چکیده
پیشینه: در ماه رمضان، بیماران مسن بیشتر در معرض خطر عوارض بیماری قرار دارند. لازم است تا به بیماران نحوه روزه داری ایمن را اموزش داد.
هدف: هدف این تحقیق بررسی تأثیر آموزش قبل از ماه رمضان بر کاهش خطر هیپوگلیسمی و دستیابی به کنترل قند خون در سالمندان است.
روش: این مطالعه آینده نگر در کلینیک های سرپایی بخش داخلی بیمارستان دانشگاه اسیوط انجام شد. این تحقیق شامل 316 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 بود که می خواستند روزه بگیرند. آنها به 2 گروه تقسیم شدند: بیماران زیر 65 سال و بیماران 65 سال و بالاتر. این بیماران قبل از ماه رمضان در جلسات آموزشی شرکت کردند. داده ها برای گروه بندی خطر روزه داری با استفاده از پرسشنامه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. این مطالعه در 3 مرحله انجام شد. پیامد اولیه ارزیابی هیپوگلیسمی و پارامترهای بیوشیمیایی پس از آموزش بود.
نتایج: قند خون ناشتا در طول ماه رمضان و بعد از آن در سالمندان بطور معنیداری کاهش یافت (0001/0p=). بیماران مسن با قند خون ناشتا کمتر از 8 mmol/L از 29.3 درصد به 46.6 درصد بعد از ماه رمضان افزایش یافتند. HbA1c پس از ماه رمضان به طور معنی داری کاهش یافت (001/0p=). افت قند خون در هر دو گروه علت اصلی شکستن روزه بود (9% در مقابل 7.7% در بیماران کمتر از 65 و 65 سال و بالاتر). دور کمر در بیماران 65 سال و بالاتر بطور معنی داری کاهش یافت (05/0p=). کلسترول کل و لیپوپروتئین کم چگالی (LDL) بدون معنیداری آماری در بیماران بالای 65 سال افزایش یافت (470/0، 512/0 p=). در هر دو گروه، کلسترول HDL در طول و بعد از ماه رمضان بهبود یافت (0001/0 p=).
نتیجه گیری: آموزش پیش از ماه رمضان به بیماران دیابتی مسن تأثیر مثبتی بر کاهش خطر ابتلا به هیپوگلیسمی علامت دار داشت.
مقدمه
بر همه مسلمانان بالغ و سالم واجب است تا ماه رمضان روزه بگیرند؛ مانند سایر بیماران، روزه ماه رمضان بر بیماران دیابتی واجب نیست اما اکثر بیماران اصرار دارند که روز بگیرند. خطرات روزه داری در بیماران دیابتی عبارتند از هیپوگلیسمی، هیپرگلیسمی، دهیدراسیون (کم آبی بدن) و ترومبوز [1]. به همین دلیل قبل از ماه رمضان طبقه بندی ریسک مورد ارزیابی قرار گرفته و نحوه روزه داری بدون خطر وایمن به بیماران دیابتی اموزش داده شود. فدراسیون بینالمللی دیابت-دیابت و رمضان (IDF-DAR) 2021 دستورالعملهایی را برای پزشکان صادر کرد تا بیمارانی که می خواهند در ماه رمضان روزه بگیرند را بر اساس وضعیت کنترل قند خون، خطر هیپوگلیسمی، داروهای کاهشدهنده قند خون، عوارض مرتبط با دیابت و بیماریهای همراه گروه بندی کنند. باید به افراد گروه متوسط و پرخطر برای روزه داری از روزه داری منع می شوند [2].
عوارض دیابت، چند ابتلایی، مدت طولانی تر بیماری و خطر ضعف و اختلال شناختی در افراد مسن بیشتر است. این عوامل باعث می شود که بیماران مسن در گروه پرخطر روزه داری و بروز عوارض در ماه رمضان قرار گیرند [2]. در سال 2021، ماه رمضان در طول شیوع بیماری کووید 19 بود. دیابت عامل مهم خطر وخامت کووید 19، بستری در مراقبت های ویژه، افزایش خطر عوارض و مرگ و میر است که موجب مشکلات بیشتری برای بیماران روزه دار می شود [3]؛ اما نظرسنجی جهانی DAR 2020 نشان داد که اکثر بیماران می خواستند روزه بگیرند. همچنین این نظر سنجی نشان داد که روزه عفونت کووید 19 را افزایش نداد و نتایج روزه داری با پیامدهای نامطلوب تاحدودی مثبت بود [4].
در مطالعه قبلی با 320 بیمار، یافتیم که برنامه آموزشی قبل از ماه رمضان تاثیر زیادی بر کاهش قند خون و سایر عوارض حاد به ویژه در بیماران پرخطر و بسیار پرخطر در ماه رمضان دارد [5]؛ اما هیچ داده ایی در مورد تأثیر آموزش قبل از رمضان براساس سن بیماران منتشر نشده است. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر آموزش قبل از ماه رمضان بر سالمندان جهت روزه داری ایمن بین افراد کمتر از 65 سال و 65 سال وبالاتر بود.
نتیجه گیری
آموزش پیش از رمضان به بیماران سالمند دیابتی تاثیر مثبتی بر کاهش خطر هیپوگلیسمی و سایر عوارض حاد داشت. روزه داری ایمن در سالمندان را می توان با اصلاح رژیم غذایی، تنظیم دوز دارو و کنترل منظم قند خون به دست آورد. اندازه گیری مکرر قند خون در طول روزه داری به خصوص ساعات ظهر به تشخیص هیپوگلیسمی بدون علامت کمک می کند. مدت زیادی لازم است تا تاثیر برنامه های آموزشی پیش از رمضان بر وزن بدن و پروفایل لیپیدی مشخص شود.
این مقاله ISI در سال 2022 در نشریه الزویر و در مجله مراقبت های اولیه دیابت و توسط دانشگاه اسیوط منتشر شده و در سایت ای ترجمه جهت دانلود ارائه شده است. در صورت نیاز به دانلود رایگان اصل مقاله انگلیسی و ترجمه آن می توانید به پست دانلود ترجمه مقاله تاثیر آموزش قبل از ماه رمضان بر کنترل قند خون در بیماران مسن در سایت ای ترجمه مراجعه نمایید.