وقتی وارد فضای کلام می شویم با دو موضوع جداگانه اما به هم وابسته مواجه می شویم: “خوب حرف زدن” و “حرفِ خوب زدن“
به عبارت دیگر با دو مقوله سخنوری و سخنرانی روبرو هستیم.
سخنوری یا همان هوش کلامی به این موضوع می پردازد که چطور حرفِ خوب بزنیم و سخنرانی و فن بیان به این موضوع می پردازد که حرف خوب را چطور خوب بیان کنیم(چطور خوب حرف بزنیم).
اگر بخواهم خیلی ساده فن بیان را تعریف کنم می گویم فن بیان یعنی ما یک سری اصول و قواعد را در هنگام صحبت کردن رعایت کنیم تا مخاطب به ما توجه کند و جانِ کلام ما را بهتر متوجه شود در نتیجه پیام ما سریعتر منتقل شود.
همانطور که در تعریف فن بیان گفته شد، برای تقویت فن بیان بایستی اصول و قواعدی را رعایت کرد. برخی از این اصول را در ادامه برایتان آورده ام:
تلفظ صحیح و درست لغات؛
آهنگین کردن کلام؛
داشتن لحن مناسب؛
استفاده بجا از مکث ها و تاکیدها؛
بالا و پایین آوردن دامنه صدا؛
افزایش و کاهش سرعت کلام؛
حذف تکه کلام ها؛
حذف اِ اِ اِ گفتن ها؛
حذف مِن مِن کردن ها؛
داشتن صلابت در هنگام صحبت کردن؛
دخیل کردن احساس در صحبت و صدا؛
کنترل تنفس؛
کنترل لرزش صدا؛
حفظ کردن ارتباط چشمی؛
رعایت زبان بدن اصولی؛
و … .
اگر بخواهیم از تعریف های آکادمیک و خشک کمی فاصله بگیریم و هوش کلامی(Verbal/Linguistic Intelligence) را با زبان ساده تعریف کنیم، می توانیم بگوییم:
هوش کلامی یعنی:
چطور از کلام خود استفاده کنیم تا در هر شرایطی مفاهیم مختلف را بهتر منتقل کنیم و اثرگذارتر باشیم؛ خواه در صحبت کردن با دیگران باشیم، خواه در نوشتن
کلمات، واژه ها و عبارت ها آجرهایی هستند که عمارت هوش کلامی را می سازند. ما برای اینکه هوش کلامی خوبی داشته باشیم، ناگزیر هستیم تا از واژه ها و عبارات استفاده کنیم.
اما یک سوال: گفتیم که اصل و اساس هوش کلامی را کلمات و عبارات تشکیل می دهند و این کلمات و عبارات هم در دسترس همگان قرار دارند؛ اما چرا همه افراد از هوش کلامی خوبی برخوردار نیستند؟
برای جواب به این سوال اجازه بدهید برگردیم به همان مثال آجر و عمارت. مصالح در خدمت همه معماران قرار دارند اما همه ساختمان هایی که ساخته می شوند از یک کیفیت و زیبایی برخوردار نیستند. این هنر معمار و طراح است که زیبایی یک خانه را رقم می زند.
در هوش کلامی نیز این چنین است. همه افراد به یک میزان هنر بکارگیری از کلمات را ندارند. کلمات در اختیار همگان است اما این هنر ماست که آنها را چطور بکار ببندیم تا اثرگذارتر باشند.
اگر تمایل دارید در رابطه با هوش کلامی بیشتر مطالعه کنید، پیشنهاد می کنم به این مقاله مراجعه کنید.