درس «آهن ربا در زندگی» از کتاب علوم چهارم ابتدایی با تصویری جالب و کاربردی از بازیافت زبالههای آهنی با استفاده از آهنربای بزرگ آغاز میشود. این صحنه، ذهن دانشآموز را به دنیای عجیب و پرکاربرد آهنربا وارد میکند.
در واقع، زمین ما خود مانند یک آهنربای غولپیکر عمل میکند و همین ویژگی تأثیرات فراوانی در زندگی ما دارد. در این درس، با ویژگیها و کاربردهای آهنربا آشنا میشویم و یاد میگیریم چطور این وسیلهی جادویی میتواند دنیای اطراف ما را تغییر دهد.
در ابتدای درس، دانشآموزان طی بازدیدی از مرکز بازیافت متوجه میشوند که همهی قوطیهای فلزی توسط آهنربا جذب نمیشوند. در فعالیت اول، با آزمایشی ساده این موضوع بررسی میشود:
فعالیت ۱
با آماده کردن وسایلی مانند قاشق فلزی، گیره کاغذ، پیچ و مهره، سکه، سیم مسی، ورق آلومینیوم و مداد تراش و نزدیک کردن آهنربا به آنها، متوجه میشویم که فقط اجسامی جذب آهنربا میشوند که در ساختارشان فلز آهن وجود داشته باشد.
در فعالیت دوم، با استفاده از برادهی آهن و انواع آهنربا، مشاهده میکنیم که بیشترین جذب در دو سر آهنربا اتفاق میافتد. این دو سر را قطبهای آهنربا مینامیم که خاصیت آهنربایی بیشتری دارند.
قطبهای آهنربا میتوانند یکدیگر را جذب یا دفع کنند. این موضوع در فعالیت سوم با استفاده از ماشینهای اسباببازی و دو آهنربا بررسی میشود. نتایج نشان میدهد:
در فعالیت چهارم، با اندازهگیری فاصلهی جذب گیره توسط چهار نوع آهنربا، متوجه میشویم:
هرچه فاصلهی جذب بیشتر باشد، آهنربا قویتر است.
در فعالیت پنجم، با مالش مکرر میخ آهنی با یک قطب آهنربا، میتوان خاصیت آهنربایی را به آن منتقل کرد. پس از ۵۰ بار مالش، میخ قادر به جذب گیرههای فلزی خواهد بود.
در فعالیت ششم، با استفاده از یک سوزن شناور در آب و مشاهدهی جهت قرارگیری آن، میتوان جهت شمال و جنوب مغناطیسی را شناسایی کرد:
سپس میتوان این قطبها را با ماژیک رنگآمیزی کرد: قرمز برای شمال و آبی برای جنوب.
در فعالیت هفتم، با پیچیدن سیم دور یک میخ و وصل کردن آن به باتری، میخ خاصیت آهنربایی پیدا میکند. به این وسیله آهنربای الکتریکی میگویند. هرچه تعداد دورهای سیم بیشتر شود، قدرت جذب نیز افزایش خواهد یافت.
این نوع آهنربا در جرثقیلهای بزرگ برای بلند کردن تیرآهنها استفاده میشود.
آهنرباها نقش مهمی در تفکیک زبالهها ایفا میکنند. اما برای حفاظت از منابع طبیعی و همچنین افزایش طول عمر آهنرباها، باید زبالهها را بهدرستی تفکیک کنیم. جدا کردن قوطیهای پلاستیکی، آلومینیومی و کاغذی در ظروف مخصوص به کاهش حجم زبالهها کمک میکند و باعث میشود آهنرباهای مراکز بازیافت بهتر عمل کنند.
مدرسهی مجازی آی نو با ارائهی ویدیوهای آموزشی جذاب و باکیفیت، فرصتی فراهم کرده تا دانشآموزان در هر زمان و مکانی همراه با اساتید حرفهای کشور درس بخوانند. با تهیهی اشتراک این مدرسه، میتوانید به ویدیوهای علوم ابتدایی، دوره متوسطه، تستهای تیزهوشان و دروس کنکور دسترسی پیدا کنید.
ویدیو درس آهنربا در زندگی علوم چهارم نیز از طریق پلتفرم آی نو قابل مشاهده است و مفاهیم این درس را با زبانی ساده و تصویری جذاب آموزش میدهد.
