برای معرفی مشاوره کسب و کار، ابتدا باید تعریفی دقیق از این مفهوم داشته باشیم. کسب و کار یا بیزینس به انگلیسی "Business" به هر سازمانی اطلاق میشود که به منظور ارائه کالاها، خدمات یا هر دو به مشتریان ایجاد شده است. در اقتصاد سرمایهداری، اکثر کسب و کارها که در مالکیت بخش خصوصی هستند، برای سودآوری و افزایش دارایی صاحبان خود فعالیت میکنند. کسب و کار شامل فعالیتهایی برای کسب درآمد از طریق تولید یا خرید و فروش محصولات و خدمات است. کارخانهها، شرکتها، فروشگاهها، مطبها، بیمارستانها و سایر مشاغل خدماتی همگی مثالهایی از کسب و کارها هستند. تمام این کسب و کارها در مسیر دستیابی به اهداف خود با چالشها و مسائلی مواجه میشوند که نیازمند پاسخهای مناسب هستند. رفع این چالشها به دانش تخصصی و تجربههای متنوعی نیاز دارد، و اینجاست که نقش مشاوره کسب و کار برجسته میشود. مشاوره کسب و کار به سازمانها کمک میکند تا مسائل و چالشهای خود را بهتر درک کنند، تعریفی دقیق از آنها داشته باشند، و اولویتبندی دقیقی برای حل آنها انجام دهند. مشاوران کسب و کار با ارائه راهحلهای کارآمد به سازمانها کمک میکنند تا به اهداف خود سریعتر و با صرف هزینه و زمان کمتر دست یابند. به علاوه، مشاوره کسب و کار به سازمانها کمک میکند تا مشکلات پیچیده و درهم تنیده را سادهسازی کنند و به طور مؤثری حل نمایند.
تاریخچه مشاوره کسب و کار
تاریخچه مشاوره به گذشته برمیگردد و همیشه وجود داشته است. میتوانیم مشاوران و تصمیمگیرندگان را به دوران باستان ردیابی کنیم. مارکوپولو، کولبر و همیلتون به نوعی اولین مشاوران بودند. اما مشاوره مدرن در اواخر قرن نوزدهم و در دوران انقلاب صنعتی دوم در اروپا شکل گرفت. صنعت مشاوره همواره روندهای تئوری مدیریت و فناوری را دنبال کرده است و همچنان به رشد و تقسیم بندی تخصصی ادامه میدهد.
"مشاور" تنها یک نام جذاب نیست، بلکه حرفهای است که میتواند در نحوه رسیدگی به چالشها و موفقیت یک شرکت تفاوت ایجاد کند. مشاور کسی است که ارائهدهنده مشاوره تخصصی به شخص یا نهاد دیگری است و برای خدماتش غرامت دریافت میکند. سابقه مشاوره به قرنها پیش برمیگردد، هرچند مشاوران ابتدایی ممکن است برچسب "مشاور" نداشته باشند.
نیاز به کارایی عملیات در قرن بیستم: در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، نیاز به عقلانی کردن کار به وجود آمد. اولین شرکتهای مشاوره مدیریت در پاسخ به تقاضا برای تخصص سازمانی، فرآیندی و ماشینآلات ایجاد شدند. آرتور دی. لیتل با ارائه خدمات مدیریت عمومی و تخصص در مهندسی فنی و مدیریت، "مدیریت علمی" را معرفی کرد.
ظهور مشاوره مدیریت: با تکامل خدمات، مرزهای مشاوره مدیریت واضحتر و اساسیتر شد. مشتریان شروع به درک نیاز به مشاوره مدیریت و مزایای آن کردند. مشاوره مدیریت خدماتی است که به مدیران در انتخاب کمک میکند. این خدمات هم دانشمحور و هم خودکفا هستند و به صورت پروژهای مستقل انجام میشوند.
رشد، سودآوری و چالشها در طول انقلاب صنعتی دوم: انقلاب صنعتی دوم راه را برای گسترش و سودآوری مشاوره هموار کرد، اما مشکلاتی را نیز به همراه داشت که مدیریت همیشه نمیتوانست به تنهایی حل کند. در این زمان، شکاف بین مدیریت کارخانه و مالکیت به وجود آمد و مشاوران برای راهنمایی به مدیران و سرمایهگذاران کمک کردند.
تقاضا برای مشاوره مالی پس از رکود بزرگ دهه 1920: پس از بحران مالی سال 1929، قانون بانکداری گلس-استگال در سال 1933 بانکها را از مشارکت در سازماندهی مجدد و فعالیتهای مشاورهای منع کرد. این امر تقاضا برای مشاوره تخصصی در بانکداری، مالی، مدیریت و استراتژی را افزایش داد و به رشد صنعت مشاوره کمک کرد.
چارچوب های استراتژی اصلی ایجاد شده در دهه های 1950 و 1960: به گفته ریموند چندلر، این ساختار از استراتژی به عنوان مکانیزم پیادهسازی پیروی میکند. مشاوره استراتژیک نیز از شکل کارایی سازمانی خدمات پیروی کرده است. BCG (Boston Consulting Group) چارچوبهای استراتژی متعددی تولید کرد که امروزه تحت هدایت بروس هندرسون همچنان استفاده میشوند. دو مثال برجسته عبارتند از: «ماتریس سهم رشد» که به شرکتها کمک میکند تا ارزیابی کنند کجا و چگونه پول نقد را بین واحدهای تجاری خود تخصیص دهند، و "منحنی تجربه" که تکامل هزینهها را با تعداد واحدهای تولید شده مدل میکند.
ظهور مشاوره فناوری اطلاعات و چهار بزرگ: نیاز به مشاوره فناوری اطلاعات در دهههای 1980 و 1990 به شدت افزایش یافت. مشاوره فناوری اطلاعات به بخش جدیدی از بازار تبدیل شد و شرکتهای بزرگ حسابداری و مشاوران IT با گسترش خدمات خود به این بازار وارد شدند. چهار بزرگ (یا شش بزرگ آن زمان) بازار مشاوره فناوری اطلاعات را اشغال کردند و به مشتریان در پیادهسازی سیستمهای ERP کمک کردند.
کسب و کار تعالی: مککینزی در دهه 1980 مفهوم "تعالی کسبوکار" و چارچوب 7-S را معرفی کرد. این چارچوب به پیوند دادن استراتژی، سازمان و فرهنگ عمل کمک میکند. از اواسط دهه 1990، McKinsey & Company برنامههای تعالی عملیات را ارائه کرده است. در دنیای رقابتی امروزی، برتری در تولید، تحقیق و توسعه، بازاریابی و فروش بسیار ضروری است.
عصر تقسیم بندی و تخصصی شدن: برای شرکتهای مشاورهای که قبلاً در یکی از رشتههای مشاوره مدیریت پیشرو بودند، دستیابی به موقعیت مشابه در یک زمینه جدید دشوار است. تخصصی شدن بر اساس توانمندی و بخش صنعت، منطقیترین استراتژی است. مشاوره مدیریت به تخصصهای مختلف مانند مشاوره استراتژیک، مشاوره فناوری اطلاعات، مشاوره منابع انسانی و مشاوره مدیریت عملیات تقسیم شده است. این تخصصها به سازمانها کمک میکنند تا با چالشهای پیچیدهتر و نیازهای روزافزون بازار روبرو شوند.
حال و آینده در این حوزه: بخش مشاوره به طور مداوم در حال پیشرفت است و مشتریان به تدریج درک بهتری از ارزشی که مشاوران میتوانند برای آنها به ارمغان بیاورند، پیدا میکنند. روندهای مختلفی مانند برگزیت، کووید-19، و کار از راه دور، به شکلدهی آینده صنعت مشاوره جهانی کمک کردهاند. یکی از تغییرات مهم در صنعت مشاوره، تغییر تعریف "خدمات مشاوره" است که اکنون شامل سطوح مختلفی از خدمات از مشاوران با مهارتهای بالا و هزینههای بیشتر تا کارشناسان تخصصی برای پروژههای خاص و برنامههای آموزشی است. همچنین افزایش قابل توجهی در تعداد مشاوران میکرو و فریلنسری مشاهده میشود که برای پروژههای کوتاهمدت و بلندمدت دستمزد دریافت میکنند.
با پیشرفت فناوریهای نوین مانند دیجیتالی شدن، دادهها و تجزیه و تحلیل، هوش مصنوعی، رباتیک، و یادگیری ماشینی، تحولات بزرگی در دنیای تجارت و مشاوره رخ داده است. این فناوریها باعث ایجاد ایدههای جدید تجاری و افزایش رقابت بین شرکتها شدهاند. صنعت مشاوره جهانی با این تحولات بسیار خوب سازگار شده است و آینده روشنی برای آن پیشبینی میشود. در این میان، مشاوران استراتژی، شرکتهای بزرگ مشاوره و مشاوران فناوری اطلاعات همگی به پذیرش دیجیتال پرداختهاند و با روندهای نوین بازار همگام شدهاند. این تحولات نشان میدهد که صنعت مشاوره همچنان به رشد و تکامل خود ادامه خواهد داد و نقش مهمی در دنیای کسب و کار ایفا خواهد کرد.
این نوشته به بررسی معیارهای انتخاب بهترین مشاور کسب و کار میپردازد. شرکتها معمولاً با دو هدف اصلی به دنبال مشاوره کسب و کار میروند: نخست، هنگام رویارویی با چالشها و مشکلات که نیازمند راهنمایی و کمک تخصصی مشاور هستند؛ و دوم، زمانی که قصد رشد و توسعه دارند و میخواهند در بازار رقابتی، جایگاه بهتری کسب کنند.
معیار 1: شناخت نیاز قبل از انتخاب راه حل مشاوره کسب و کار، شرکتها باید نیاز خود را تا حدی بشناسند، اما مشاور حرفهای میتواند در جلسات اولیه به طور دقیق نیازها را تشخیص دهد.
معیار 2: تخصص مشاور باید در حوزه خود تخصص کافی داشته باشد تا بتواند رویکردهای مختلف را ارزیابی و بهترین راهکار را پیشنهاد دهد. بررسی رزومه، مدارک و صحبتهای اولیه میتواند به ارزیابی تخصص مشاور کمک کند.
معیار 3: تجربه مشاور کسب و کار باید تجربه عملی کافی در پیادهسازی راهکارها داشته باشد تا بتواند با چالشهای مختلف مواجه شود.
معیار 4: رویکرد جامع مسائل و چالشهای سازمانها چند بعدی هستند و نیاز به رویکرد جامع دارند. مشاور باید توانایی تحلیل دادهها، برنامهریزی و مذاکره را داشته باشد.
معیار 5: رویکرد تیمی یک مشاور حرفهای نمیتواند به تنهایی در تمامی زمینهها مشاوره دهد و نیاز به تیم کامل و متخصص دارد.
معیار 6: نمونه کار بررسی نمونه کارهای مشاور میتواند به ارزیابی تخصص و تجربه او کمک کند.
معیار 7: مشتریان راضی کارنامه مشاور باید دارای مشتریان راضی باشد که از مشاوره کسب و کار نتایج خوبی دیده باشند. معیارهای دیگری مانند تعداد مشتریان فعلی، ارزش برند و تعداد مشاوران نیز میتواند در انتخاب بهترین مشاور کسب و کار کمک کند. انتخاب مشاور کسب و کار خوب میتواند ادامه مسیر را تضمین کند.
کلینیک مشاوره کسب و کار فرازتدبیر: کلینیک مشاوره کسب و کار فرازتدبیر با ۱۸ سال تجربه فعالیت و خدمت رسانی به بیش از ۱۸۰ شرکت در حوزههای مختلفی مانند تولیدی، بازرگانی، فروشگاهی و ...، با تیمی متخصص و مجرب و با رویکرد جامع، آماده ارائهی خدمات تخصصی مشاوره کسب و کار در حوزههای مختلف از جمله مدیریت استراتژیک، فروش و بازاریابی، کسب و کار آنلاین، تولید، خرید و تدارکات، مالی و حسابداری، هوشتجاری، برندینگ و ... به شما میباشد تا بتوانید از رسیدن به اهداف خود مطمئن باشید.
مؤسسه توسعه طلایی: مؤسسه توسعه طلایی ساختار منسجم و هماهنگ از افراد متخصص و مجرب در زمینه برندسازی و فرنچایزینگ می باشد. تمامی فعالیتها در توسعه طلایی مبتنی بر ارزش پایه تأثیر گذاری بر جامعه انسانی و رسالت مؤسسه اعتلاء کشور عزیزمان ایران است.
آکادمی ایده پردازی وایاس: وایاس از یک تیم جوان، خوش فکر و خلاق تشکیل شده و هدفش دنبال کردن داستان ایدههاست! از جایی که متولد میشوند تا نقطهای که رؤیاها را به واقعیت تبدیل میکنند. تیم وایاس با مشاورین و متخصصین خود به صورت مستقیم در تمامی فیلدهایی که اثر بدون واسطه و مهمی در رشد کسب و کار شما دارند، وارد شده و تمامی زوایای رشد را در کنار هم رقم زده و پیش میبرد؛ این اقدام همهجانبه باعث میشود مسیر رشد برای شما بسیار کوتاهتر و کمهزینهتر رقم بخورد.
شرکت باتاب فیدار آساره: این شرکت خدمات ویژه ای را به کسب و کار های کوچک و بزرگ ارائه می دهد تا مزیت رقابتی و سود آنها را به حداکثر رساند.یکی از موفق ترین خدمات باتاب فیدار آساره، راه اندازی واحد فروش و بازاریابی از مرحله ایده تا محصول نهایی است.
مشاوره کسب و کار ابزاری حیاتی برای رفع چالشها و دستیابی به اهداف سازمانها است. کسب و کارها به منظور ارائه کالاها و خدمات به مشتریان شکل میگیرند و در این مسیر با مشکلات متعددی روبرو میشوند که نیاز به دانش تخصصی و تجربههای متنوع دارند. مشاوره کسب و کار به سازمانها کمک میکند تا این چالشها را بهتر درک کرده و راهحلهای کارآمدتری ارائه دهند، و همچنین باعث صرفهجویی در زمان و هزینههای آنها میشود.
