هیچ موجودي به اندازۀ انسان، نیازمند شناخت نیست، چرا که وي ناشناخته ترین موجود هستی است و شیوه پیچیده اي را شامل می شود. بدین سبب در گستره علم انسان شناسی، دانشمندان در این مسیر تلاش نموده، ولی هیچ یک تعریف جامع و کاملی را ارائه نکرده اند، زیرا هر کدام از زاویه اي به وي نگریسته اند.
مولانا در آثار خود ویژگی ها و خصوصیاتی برای انسان کامل و کمال یافته بیان داشته. وی با تعمق و ژرف بينی خاص، ارزش و جايگاه و حکمت انسانی را در نتيجه بازشناساندن هويت ها و ماهیت های به فراموش رفته انسان، به بهترين وجه به اتمام رسانده که در این اثر به تفصیل دربارۀ انسان و انسان کامل و کمال یافته بیان گردیده.
