کیف پول سلسله مراتبی (HD Wallet) نوعی از کیف پول های دیجیتال است که برای نگهداری رمز ارزهایی همچون بیت کوین، اتریوم و… مورد استفاده قرار می گیرد. کیف پول های اچ دی (HD) امنیت بالایی دارند، اما محافظت از عبارت بازیابی ۱۲ یا ۲۴ کلمه ای تولید شده، تعیین کننده میزان امنیت این نوع از ولت هاست.
کیف پول اچ دی (HD Wallet) توسط شخصی به نام گرگوری مکسول (Gregory Maxwell) به دنیای رمز ارزها معرفی شد. بیشتر معامله گران از این کیف پول برای ذخیره ارزهای دیجیتال بیت کوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum) استفاده می کنند.
واژه HD در عبارت کیف پول اچ دی، مخفف عبارت Hierarchical Deterministic است که به معنای سلسله مراتبی و قطعی است. در مقابل کیف پول های سلسله مراتبی یا Deterministic کیف پول های غیر سلسله مراتبی یا nondeterministic هم گفته می شود. تفاوت این دو نوع کیف پول در رابطه ای است که مابین کلید خصوصی (Private Key) و کلید عمومی (Public Key) وجود دارد.
منظور از کلیدهای خصوصی کلیدهایی هستند که نقشی مشابه با رمز عبور کارت های بانکی را دارد و از آن می توان برای دسترسی به دارایی های دیجیتال استفاده کرد. آدرس کیف پول همان رشته کدهایی است که برای دریافت ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرد. منظور از کلید عمومی هم کدهایی است که فول نودها از آن برای انطباق آدرس کیف پول با کلید خصوصی استفاده می کنند.
در کلیدهای سلسه مراتبی یا همان Deterministic یک رابطه ریاضی مابین کلیدهای تولید شده برقرار می کند. در صورتی که در چنین رابطه ای در بین کیف پول های nondeterministic وجود ندارد. به این خاطر به این نوع از کیف پول های ارز دیجیتال، کیف پول های رندوم یا تصادفی نیز گفته می شود.
کیف پول های اچ دی یک ساختار سلسله مراتبی مانند یک درخت ایجاد می کند که این درخت از کلید Seed اصلی مبتنی بر BIP ۳۲ شروع می شود. هنگامی که شما یک کیف پول اچ دی را با استفاده از کلید Seed بازیابی می کنید، این کیف پول جستجو را آغاز کرده و تمام کلیدهای خصوصی این درخت را که از BIP ۳۲ استفاده کرده اند را می یابد و به محض اینکه اسکن کردن کلیدها بر روی شبکه به اتمام برسد شما دارایی خود را بازیابی کرده اید.
عامل متمایز کننده والت های اچ دی از دیگر کیف پول ها، نوع مدیریت جفت کلید است که امکان تولید چندین آدرس جدید از یک روت سید (Root Seed) را فراهم می کند. روت سید به معنای دانه ریشه، یک رشته بلند از داده هاست. سپس این داده‌ها به ۱۲، ۱۸ یا ۲۴ کلمه معروف به سید فریز (Seed Phrase) یا نیمانیک فریز (Mnemonic Phrase) تبدیل می شوند تا کار با کیف پول های رمز ارزی ساده تر و کاربرپسندتر شود.
هنگام استفاده از کیف پول اچ دی (HD Wallet)، بکاپ گرفتن از کلید Seed و نگهداری آن در یک محیط امن امری اجباری و واجب است زیرا تنها از طریق آن شما می توانید اطلاعات از دست رفته کیف پول خود را بازیابی کنید. تنها یک بار بکاپ گرفتن به این معنی است که تمام آدرس های بعدی بر اساس محاسبات ریاضی الگوریتم این کیف پول دوباره ایجاد شوند. کیف پول های اچ دی از یک الگوریتم هش یک طرفه SHA-۲۵۶ استفاده می کند تا حتی اگر ورودی یا کلید seed یکسان باشد بدون هیچ گونه خطایی این درخت کلید ها را تولید می کند.
کیف پول اچ دی (HD Wallet) یا Hierarchical Deterministic یک کیف پول رمز ارزی است که از ساختار سلسله مراتبی درخت گونه برای تولید کلیدهای خصوصی و عمومی توسط یک جفت مستر کی (Master Key) یا شاه کلید استفاده می کند. کیف پول های اچ دی (HD) امنیت بالایی دارند، اما محافظت از عبارت بازیابی ۱۲ یا ۲۴ کلمه ای تولید شده، تعیین کننده میزان امنیت این نوع از ولت هاست. از سال ۲۰۱۲ تا کنون و پس از معرفی BIP32، کیف پول های HD مختلفی به بازار عرضه شده اند که از محبوب ترین آن ها می توانکیف پول های نرم افزاری تراست والت، توکن پاکت و همچنین کیف پول های سخت افزاری لجر و ترزور را نام برد.
