حسام ایپکچی
حسام ایپکچی
خواندن ۲ دقیقه·۳ سال پیش

از پرتاب شدگی هایدگر تا سقود

[1]

یه روز کاملاً معمولی پاییزی، از سر اتفاق، چشم در چشم دلبری و هم‌صحبت لعبتی می‌شی و پس از اون زندگی طور دیگری می‌شه. شبی مثل تمام شب‌ها، تلفن زنگ می‌خوره و بعد خبر از مرگ عزیزی می‌شنوی که بودن تو رو دگرگون می‌کنه. تجربه کردین که رخدادی ناگهانی، شما رو به جایی از زندگی پرت کنه که قبلاً اونجا نبودین؟

[2]

من این رخداد رو پاییز نُه سال قبل تجربه کردم. روزی که جواب آزمایشی، پرتم کرد به جهانی ناشناخته. داستان این پرت‌شدن رو در اپیزود بیست و شش پادکست انسانک تعریف کردم و اسمش رو گذاشتم سقود ... چرا؟ چون اون روزها حالی داشتم که نه صعود بود و نه سقوط. فقط می‌دونستم این جهان، اون جهانی نیست که قبلش اونجا ساکن بودم.

سقود یک فراکلمه است - یعنی کلمه ابداعی نگارنده حاصل از تلفیق دو واژه برای توصیف معنای مورد نظر
سقود یک فراکلمه است - یعنی کلمه ابداعی نگارنده حاصل از تلفیق دو واژه برای توصیف معنای مورد نظر


[3]

ما به جهان پرتاب می‌شیم! در میون انبوهی از چیزها چشم باز می‌کنیم. در دوره‌ای از تاریخ، به جنسیتی، نژادی و در فرهنگ، خانواده‌ و حتی به نامی زاده می‌شیم که تابع اراده ما نبوده. این پرتاب‌شدگی توصیف #هایدگر ه که به آلمانی از این اصطلاح استفاده کرده:

Geworfenheit

[3]

سال قبل که کلمه #سقود متولد شد قصدم ارائه ترجمه برای پرتاب شدگی هایدگر نبود و فقط حال خودم رو توصیف کردم؛ اما بعدتر که در اندیشه هایدگر بیشتر تأمل کردم به نظرم اومد منظورم از سقود بسیار نزدیکه به «پرتاب‌شدگی» هایدگر و البته یک تفاوت مهم هم داره.

[4]

پرتاب‌شدگی = هبوط نیست.

هبوط مجازاتیه در برابر عصیان آدم. اما هایدگر صحبتی از تنبیه آدم نداره.

پرتاب‌شدگی = افتادن، افکندگی و سقوط نیست

چون تمام این الفاظ «جهت» داره و نشانگر تنزله. غرض #هایدگر از بالا به پایین افتادن یا از بهشت به دوزخ آمدن نیست. پرتاب‌شدگی نه جهت داره نه معنای تنبیهی. تا اینجا سقود با اون چیزی که منظور هایدگره هم‌معناست، پس تفاوت در چیه؟

[5]

پرتاب شدگی و سقود چه تفاوتی دارند؟

هایدگر پرتاب‌شدگی رو یه‌بار در آغاز تولد انسان به کار می‌بره اما من سقود رو رخدادی مکرر در #زندگی آدمیزاد می‌دونم. نه فقط یه‌بار و در ابتدای بردار عمر، بلکه امکان داره ما بارها و بارها سقود رو در زندگی تجربه کنیم. عشق، مرگ عزیزان، بیماری‌های مزمن و بسیاری از چیزهای دیگه، انسان رو در موقعیت جدید پرتاب می‌کنه. تفاوت مهمی هست بین نگاهی که می‌گه ما پرت شدیم و حالا زندگی می‌کنیم، با نگاهی که می‌گه ما لحظه‌به‌لحظه در معرض سقودِ ناگزیر به زیستن هستیم.

[6]

سقود فراکلمه است. توصیف یه #تجربه_زیسته در کلمه‌ای ابداع‌شده.

سقود پرتاب شدن در موقعیتی جدیده و یه امکان ِاجباریه.

اما کدوم متغیر می‌تونه این امکان رو به صعود و یا سقوط تبدیل کنه؟

این یادداشت در تاریخ بیست و ششم مهرماه هزارچهارصد در اینستاگرام من منتشر شد


هایدگرانسانک
مخاطب هستی‌ام و متکلم انسانک ...
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید