لامپ هالوژن چیست؟
لامپ هالوژن سقفی ساده یک نوع لامپ رشتهای است که در آن از گازهای خنثی و فشرده و کمی از عناصر هالوژن، مانند بروم و ید، استفاده شده است. این لامپها به خاطر اندازه کوچک، نور مناسب، و رنگ آرامش بخششان کاربردهای فراوانی در بین روشهای نورپردازی دارند. یک چرخه خاص در این مدل لامپها باعث ته نشین شدن دوباره تنگستن بخار شده روی رشته لامپ میشود، که این امر موجب افزایش عمر این نوع لامپها میگردد. وجود همین چرخه در این لامپها، باعث بالا رفتن دمای رشته بدون کم شدن عمر لامپ نسبت به لامپهای معمولی میشود. این کار بهره وری این لامپها را بیشتر میکند. امروزه با پیشرفتهای بوجود آمده در صنعت روشنایی، نمونههای جدید ال ای دی، اس ام دی و سی اوبی این محصولات نیز تولید میشود. در این مقاله سعی داریم به شما همراهان عزیز توضیح دهیم که لامپ هالوژن چیست. شما کاربران گرامی اگر قصد خرید لامپ هالوژن دارید و میخواهید با این محصولات بیشتر آشنا شوید در ادامهی این راهنمای خرید همراه ما باشید.
در سال ۱۹۵۹ اولین سری از این لامپها با طراحی و ساخت شرکت جنرال الکتریک وارد بازار شد. در طراحی و ساخت این لامپها از ید استفاده میشد و به آنها کوارتز_ید گفته میشد. پس از مدت کمی که از ساخت این لامپها گذشت این شرکت، با علم به مزایای عنصر برم، از آن در ساخت لامپهای هالوژن نیز استفاده کرد. در آن سالها این لامپها کاربردهای خاصی مانند روشنایی استودیوها، لامپهای خودرو، پروژکتورها و… داشتند. حدود ۱۱ سال بعد از ساخت اولین سری لامپهای هالوژن، حبابهای مخصوصی نیز برای این لامپها طراحی و ساخته شد که آلومینوسیلیکاها نام داشتند. امروزه با بالا رفتن تکنولوژی بکار رفته در ساخت لامپهای هالوژن، قیمت آنها نسبتاً کمتر، کاربرد آنها بیشتر و طول عمرشان نیز بالاتر رفته است.
وظیفه هالوژن در این لامپها، به وجود آوردن یک چرخه شیمیایی است که در آن تنگستن بخار شده به خاطر گرما روی سطح رشته، مجدداً روی آن ته نشین شود. در لامپهای التهابی معمولی، تنگستن بخار شده روی حباب لامپ تهنشین میشود و موجب کدر شدن آن میگردد، اما در لامپهای هالوژن این اتفاق نمیافتد. به همین خاطر حباب لامپ تمیز میماند در نتیجه نور لامپهای هالوژن در طول عمرشان ثابت خواهد ماند. گاز هالوژن در قسمتهایی از حباب با دمای کمتر با بخار تن گستر ترکیب میشود. ترکیب این دو با رسیدن به روی رشته لامپ که دمای بالایی دارد، تجزیه شده و دوباره به صورت گاز هالوژن و بخار تنگستن در میآید. درنتیجه تنگستن بخار شده توسط هالوژن دوباره به رشته باز میگردد. انجام این واکنش شیمیایی، نیازمند مقاومت بالای حباب لامپ در برابر دمای زیاد میباشد زیرا ترکیب شدن هالوژن و بخار تنگستن با افزایش دمای زیادی همراه است. به این منظور حباب این لامپها از کوارتز یا انواع شیشهها با دمای ذوب بالا، مثلاً آلومینوسیلیکا ساخته میشود. استفاده از کوارتز که مقاومت بالایی در برابر فشار دارد در ساخت لامپهای هالوژن باعث میشود تا فشار گاز داخل حباب لامپ بیشتر شده و این افزایش فشار موجب کاهش تبخیر تنگستن روی رشته و افزایش طول عمر لامپ میگردد. از آنجا که در این لامپ، تنگستن بخار شده در محل اولیه خود تهنشین نمیشود، دمای رشته در بعضی قسمتها بیشتر میشود. این افزایش دما موجب نازک شدن و در نهایت قطع رشته میشود که در این حالت میگوییم لامپ سوخته است.
این لامپها از دیودهای نورافشان ساخته شدهاند. این دیودها در کنار هم قرار گرفتهاند و زمانی که جریان الکتریکی به آنها میرسد نور تولید میکنند. نور بیشتر یک لامپ هالوژنی به تعداد دیودهای آن بستگی دارد به عبارتی هرچه این دیودها بیشتر باشد، روی نوردهی لامپ تاثیر دارد و نور بیشتری تولید میشود. لامپهای هالوژن ال ای دی، بدون آنکه نیاز به مصرف برق زیادی داشته باشند نور کافی و مناسب را تولید میکنند به همین علت استفاده از لامپهای هالوژن ال ای دی در ساختمانهای مسکونی، مغازهها، طراحی دکوراسیون داخلی چشم نواز و… بسیار مناسب و مقرون به صرفه است. یکی از مناسبترین گزینهها برای روشنایی خانه و دکوراسیون پر نور، لامپ هالوژن ال ای دی سقفی پر نور و کم مصرف است، زیرا به جز اینکه تشعشعات مضر مانند فرابنفش و مادون قرمز ندارد، گرمای زیادی نیز تولید نمیکند.
لامپهای هالوژن سی او بی مثل مدل ال ای دی آن، پر نور هستند و میتوانند برای طراحی دکوراسیون استفاده شوند. این لامپها دارای نوعی چیپهای الکترونیکی مخصوص روی بردشان هستند که به وسیله آن میتوانند نقطههای نورانی نمایش دهند. از مزیتهای لامپهای سی او بی، بالا بودن عمر مفید و مصرف کم انرژی آنها را میتوان نام برد. بنابراین میتوانند بهترین گزینه برای اجرای نورپردازی سقفی توکار و کم مصرف باشند.
تکنولوژی به کار رفته در ساخت این لامپها بر اساس نامشان است. در این مدل لامپها چند چیپ ال ای دی که با یک سیم نازک به یکدیگر متصل هستند، وجود دارد و به دلیل زیبایی و مقرون به صرفه بودن برای اجرای نورپردازی سقفی حرفهای استفاده میشوند. لامپ هالوژن اس ام دی نیز مانند نمونههای قبلی، گرمای نسبتاً کم و نور بیشتری تولید میکند.
استفاده از این لامپها هیچ محدودیتی ندارد. این لامپها به دلیل مصرف کم انرژی و تولید نور کافی، مناسبترین گزینه برای استفاده در خانه، طراحی دکوراسیون داخلی، نورپردازی نمای ساختمان و… محسوب میشود. این لامپها تنوع زیادی دارند برای مثال انواع رنگی آنها کار طراحی دکوراسیون را ساده میکنند و به طراح امکان اضافه کردن نورهایی با رنگهای متنوع به فضای مورد نظر میدهند. نوع دیگری از آنها که لامپ هالوژن سقفی کم مصرف نام دارد، دست طراح را برای استفاده از تعداد زیادی از آنها در فضاهای مختلف باز میگذارد. از دیگر کاربردهای لامپهای هالوژن به خصوص لامپ هالوژن سقفی کم مصرف سقفی توکار در انواع فروشگاهها میباشد. همانطور که میدانید پرنور بودن یک مغازه در جذب مشتری تاثیر زیادی دارد و این لامپها دست فروشنده را در استفاده از تعداد زیاد آن باز میگذارند و به بهتر شدن نور فضای مغازه و در نتیجه بهتر به نظر رسیدن محصولات و اجناس مغازه کمک شایانی میکنند. همچنین میتوان از مدلهای لامپ هالوژن سقفی توکار، نوری جذاب و زیبا روی جواهرات یک جواهر فروشی منعکس کرد. این نور به کمک آینههای تعبیه شده در مغازه، باعث درخشش و زیبایی بیشتر جواهرات میگردد.
این لامپها چه انواع رنگی و چه غیر رنگیشان از کیفیت خوبی برخوردارند و نور را به صورت یکنواخت پخش میکنند که همین مسئله موجب محبوب بودن این لامپها برای استفاده در خانه و محیط کار شده است.
لامپهای هالوژن قابلیت کم و زیاد کردن نور ساطع شده از خود را دارند یا به عبارتی دیگر امکان دیمر کردن آنها وجود دارد.
این لامپها با ابعاد کوچک میتواند کاربردهای منحصر به فردی داشته باشند. یک نمونه از این کاربردها تعبیه لامپهای هالوژن در پروژکتور هاست.
این لامپها به شما امکان تنظیم درجه نور را میدهند و لازم نیست برای کم یا زیاد کردن نور محیط لامپها را خاموش کنید. انواع مختلف لامپهای هالوژن رنگی و غیر رنگی و همچنین لامپهای هالوژن سقفی، امکان تنظیم درجه نور را دارند.
لامپهای هالوژن سقفی یا غیر سقفی کم مصرف، بسیار مقرون به صرفه هستند و باعث کاهش هزینههای مصرف برق میگردند.
اجزای این لامپها درون یک محفظه قرار دارند و دیده نمی شوند به همین دلیل حس و حال لامپهای قدیمی را ندارند.
گازهایی که در ساخت این نوع لامپها استفاده شده است سمی هستند، بنابراین در صورتی که لامپ بشکند به هیچ عنوان نباید به آن دست زد. لازم به ذکر است که این گازها در نمونههای بروز لامپهای هالوژن مثل ال ای دیها وجود ندارد.
انواع مختلف این لامپها به روغنی که روی سطح پوست انسان است حساس هستند، درصورت لمس زیاد لامپ، این مسئله باعث کاهش عمر مفید آن میشود.
1_ اتفاق آتش سوزی به وسیله لامپهای هالوژن رشتهای نسبت به لامپهای معمولی بیشتر است، زیرا این لامپها در دمای بسیار بیشتری از دمای لامپهای معمولی کار میکنند.
2_ به خاطر نزدیک بودن حباب این لامپها به رشته تنگستن داخل آن، حرارت نسبتاً بالاتری دارند. به همین دلیل استفاده از محافظها و پوششهای مناسب برای این لامپ، به خصوص اگر توان آنها بالاتر از یک یا دو کیلو وات باشد بسیار لازم و ضروری است.
3_ از این لامپها به هیچ عنوان نباید در نزدیکی پارچه یا پلاستیک استفاده کرد زیرا با توجه به وجود مواد قابل اشتعال، خطرات جبران ناپذیر را به دنبال خواهد داشت.
4_ اگر لامپهای خودروی شما از نوع هالوژنی است هنگام تعویض آن، تحت هیچ شرایطی نباید قسمت شیشهای لامپ را لمس کرد، زیرا چربی موجود در دست موجب تمرکز حرارت روی یک نقطه از حباب شده و در نتیجه عمر مفید لامپ به میزان قابل توجهی کاهش مییابد.
5_ لامپهای هالوژنی دارای تشعشعات ماورای بنفش هستند به همین دلیل امکان به وجود آمدن آفتاب سوختگی روی پوست پس از اینکه به مدت طولانی در معرض نور این نوع لامپها باشید وجود دارد. برای کاهش اثرات این تشعشعات، همچنین جلوگیری از برخورد اجسام خارجی با حباب لامپ، اکثر این لامپها یک شیشه خارجی جذب کننده ماورای بنفش دارند.
لامپ هالوژن رشتهای از رشته تنگستن در محفظه پر شده از گازهای بی اثر مانند بروم و به اضافه کمی هالوژن ساخته شده است. این لامپها امروزه در سه دسته لامپ هالوژن ال ای دی، سی او بی و اس ام دی طراحی و ساخته میشوند. لامپهای هالوژن به دلیل تولید نور کافی و مناسب، امکان تنظیم درجه نور، ابعاد کوچک، عمر مفید زیاد، ایجاد جذابیت بصری در مکانهایی که توسط این لامپها نورپردازی شدهاند و… از محبوبیت بالای برخوردار است و امروزه استفاده از آنها در نورپردازی ساختمانهای مسکونی، ویلاها، انواع فروشگاهها، ساختمانهای اداری و… مرسوم شده است.