی می توان از شیشه های فلونور آلومینیم سیلیکات بهره گرفت. به منظور انجام این کار می توان از سه نوع فیلر پلیمری شده استفاده کرد که این سه نوع عبارتند از ماتریکس رزین پلیمری شده، فیلر پلیمری شده و همین طور رزین مایع پلیمری شده.
برای کامپوزیت جیانیال می توان از ترکیب های مختلف کامفورکینون و همین طور آمین ها به عنوان کاتالیزور بهره گرفت. فعال سازی معمولی می تواند در ترکیب با هالوژن های کوارتزی باعث ایجاد پلاسما و یا مواردی دیگر گردد که به خوبی می توان ان ها را با استفاده از نور LED شکل داد.
یکی از بزرگ ترین چالش هایی که همواره برای ما در دندانپزشکی ترمیمی و هم این طور دندانپزشکی پروتزی هماهنگ سازی دندان ترمیم شده و یا پروتز شده با دندان های طبیعی از نظر رنگ و شکل و ظاهر می باشد.
بیماران همواره به این نکته اهمیت می دهند که دندان های آن ها کاملا شبیه به دندان های طبیعی آن ها ساخته گردد. ظاهر دندان ها همیشه لازم می باشد تا دارای ماهیتی طبیعی بوده و با ساختار و ظاهر دندان های طبیعی بیمار هماهنگ باشد.
رنگی که در رنگ های کامپوزیت ها به کار گرفته می شود، همیشه به سه عامل می تواند بستگی داشته باشد. این سه عامل متشکل از رنگ دندان میزان اشباء رنگی دندان، و در نهایت میزان تیرگی و نوری که از دندان ها بازتاب می گردد، سه موردی هستند که برای سایه رنگ کامپوزیت ها دارای اهمیت خواهند بود.
در این جا لازم می باشد تا عامل شفافیت را برای این کار تعریف نماییم. به طور کلی شفافیت عاملی است که طی آن اندازه و میزان نوری که از دندان عبور می کند معرفی می شود. در مقابل این امر میزان ماتی تعریف می شود که برای تعریف آن می توانیم مقدار نوری که از دندان عبور نکرده و بازتاب نیز داده نمی شود را معرفی نماییم. برای پاسخ به این سئوال که خوب این مقدار نوری که نه عبور می کند و نه بازتاب داده می شود، می توانیم این تعریف را ارائه نماییم که در این صورت، این مقدار نور به وسیله جسم کدر جذب می گردد.
در واقع از اندازه های شفافیت و کدریت به این منظور در کامپوزیت جیانیال استفاده می شود که بتوانیم میزان نوری که از روی دندان عبور داده شده و یا توسط دندان جذب می شود را اندازه گیری نماییم. این امر می تواند به ساختن یک کامپوزیت با کیفیتی عالی که به میزان بسیار زیادی با محیط دندان شبیه گردد ما را یاری نماید.
بیاد داشته باشید که این اندازه های کدر بودن و شفاف بودن می تواند باعث شود تا با دقت بسیار زیادی دندان کامپوزیتی ساخته شده و به خوبی نیز خود را با استفاده از این دو اندازه با ساختار و ظاهر طبیعی دندان های خود فرد بیمار مشابه سازد.
معمولا از روی میزان شدت تابش نوری که دندان های طبیعی هر فرد از خود بازتاب می دهند، و میزان رنگی که توسط چشم انسان شناسایی می شود، می توان به میزان و شدت بازتابش نور دندان های طبیعی پی برده و به همین مبنی می توانیم میزان قدرت تابش و بازتابی نور از سوی کامپوزیت جیانیال را مشخص سازیم.
برای انجام این کار نور به داخل حفره دهان تایانده می شود، مقداری از این نور به وسیله دندان ها بازتابیده شده و مقداری نیز از سوی دندان ها جذب خواهد شد. از روی میزان نوری که به وسیله چشم انسان دریافت می شود می توانیم دریابیم که میزان رنگ و نوع رنگ دندان به چه صورتی است، میزان کرومای دندان در چه حدی بوده و از همه مهم تر دو خاصیت کدری و شفافیت دندان در چه میزانی می باشد.
چه چیزی باعث نمایان شدن کامپوزیت های جیانیال ترمیمی می شوند؟
میزان نمایان بودن کامپوزیت جیانیال همواره به میزان پراکندگی نور و قدرت انتشار نور از سوی آن ها بستگی خواهد داشت. به همین صورت نیز دندان های طبیعی عمل خواهند کرد. برای این که بتوانیم کامپوزیتی کاملا مشابه با دندان های طبیعی بیمار را تهیه نموده و در دهان وی جای دهیم، ضرورت خواهد داشت تا میزان تابش و کدری دندان طبیعی را به دقت اندازه گرفته، و این اندازه ها را به صورتی دقیق بر روی دندان های کامپوزیت جیانیالی نیز رعایت نماییم.
در صورتی که هر سه آیتم رنگ دندان، میزان کرومای دندان و هم چنین کدری و شفافیت دندان های طبیعی با کامپوزیت ها یکسان نگردد، می تواند باعث شود تا دندان کامپوزیت شده به خوبی خود را از دندان های طبیعی جدا نموده و به چشم برسد.
معمولا کامپوزیت جیانیال به انعطاف پذیری خود شهرت دارند. در صورتی که سه خصوصیت رنگی ای که در بالا به آن ها اشاره نمودیم به خوبی بر روی این مدل از دندان ها رعایت شود، آن ها می توانند خود را با دقتی بسیار زیاد با دندان های طبیعی هماهنگ سازند.
برای این شبیه سازی دندان های طبیعی با دندان هایی که با استفاده از کامپوزیت جیانیال ترمیم می شوند ما از سه نوع گروه سایه رنگی مختلف بهره می گیریم که در این جا قصد داریم تا آن ها را معرفی نماییم:
1. سایه رنگ های ستاندارد: از این روش برای نصب و ترمیم تک دندان به کمک کامپوزیت جیانیال استفاده می شود.
2. سایه رنگ های بیرونی: از این مدل از شیوه سایه رنگی برای کامپوزیت هایی که برای ترمیم مشکلات روی دندان بکار گرفته می شوند، استفاده خواهد شد.
3. سایه رنگ های درونی: از این مدل از شیوه سایه رنگ سازی، برای کامپوزیت های بهره گرفته می شود که برای ترمیم قسمت های زیرین دندان به کار گرفته می شوند.
