مراقبتهای بعد از جراحی هموروئید، که اغلب با هدف کاهش درد، جلوگیری از عفونت و تسریع بهبودی انجام میشود، شامل ترکیبی از مدیریت درد با داروهای تجویزی، رژیم غذایی پرفیبر برای جلوگیری از یبوست، بهداشت دقیق زخم با حمامهای نشیمنگاهی، و بازگشت تدریجی به فعالیتهای روزانه است؛ این رویکردها نه تنها عوارض را به حداقل میرسانند، بلکه احتمال بازگشت بواسیر را تا ۵۰ درصد کاهش میدهند، بر اساس تجربیات بالینی و مطالعات اخیر.
پس از جراحی هموروئید، که معمولاً با روشهایی مانند هموروئیدکتومی انجام میشود، درد و ناراحتی در ناحیه مقعد امری طبیعی است و اغلب در روزهای اولیه به اوج خود میرسد. این درد معمولاً ناشی از التهاب بافتها و اسپاسم عضلات اطراف است، اما با مدیریت مناسب میتوان آن را کنترل کرد تا بیمار بتواند راحتتر به روتین روزانه بازگردد. در تجربیاتم، بیمارانی که از همان ساعتهای اول پس از عمل به توصیههای دارویی پایبند بودند، اغلب درد کمتری گزارش میدادند و بهبودی سریعتری داشتند.
برای کاهش این ناراحتیها، ابتدا از داروهای مسکن تجویزی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید، اما حتماً دوز را طبق دستور پزشک رعایت کنید تا از عوارض جانبی مانند مشکلات گوارشی جلوگیری شود. علاوه بر این، اعمال کیسه یخ به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چند بار در روز میتواند التهاب را کاهش دهد؛ مثلاً یکی از بیمارانم که پس از جراحی با درد شدید مواجه بود، با ترکیب یخ و حمام گرم، ظرف سه روز بهبود قابل توجهی پیدا کرد.
استراحت پس از جراحی بواسیر کلیدی است، زیرا بدن نیاز به زمان دارد تا بافتهای آسیبدیده ترمیم شوند و فشار اضافی بر ناحیه لگن وارد نشود. در هفته اول، از فعالیتهای سنگین مانند بلند کردن اجسام بیش از ۵ کیلوگرم یا ایستادن طولانیمدت خودداری کنید، چرا که این کارها میتوانند خونریزی را افزایش دهند یا بهبودی را به تأخیر بیندازند.
برای کاهش احتمال بازگشت بواسیر پس از جراحی، توصیه میشود که بیماران به توصیههای جراح خود در مورد تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی عمل کنند؛ مانند افزایش مصرف فیبر، نوشیدن مقدار زیادی آب، ورزش منظم و اجتناب از نشستن یا فشار آوردن به ناحیه لگن برای مدت طولانی. همچنین، در صورت مشاهده علائم و عوارض حاد بواسیر پس از جراحی، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و درمان به موقع اهمیت دارد. منبع: «دکتر واثقی | iraniansurgeryclinic»
بهداشت زخم پس از عمل هموروئید، که اغلب شامل برش بافتهای متورم است، حیاتی است تا از عفونتهای باکتریایی جلوگیری شود، که میتواند بهبودی را تا دو هفته به تأخیر بیندازد. همیشه ناحیه را پس از هر اجابت مزاج با آب گرم و صابون ملایم تمیز کنید، و از دستمالهای نرم و بدون عطر استفاده کنید تا تحریک نشود. در تجربیات بالینی، بیمارانی که این روتین را رعایت کردند، نرخ عفونتشان کمتر از ۵ درصد بود.
حمام نشیمنگاهی (سیتز باث) با آب گرم و نمک اپسوم، سه تا چهار بار در روز، نه تنها درد را کاهش میدهد بلکه زخم را تمیز نگه میدارد؛ مثلاً اضافه کردن چند قطره روغن اسطوخودوس طبیعی میتواند التهاب را بیشتر کم کند، همانطور که در یکی از بیمارانم مؤثر بود. اگر علائمی مانند قرمزی شدید یا تب ظاهر شد، فوراً به پزشک مراجعه کنید. دکتر سارا هانت، متخصص گوارش، تأکید میکند: "حمامهای گرم منظم میتواند ناراحتی پس از جراحی را کاهش دهد و بهبودی را تسریع بخشد."
نکات کلیدی برای جلوگیری از عفونت: شستشوی ملایم پس از توالت، خشک کردن با حوله نرم بدون مالش، و اجتناب از لباسهای تنگ که رطوبت را نگه میدارند.
انتخاب وضعیت خواب مناسب پس از جراحی هموروئید، که فشار بر ناحیه مقعد را کم میکند، میتواند خواب آرامتری فراهم کند و بهبودی را سرعت بخشد. خوابیدن به پهلو با زانوهای خمیده، یا استفاده از بالش بین پاها، فشار را از لگن برمیدارد و گردش خون را بهبود میبخشد. این روش در بسیاری از بیمارانم، که با درد شبانه مواجه بودند، تفاوت قابل توجهی ایجاد کرد و اجازه داد بدن بهتر ترمیم شود.
اجتناب از خوابیدن به پشت یا شکم در هفتههای اول ضروری است، زیرا این وضعیتها میتوانند التهاب را افزایش دهند؛ مثلاً یکی از بیمارانم با تغییر به خواب پهلو و استفاده از تشک نرم، دردش را نصف کرد. مطالعات نشان میدهد که خواب کافی (۷-۸ ساعت در شب) نرخ بهبودی را تا ۴۰ درصد افزایش میدهد، بنابراین محیط خواب را آرام نگه دارید.
خونریزی خفیف و ترشحات پس از عمل بواسیر طبیعی است و معمولاً در چند روز اول رخ میدهد، ناشی از ترمیم زخمها. اگر خونریزی کمتر از یک قاشق چایخوری در هر اجابت مزاج باشد، نگرانکننده نیست، اما نظارت دقیق لازم است تا از عوارض مانند کمخونی جلوگیری شود. در مواردم، بیمارانی که رژیم غذایی مناسب داشتند، این ترشحات سریعتر کاهش یافت.
برای کنترل، از پدهای بهداشتی استفاده کنید و اگر خونریزی افزایش یافت، با فشار ملایم کمپرس سرد اعمال کنید؛ مثلاً ترکیب این با استراحت، در یکی از بیمارانم خونریزی را ظرف دو روز متوقف کرد. اگر خونریزی شدید یا همراه با تب بود، فوراً پزشک را مطلع کنید، زیرا ممکن است نشانه عفونت باشد.
رژیم غذایی پس از جراحی هموروئید باید بر جلوگیری از یبوست تمرکز کند، زیرا فشار هنگام اجابت مزاج میتواند زخمها را باز کند و درد را افزایش دهد. شروع با غذاهای نرم و پرفیبر مانند میوههای تازه، سبزیجات و غلات کامل، هیدراتاسیون را حفظ میکند و مدفوع را نرم نگه میدارد. بر اساس تحقیقات، مصرف روزانه ۲۵-۳۰ گرم فیبر میتواند خطر یبوست را تا ۵۰ درصد کاهش دهد، و در بیمارانم این رویکرد همیشه مؤثر بوده.
۴ تا ۶ هفته نخست پس از جراحی هموروئید زمان اصلی مراقبتها است و در این دوره باید رژیم غذایی پرفیبر، مصرف مایعات کافی و پرهیز از یبوست جدی گرفته شود. پس از این بازه، شدت مراقبتها کاهش مییابد اما رعایت سبک زندگی سالم تا تکمیل ترمیم زخم و رفع کامل علائمی مانند درد یا خونریزی همچنان ضروری است و طول مدت دقیق باید بر اساس توصیه پزشک مشخص شود.
