افرادی که قصد تحصیل در خارج از کشور و دریافت ویزای تحصیلی را دارند، برای پیشبرد کارهای خود به مدارک مختلف نیاز پیدا خواهند کرد. یکی از این مدارک که اهمیت بالایی دارد، توصیه نامه یا ریکام است. این مدرک یک سند متنی است که استاد در مورد ویژگی ها و خصوصیات دانشجو می نویسد و سپس برای دانشگاه مورد نظرتان ارسال میکند. واضح است که برای انجام چنین کاری نیاز دارید که رابطه خوبی در زمینه علمی و اخلاقی با استاد خود برقرار کرده باشید تا به این شکل بتوانید روند دریافت توصیه نامه را راحت‌تر طی کنید. متقاضیان تحصیل در خارج از کشور باید بدانند که توصیه نامه چیست و چطور باید آن را نوشت. در ادامه متخصصین اسکورایز اطلاعات و تجربیات خود را در این زمینه با شما در میان می گذارند.
نام دیگر توصیه نامه Recommendation Letter است و آن را با نام ریکام نیز می شناسند. این نامه باید به دست افرادی با درجه علمی بالا و معتبر نوشته شود و در آن از ویژگی ها و عملکرد دانشجوی مورد نظر صحبت کرده باشد. برای افرادی که قصد تحصیل در خارج از کشور را دارند، این نامه‌ها توسط اساتید دانشگاهی نوشته می شود. دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند، می توانند برای دریافت توصیه نامه خود با اساتید دانشگاه صحبت کنند.
هر دانشگاهی که قصد رفتن به آن را داشته باشید، نیاز به توصیه نامه استاندارد خود دارد و باید با توجه به نکات گفته شده در این زمینه توصیه نامه را بنویسید یا فرم هایی که دانشگاه مقصد در اختیار شما می گذارد را پر کنید. این معرفی نامه باید توسط استادی که رتبه علمی بالایی دارد، نوشته شده و تحویل دانشگاه مورد نظر شما گردد. همچنین در برخی از دانشگاه ها ممکن است یک فرم در اختیار شما قرار گیرد که باید توسط ۳ استاد معتبر پر شود. در چنین شرایطی ۳ فرم یکسان در اختیار ۳ استاد قرار می‌گیرد، هر کدام از این اساتید باید بعد از پر کردن، آنها را درون پاکت‌های مهر و موم شده قرار دهند.
پاکت باید دارای مهر دانشگاه و امضا یا مهر استاد باشد. البته گفتنی است که برخی از دانشگاه های معتبر در ایران دارای پاکت های مخصوصی هستند که برای توصیه نامه مورد استفاده قرار می گیرد. در بسیاری از موارد دیده می شود که اساتید به دلیل نداشتن زمان کافی به دانشجویان اعلام می کنند تا توصیه نامه مورد نظر خود را طبق استانداردهای وضع شده بنویسند. سپس استاد توصیه نامه را بررسی کرده و بعد آن را امضا می کند.
تقریبا همه افرادی که برای تحصیل به خارج از کشور می روند، باید رزومه قوی و مقالاتی با کیفیت و مناسب داشته باشند تا به این صورت شانس خود برای ورود به دانشگاه را افزایش دهند. داشتن توصیه نامه پربار و مناسب قطعا می تواند کمک کند که روند پذیرش شما توسط دانشگاه مورد نظر بهتر طی شود. اهمیت نوشتن توصیه نامه زمانی برای یک دانشجو مشخص خواهد شد که دارای مهارت یا اطلاعات در زمینه خاصی باشد و توانایی اثبات آن را نداشته باشد. در چنین شرایطی نوشتن یک توصیه نامه مناسب می توانید به تیم پذیرش دانشگاه مقصد اطلاع دهد که شما چه قابلیت ها و مهارت هایی دارید. مواردی که باعث بیشتر شدن اهمیت یک توصیه نامه خوب می شوند عبارتند از:
● توصیه نامه مناسب کمک می کند که دانشگاه مورد نظر نقاط ضعف شما را بهتر بشناسد و اقدامات لازم برای تقویت این مسائل را در دستور کار خود قرار دهد.
● وجود یک توصیه نامه یا ریکام خوب کمک می کند بتوانید ویژگی هایی خاص مانند توانایی رهبری، خلاقیت و... خود را نشان دهید.
● این نامه به عنوان ضمانت یک شخص ثالث مطمئن از فعالیت های علمی و خصوصیات فردی شما است.
● توصیه نامه خوب در بین مدارک شما باعث بالا رفتن اعتبارتان خواهد شد.
چگونه باید توصیه نامه را نگارش کرد؟
قبل از همه چیز بهتر است برای گرفتن نتیجه بهتر در خصوص پذیرش تحصیلی توصیه نامه یا ریکام را خودتان بنویسید. البته ممکن است در شرایطی که مکاتبه با اساتید برای شما امکان پذیر است و استاد دانشگاه تان مایل به نوشتن این نامه است، می توانید به او اعتماد کنید. اولین موضوعی که در توصیه نامه به آن اشاره می شود شما هستید، اما به هیچ عنوان فراموش نکنید که این نامه باید از زبان استاد شما نوشته شود. در ریکام نوشته شده برای اپلای تحصیلی باید وضعیت مهارت هایی که در ارتباط با آموزش و تحصیل است به خوبی نوشته شده باشد. در ضمن ویژگی ها و توانایی ها نیز به بهترین نحو ممکن بیان شوند تا برای اپلای تحصیلی و اخذ بورسیه شانس بیشتری داشته باشید. موارد زیر گام های عملی برای نوشتن یک توصیه نامه خوب هستند.
● از خودتان شروع کنید: در این مرحله استاد (یا نویسنده نامه از زبان استاد) باید نحوه آشنایی خود با شما را شرح دهد.
● سراغ نقاط قوت بروید: در این بخش باید ویژگی های مثبت و نقاط قوت شما از نظر استاد نوشته شود. مواردی مانند جستجوگر بودن، منظم بودن، فعالیت بالا و... مواردی هستند که با توجه به شخصیت خود می‌توانید به آنها بپردازید.
● سراغ توانایی‌های علمی بروید: برای توضیح در خصوص فعالیت های علمی و توانایی هایی که در این زمینه دارید، باید در نظر داشته باشید که حتما برای حرف های خود سند داشته باشید و با استفاده از مدارک مختلف موارد ذکر شده را ساپورت کنید. به عنوان مثال می توان نوشت: دانشجوی نامبرده در روند انجام تحقیقات علمی X در زمینه Y فعالیت کرده و نتایج خوبی در این زمینه گرفته است.
● از دروغ پرهیز کنید: تمامی اطلاعاتی در توصیه نامه در اختیار خوانندگان آن قرار می دهید، باید قابل تایید و مستند باشند. به خصوص زمانی که ادعای انجام کاری را دارید، باید حتما مدارک مورد نیاز برای اثبات ۱۰۰ درصد آن را نیز به ارائه کنید.
● اغراق کنید: دروغ می تواند برای اپلای تحصیلی شما مشکل‌ساز شود، اما اغراق کردن هیچ مشکلی ندارد. زمانی که تعریف از مزایا و نقاط قوت به شکل منطقی باشد، قطعا تاثیر مثبتی روی روند پذیرش تحصیلی داشته باشد.
● به هیچ عنوان کپی نکنید: زمانی توصیه نامه یا ریکام خود را کپی می کنید، به این مشکل بر خواهید خورد که هیچ مدرکی برای اثبات حرف های خود ندارید.
انتخاب کسی که در زمینه نوشتن توصیه نامه یا ریکام مهارت و تجربه داشته باشد، می تواند باعث شود که تاثیر گذاری توصیه نامه افزایش یابد و به این صورت بتوانید هیئت گزینش را بهتر تحت تاثیر قرار دهید. برای پیدا کردن فرد مناسب برای این کار بهتر است ابتدا یک لیست از تمام افرادی که می توانند در این زمینه فعالیت داشته باشند، تهیه کنید. سپس ببینید که کدام یک گزینه بهتری برای نوشتن ریکام است.
شخصی که قصد نوشتن توصیه نامه را دارد، باید این کار را با حوصله و دقت کافی انجام داده و به کیفیت آن اهمیت دهد. چرا این نامه می تواند نقش تعیین کننده ای در زمینه اپلای تحصیلی داشته باشد. برای این کار می توانید از مکاتبه با اساتید خود استفاده کنید و به این صورت ببینید که کدام یک از آن ها مایل است در این زمینه کمک کند. در ضمن هر چقدر استاد یا فرد مورد نظر ارتباط نزدیک تری با شما داشته و در مورد مورد فعالیت هایی که انجام داده اید مطلع باشد، قطعا نتیجه نهایی کار بهتر خواهد شد. در ضمن علاوه بر موارد گفته شده، بهتر است استاد مورد نظرتان از نظر کشوری که در آن قصد تحصیل دارید به رسمیت شناخته شود و از شهرت قابل قبولی برخوردار باشد. دو نکته زیر نیز می توانند در زمینه نوشتن ریکام مناسب برای دریافت اقامت تحصیلی مفید باشند:
● قبل از نوشتن حتما یک لیست از ویژگی ها، دستاورد‌ها و... آماده کنید و سپس بررسی کنید گفتن کدام یک از این موارد می تواند در زمینه اپلای تحصیلی به شما کمک کند.
● بعد از نوشتن نسخه نهایی توصیه نامه بهتر است آن را در اختیار افراد با تجربه و به خصوص آشنایان قرار دهید. این کار کمک می کند تا بتوانید بخش هایی از نامه که احساسات در آن دخیل شده است را حذف کرده و از طرفی غلط های دستوری و املایی را پیدا کنید.
