در دنیایی که ما امروز زندگی میکنیم جهان دیجیتال نقش پررنگ و غیرقابل انکاری داره؛ تقریبا تمام مردم جهان روزانه بارها از اینترنت و ابزار دیجیتال مثل تلفن‌همراه، کامپیوتر، تبلت، تلویزیون و... استفاده میکنن. به همین دلیله که دیجیتال مارکتینگ تا این حد وسیع و گسترده شده و روزانه به گوش هممون میخوره.
توی این مقاله می‌خواهیم باهم درباره دیجیتال مارکتینگ بخونیم و دقیق‌تر باهاش آشنا شیم:
طبق تعریف انجمن بازاریابی آمریکا (American Marketing Association) دیجیتال مارکتینگ یعنی:
” استفاده از ابزارها و کانال های دیجیتالی و اجتماعی به منظور ترفیع یک برند یا جذب مشتری است.”
نیل پتل (Neil Patel) هم که به گفته مجله فوربز جزء 10 دیجیتال مارکتر برتر دنیاست، دیجیتال مارکتینگ رو اینطوری تعریف میکنه:
” دیجیتال مارکتینگ به هرگونه‌ای از بازاریابی محصولات و خدمات می‌گویند که از طریق دستگاه‌های الکترونیکی انجام میشود.”
درواقع به هر نوع از بازاریابی که برای رساندن پیام خود، از لوازم و دستگاه‌های دیجیتال از جمله کامپیوتر، تلفن همراه، تبلت،و… استفاده کنه، دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال میگیم.
بازاریابی همیشه برای برقراری ارتباط موثر و سودمند با مخاطبان بوده. برای داشتن یه ارتباط موثر و مفید باید این ارتباط توی زمان و مکان مناسب برقرار بشه. این روز ها افراد هر ساعتی از شبانه روز در حال گذروندن وقتشون توی اینترنت و دنیای دیجیتال هستن، به همین خاطره که بازاریابی آفلاین دیگه به اندازه قبل موثر واقع نمیشه؛ چون باید برای داشتن یک بازاریابی موفق افراد رو جایی که در حال گذروندن وقتشون هستن هدف بگیرین، یعنی اینترنت و جهان دیجیتال!
به همین خاطره که به نظر میاد امروزه همه برندهای دنیا حداقل یک وب سایت رو دارن یا اگر هم اینطور نباشه، حداقل در شبکه های اجتماعی حضور دارن و دارای یک استراتژی تبلیغاتی دیجیتال هستن.
محتوای دیجیتال و بازاریابی توی جهان امروز انقدر رایج شده که مشتریان -درواقع همه ما- به این شیوه به عنوان یک راه برای کسب اطلاعات بیشتر، مقایسه محصولات یا حتی خرید تکیه میکنیم.
اولین بازاریابی دیجیتال صورت گرفته در دنیا مربوط میشود به بیش از 100 سال پیش. رادیو سال ۱۸۹۶ اختراع شده است. 10 سال زمان برد تا رادیو به محصولی عمومی تبدیل بشه و اکثر مردم اونو تهیه کنن و از آنجا بود که به فکر تبلیغات هم افتادن. اولین تبلیغات به یک اجرای اُپرا مربوط بود که بعد از پخش فوراً بلیط‌های آن اجرا فروخته شد و همان روز دیجیتال مارکتینگ متولد شد!
از این موضوع می‌فهمیم که دیجیتال مارکتینگ مفهوم جدیدی نیست و از ابتدای پیدایش دنیای دیجیتال، حتی سال ها قبل از وجود اینترنت و جهان آنلاین وجود داشته. اما به مرور زمان و با پیشرفت تکنولوژی و نهادینه شدن اینترنت در زندگی هامون، حالا اهمیت دیجیتال مارکتینگ چندین برابر شده؛ به طوریکه ما تقریبا هیچ شرکت، سازمان و برندی رو نمیبینم که ازش بهره نگیرن و استراتژی بازاریابی دیجیتال و یک دیجیتال‌مارکتر نداشته باشن. حتی شرکت های کوچک که در ابتدای کارشون هستن هم دیجیتال مارکتینگ رو یکی از موضوعات اصلی‌شون قرار میدن، چون همه این اصل ساده رو میدونیم که بهترین مکان برای ارائه محصولات و خدماتمون جایی که همه حضور دارن، یعنی جهان دیجیتال و اینترنت!
اهمیت دیجیتال مارکتینگ با افزایش نفوذ اینترنت در جهان و بین زندگی روزمره مردم اونقدر زیاد شده که امروزه دیجیتال مارکتینگ به عنوان یک دانش و تخصص مستقل مورد توجه قرار میگیره، بطوریکه رشته دیجیتال مارکتینگ در دانشگاه‌ها جای خودشو باز کرده و حتی در دانشگاه‌های متعددی در جهان دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی اینترنتی را در سطح کارشناسی ارشد ارائه میکنن و شغل دیجیتال مارکتر هم پدید اومده.
این رشته در ایران هم به رغم برخورد سرد دانشگاه‌ها، مسیر توسعه‌ی خودشو طی کرده و انتظار میره در آینده جاشو در بین دوره‌های رسمی مدیریتی (مثلاً دوره MBA در مقطع کارشناسی ارشد) باز کنه..!
تفاوت اصلی بین بازاریابی دیجیتال و سنتی، رسانه ایه که مخاطب از طریق آن با پیام بازاریابی ما مواجه میشه. بازاریابی سنتی معمولا از رسانه های سنتی مثل مجلات و روزنامه ها استفاده میکنن و بازاریابی دیجیتال از رسانه های دیجیتال، شبکه های اجتماعی و وبسایت ها.
به همین دلیل دامنه تبلیغ شما در بازاریابی سنتی منطقه، شهر و نهایتا کشور شما رو در بر خواهد گرفت ولی در دیجیتال مارکتینگ دامنه تبلیغات محدود به منطقه و شهر و کشور نیست و میشه به صورت جهانی تبلیغاتتونو انجام بدین.
بازاریابی سنتی هنوز هم از طریق تبلیغات چاپی مثل روزنامه، ارتباط تلفنی و بازاریابی فیزیکی وجود داره. اما دیجیتال مارکتینگ در مقایسه با بازاریابی سنتی مزایای چشمگیری داره که مهمترین اونها هزینه پایین تر، هدفمندی تبلیغات و قابلیت سنجش اثربخشیه.
برای فهمیدن راحت تر تفاوت دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی غیر دیجیتال میشه اینطوری گفت که:
نسبت «بازاریابی دیجیتال» به «بازاریابی کلاسیک» مثل نسبت «موبایل» به «تلفن ثابت» است.
اون اوایل موبایل وسیله ای جانبی و حتی اضافی نسبت به «تلفن ثابت» تلقی می‌شد. با این حال با رشد تکنولوژی و آشکار شدن ظرفیت‌های بسیار زیاد موبایل، حالا به نظر می‌رسه که این تلفن ثابته که در برابر موبایل وسیله ای جانبی و اضافه به نظر می‌رسه! تلفن همراه اونقدر در زندگی هامون نفوذ کرده که نه تنها تلفن ثابت، بلکه مدل ذهنی افراد و سبک زندگی آنها را هم تغییر داد.
احتمالا با پیشرفت دنیای دیجیتال تا چند سال آینده واژه «مارکتینگ» جای واژه «دیجیتال مارکتینگ» رو میگیره، به این معنا که دیجیتال مارکتینگ اونقدر جایگاه خودشو مستحکم و تحمیل میکنه که واژه مارکتینگ و بار معنایی و هویت و تعریف اونو برای خودش کنه و مثلا وقتی میگیم مارکتینگ انگار منظورمون همون دیجیتال مارکتینگه. همونطور که وقتی میگیم «تلفن» منظورمون همون «موبایل» است و نه تلفن ثابت!
به طور کلی فضای دیجیتال مارکتینگ، فضایی منعطف‌تر و خلاقانه‌تری داره و به خصوص برای کسب‌وکارهای کوچک با بودجه تبلیغاتی اندک فضای نفس کشیدن هم فراهم میکنه.
برخلاف تصور خیلی از مردم دیجیتال مارکتینگ و آنلاین مارکتینگ یکی نیستند!
دیجیتال مارکتینگه یک مفهوم چتری برای بیان تمام تبلیغاتی است که در بستر ابزار الکترونیک انجام میشه. وقتی مردم اسم دیجیتال مارکتینگ به گوششون میخوره، بیشتر به سمت بازاریابی آنلاین و از طریق اینترنت میرن، مثل ایمیل های تبلیغاتی، شبکه های اجتماعی، سایت ها و موتور های جست‌وجو؛ به عبارت ساده تر هرچیزی که به اینترنت متصله. اما دیجیتال مارکتینگ میتونه آفلاین هم اتفاق بیوفته!
درواقع دو ستون اصلی دیجیتال مارکتینگ بازاریابی آنلاین و آفلاین هستن.
همه ما بارها با بازاریابی دیجیتال آفلاین مواجه شدیم بدون اینکه متوجه باشیم اون دیجیتال مارکتینگه.
• رادیو و تلویزیون جزو دیجیتال مارکتینگ آفلاین دسته بندی میشن، چون دستگاه های دیجیتالی و الکترونیکی هستن، این درحالیه که اتصال اونها به اینترنت اصلا ضروری نیست.
• اگه تا حالا توی رستوران سفارشتونو با استفاده از تبلت های دیجیتال ثبت کردین پس با بازاریابی دیجیتال آفلاین غریبه نیستید!
• حتی بیلبورد های الکترونی سطح شهر هم نوعی از دیجیتال مارکتینگ آفلاین هستن.
• تماس ها و پیامک های تبلیغاتی هم جزو این دسته اند. بازاریابی از طریق تلفن که با نام تماس سرد شناخته میشه یک نوعی دیجیتال مارکتینگ آفلاینه. ممکنه خیلی از مردم تصور کنن که این روش از بین رفته اما هنوز هم روزانه تماس های تبلیغاتی زیادی گرفته میشه و به طور شگفت انگیزی حتی باعث فروش هم میشن!
با اینکه اینترنت و امکانات وابسته بهش تاثیر های زیادی روی بازاریابی گذاشته ولی هنوز هم نمیشه میزان اهمیت تبلیغات آفلاین رو انکار کرد. آمار نشان میده با توجه به اینکه درصد بالایی از مردم دسترسی به اینترنت دارن ولی درصد کمی از اونا از تمامی جوانب آن استفاده می کنن.
به همین دلیل داشتن خلاقیت و ارائه خدماتی که بتونه توجه بیشتری رو به خودش جلب کنه در کنار تبلیغات آنلاین و اینترنتی باعث میشه که محصول و یا خدمات کار و کسب شما بهتر و بیشتر به مردم شناسانده بشه. بناربر این لازم است که شما در کنار تمامی تبلیغات آنلاینی که انجام می دهید قسمتی از بودجه خود را صرف تبلیغات آفلاین کنید تا گستره‌ی مخاطبانتون رو افزایش بدین.
در واقع می شه به این شکل بیان کرد که این روش ها مکمل همدیگه ان.
دیجیتال مارکتینگ آنلاین همون تبلیغات آنلاین در فضای اینترنت و شبکه های مجازیه.
۱ • بهینه سازی موتور جست‌وجو یا SEO:
سئو فرآیند بهینه سازی محتواست بطوریکه این بهینه سازی باعث بشه تا صفحه شما در موتورهای جست‌وجو مثل گوگل رتبه بهتری به دست بیاره و ترافیک بیشتری رو به سمت سایت شما هدایت کنه.
سئو کردن یکی از پراهمیت ترین یا شاید مهمترین ابزار دیجیتال مارکتینگه، به عبارتی در دنیا امروز اگر شما سئو مناسبی نداشته باشین، انگار اصلا وجود ندارین! ما تو یکی از مقاله هامون درباره سئو سایت صحبت کردیم، میتونین با کلیک روی لینک بالا اونو مطالعه کنید! یه کافه دانشجو هم در این باره برگزار کردیم که میتونین در کانال آپاراتمون ببینینش!
۲ • بازاریابی موتورهای جست‌وجو یا SEM:
با استفاده از SEO شما درواقع دارین از بهترین شیوه افزایش ترافیک سایتتون به روش ارگانیک استفاده میکنین اما با SEM فضای تبلیغاتی را در پلتفرم های جست‌وجو مثل Google AdWords خریداری میکنین.
۳ • بازاریابی محتوا (content marketing)
بازاریابی محتوا به طور ساده یعنی همون ایجاد کردن و به اشتراک گذاشتن محتوا در تمام کانال های آنلاین شما مانند وبلاگ، وبسایت یا رسانه های اجتماعی.
محتوایی که ایجاد میکنین قرار نیست محتوای تبلیغاتی باشه، بلکه همون محتوای عادی شماست اما باید به صورتی باشه که باعث تحریک علاقه و شناخته‌تر شدن برند شما بشه.
۴ • بازاریابی رسانه‌های اجتماعی یا SMM
توضیح بازاریابی رسانه‌های اجتماعی خیلی ساده است! فیسبوک، توییتر، اینستاگرام، یوتیوب و لینکدین بعضی از برجسته ترین پلتفرم های رسانه‌های اجتماعی هستن و بازاریابی رسانه‌های اجتماعی یعنی جلب بازدید و توجه از طریق این کانال ها.
۵ • تبلیغات کلیکی یا PPC
خیلی از اوقات وقتی داخل سایتی میریم، با تبلیغات و لینک های تبلیغاتی زیادی رو‌به‌رو می‌شیم؛ اگر متوجه تبلیغاتی شدین که در کنار نتایج جستجوی شما ظاهر میشن، پس قبلاً با تبلیغات PPC مواجه شدین. PPC مدلی از بازاریابی آنلاینه که در آن تبلیغ‌کنندگان هر بار که شخصی روی تبلیغ آنها کلیک می‌کند، مبلغی را پرداخت میکنن.
۶ • افیلت مارکتینگ یا همکاری در فروش (Affiliate marketing)
افیلیت مارکتینگ یکی از جدیدترین روش‌ها در بازاریابی آنلاینه که در آن فروشگاه‌های اینترنتی با رسانه‌ها همکاری میکنن تا محصولات شون به فروش بیشتری برسه. این همکاری باعث بالا رفتن ترافیک هم میشود.
۷• ایمیل مارکتینگ
ایمیل مارکتینگ نوعی بازاریابی مستقیم است که از email ها برای رسوندن پیام های بازاریابی به مخاطبان خود استفاده می کنن.
ما در یکی از کافه دانشجو هامون با مهندس عماد چابک بنیان گذار آژانس دیجیتال مارکتینگ پیارینو درباره ی دیجیتال مارکتینگ و حال و آینده کسب‌وکارها صحبت کردیم و از تجربیاتشون استفاده کردیم. شما هم با کلیک روی لینک میتونین این وبینار در کانال آپارات ما مشاهده کنین.
بازاریابی دیجیتالی میتونه برای انواع کسب‌وکار ها مفید باشه؛ اما هر کسب و کاری با توجه به نیازها، پتانسیل‌ها و نوع بیزینس و کسب‌وکارش باید برای موفقیت و سود بردن از دیجیتال مارکتینگ استراتژی متفاوتی به کار ببره.
انواع بازاریابی b2b و b2c جز بازاریابی های دیجیتال محسوب میشن.
موضوع جالب اینه که نوع مشتری ها موجب شده این دو نوع سبک ایجاد بشه. به عبارتی میشه گفت در بازاریابی دیجیتال مشتریان تعیین کننده استراتژی بازاریابی هستند.
• بازاریابی b2b مخفف Business-To-Business است و به معنی بنگاه به بنگاه یا تجارت به تجارته. این روش بازاریابی در مواردی کاربرد داره که یک بنگاه تجاری قصد داشته باشه خدماتی که ارائه میکنه یا محصولاتش رو
به یک بنگاه تجاری دیگه بفروشه. در واقع در این بازاریابی مشتری، یکی از شرکت های هدف است.
- اگر شرکت شما B2B است، استراتژی بازاریابی دیجیتال شما باید بتونه از طریق وبسایت و پشتیبانی از کانال‌های دیجیتال با کمک سئو، باارزش‌ترین سرنخ‌ها را برای فروشندگان خود جذب و تبدیل کنه. همچنین بسیار عالی است که در کانال‌های تجاری مانند لینکدین مشتریان خود را هدف قرار بدین. در نتیجه استفاده از استراتژی‌های ایمیل مارکتینگ، تبلیغات کلیکی و گوگل ادز و همچنین بازاریابی محتوا میتونه برای بیزینس‌های B2B بسیار مناسب باشه.
• بازاریابی b2c مخفف عبارت Business-To-Consumer است و به معنی بنگاه به مشتری است. این بازاریابی بیشتر در معاملات بین مشاغل و خریداران فردی استفاده میشه؛ بطوریکه طی آن محصول یا خدمات قراره به مشتری (که یک شخص است) و هدف بازاریابی است معرفی و فروخته بشه.
برای شرکت‌های B2C، کانال‌هایی مانند اینستاگرام، پینترست و فیسبوک اغلب می‌تونن ارزشمندتر از پلتفرم های متمرکز بر تجارت مثل لینکدین باشن. در این نوع بازاریابی با کمک سئو میتونین مشتریان آنلاین بیشتری به دست بیارین و به‌راحتی نرخ تبدیل خود را افزایش بدین.
بنابراین نیازه که پیش از تعیین استراتژی بازاریابی دیجیتال نوع کسب‌وکارتون رو مشخص کنید و مشتری هایی که مورد هدف بازاریابی تون هستن رو تعیین کنین.
چون در فضای دیجیتال مشتریان تعیین کننده راهکار و مسیر اصلی بازاریابی هستند.
دنیای دیجیتال سراسر فرصت و پتانسیل برای جذب مشتریان جدید و افزایش فروش و رشد چشمگیر کسب‌وکارهاست. جهان امروز، جهان دیجیتاله و آمار ها به شکل واضحی نشون میدن که ابزار و دنیای دیجیتال چه نقش چشمگیری در زندگی ما دارن؛اما باید دقت کنیم که ورود به این دنیای وسیع و استفاده درست و هدفمند از اون نیازمند مهارت و دانشه و این دانش همان دیجیتال مارکتینگه.
به همین دلیله که دیجیتال مارکتینگ انقدر با اهمیت شده!
منابعی که برای نوشتن این مقاله ازشون استفاده شده:
