گفت و گو اقتصادآنلاین با فرزام توسلی بنیان گذار " ایران مجوز "؛
از ایران مجوز به عنوان " اولین شرکت هنرمندان مستقل در ایران " یاد شده؛ بیشتر توضیح می دهید؟
منظور از مستقل یاIndependent هنرمندان حوزه موسیقی بدون شرکت است. در واقع شامل بخش زیادی از آن ها هم می شود. البته مستقل در دنیای هنر معنی دیگری هم می دهد. که این جا منظور ما نیست.
این اولین بودن خوب بوده یا دشواری هایش بیشتر به چشم آمده؟<br/>
طبیعتاً مثل هر اولین دیگری سختی های خودش را داشته ولی به نظرم بهترین بودن لایق تقدیر است. شما می توانید بر مبنای بخت و اقبال اولین باشید. اما بهترین بودن قطعاً بر مبنای تلاش کارآمد است.
سال پیش هم بنا بر آماری که دفتر امور موسیقی به صورت ادواری منتشر می کند فعال ترین ناشر ایران بودید. به نظر وضعیت ویژه ای که کرونا ایجاد کرده خیلی روی استارتاپ ایران مجوز تاثیری نداشته است.
اصلاً تمرکزی رو این قضیه نداشتیم. ولی بازتابی که در چند ماه اخیر داشته بیشتر از حد تصور ما بوده و انرژی خوبی بین تیم پخش شده است. ایران مجوز تقریباً از شش ماه دوم فعالیتش جزو فعالترین ها بوده به این دلیل که سال های پیش، ما شرکت خودمان را تاسیس نکرده بودیم و از شرکت های دیگر استفاده می کردیم. آمارمان بین چندین موسسه دیگر تقسیم می شد. و به چشم نمی آمد. از طرف دیگر تعداد آثاری که ما در سال پیش با همکاری شرکت های دیگر منتشر کردیم. تقریباً بیش از دو برابر آن چیزی است که اعلام شده است. برای سال های آینده هم دوست داریم بیشتر شرکت همکار باشیم.
منتها برای پیشرفت صنعت نشر در ایران نیازمند آمار هایی از جنس دیگر هم هستیم. برای نمونه آهنگ " مو مشکی " گرشا که ایران مجوز ناشر آن بود. میلیون ها بار پخش شده ولی درآمدی نداشته است. این یعنی فاجعه! آماری در نشر موسیقی ارزشمند است که پیرامون عدد دقیق پخش قطعات و درآمد صاحبین اثر باشد.
از نگاه کسب و کار، فکر می کنید چقدر با خارج شدن از استارتاپ و تبدیل شدن به یک شرکت فاصله دارید؟ یا معتقدید الان از دوران استارتاپ گذشتید؟
قطعاً ایران مجوز هنوز استارتاپ محسوب می شود. به ویژه از نگاه مالی باتوجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور هنوز به ثباتی که باید نرسیدیم. در واقع نشر در ایران هنوز تبدیل به صنعت نشده است. از نظر نوع خدماتی که ارائه می کنیم هم هنوز گسترش های بسیاری زیادی مانده است. در واقع بخش زیادی از زمان در بازارسازی گرفته می شود. چون یا خدمات ما پیش از این وجود نداشته است و یا توسط واسطه ها و اشخاصی که به استاندارد ها آشنا نبودند. انجام می شد.
در صنعت موسیقی ایران ایده ها بیش تر تاثیر گذارند یا سرمایه؟
قطعاً ایده؛ البته اگه درست پردازش بشود.
با توجه به این که شما اولین بودید قطعاً افرادی این ایده را تکرار کردند؛ الان رقیبی هم دارید؟
در ارائه بعضی از خدمات بسیار زیاد؛ به ویژه در حوزه پخش مجازی موسیقی یا حتی مجوز. ولی در مورد خدمات جدیدتر ایران مجوز فعلا نه! در مورد کلیت "ایران مجوز" چندین کپی ضعیف داشتیم که در برندینگ همانFast Follower های معروف هستند. ما خوشحال می شویم که رقیب حرفه ای داشته باشیم. ولی تا الان با اشتباهاتشان در ورود به این صنعت بیشتر باعث پسرفت شدند.
تولید محتوا در موسیقی دقیقاً چیست؟
در ایران فعلاً تولید موسیقی و موزیک ویدئو؛ ولی در صنعت جهانی موسیقی خود ویدئوهای حوزه موسیقی به ده ها مورد بخش بندی می شوند. یا تولید محتوا در شبکه های اجتماعی خودش روش های گوناگونی دارد.
در صنعت جهانی دو راه اصلی برای درآمد از موسیقی وجود دارد نشر آن و کنسرت، در ایران چگونه است؟
اسکیل صنعت موسیقی ایران علی رغم پتانسیلش رشد آن چنانی نکرده است. در زمینه نشر که پیش از ما برای سال ها نزدیک صفر بوده و کنسرت هم تا پیش از کرونا، نسبت به روند درآمد جهانیش بیشتر به شوخی نزدیک بوده است.
ما هنوز در این مملکت کنسرت 20 یا 30 هزار نفر به بالا برگزار نکرده ایم. ضمن این که رقابت در صنعت ایرانی تقریباً وجود ندارد. مارکت موسیقی در ایران لحاف چهل تیکه شده است. شما فرض کنید. آقای ابراهیم حامدی برای اجرا به ایران بیاید یا حتی خواننده های دیگر لس آنجلسی مثل شهرام شبپره به راحتی کنسرت خوانندگان مجاز ما در حاشیه خواهد رفت! یا بعضی از رپرهای پرطرفدار کشور و...
این انحصار و نبود رقابت خودش همه اعداد و ارقام ما را در حد شوخی نگه می دارد! حال شما مارکت جهانی را نیز تصور کنید. مثلاً متالیکا یا همین ستاره های جهانی امروز دنیا، به راحتی ورزشگاه آزادی را پر خواهند کرد.
جالب این که در صورت برگزاری این رویداد ها نتایجی که حاصل می شود. خیلی فراتر از درآمد در موسیقی است. در واقع اقتصاد کشور می تواند تغییر کند. قطعا شما سر و صدای گروه BTS را شنیده اید.
از اساس ما می توانیم روزی گروه یا شخصی شبیه BTS را به دنیا معرفی کنیم؟
با دست های بسته نه! ما یک نوع از برند را داریم به نام برند مکان که زیر مجموعه آن برند های کشوری است. یعنی برند سازی هایی که در سطح یک کشور انجام می شود. عموماً استراتژی های این گونه از برند ها در سطح حاکمیت طرح خواهد شد. پیش از این، همه گیری سریال های کره ای را داشتیم حتی اگر یک آماری از دانش آموزان ایرانی بگیرید می بینید واردات فرهنگی کره جنوبی به ایران خیلی عمیق تر از این حرفاست.
BTS در واقع بخش بزرگی از برنامه صادرات فرهنگی کره جنوبی به دنیاست. چگونگی انجام این صادرات تماماً در حوزه فرهنگ و هنر انجام می شود. ولی منافع آن شامل مباحث نظامی، دیپلماسی، منافع ملی و... می شود.
در واقع فرهنگ مهم ترین دارایی هر ملت هست و مهم ترین صادراتی که یک کشور می تواند داشته باشد؛ صادرات فرهنگی است. ولی ما فقط اعداد ارقام درآمد این گروه را می بینیم. در واقع درآمد غیر مستقیم آن ها بسیاری بیشتر و دراز مدت تر است.
مدل کسب و کار ایران مجوز بیشتر B2B است یا B2C؟
بیشتر درآمد ما از ارتباط مستقیم با خود خواننده هاست. ولی به تازگی درخواست های همکاریمان از طرف ناشرین یا همان B2B بیشتر شده است.
شخصیت اصلی برند شما را چه آرکی تایپ هایی تشکیل دادند؟
بیشتر Sage و Ruler؛ ولی دوست داریم کم کم به سمت Jester حرکت کنیم.
البته اگر در ارتباط با مشتریان دچار مشکل نشویم. به خاطر نبود نشری شبیه ایران مجوز گاهی مشتریان از چارچوب های رفتار های حرفه ای خارج می شوند.
منظورم این بوده که بیشترین بخش از برند ایران مجوز را چه آرکی تایپی تشکیل می دهد؟
بستگی به زاویه دید مخاطب هم دارد. مردم عادی، هنرمندان یا ناشرین؟ ضمن این که بین آن چیزی که از ایران مجوز در وب سایتش ارائه می شود یا شبکه های اجتماعی گوناگون تفاوت های بسیاری وجود دارد. در وب سایت بیشترSage هستیم ولی در اینستاگرام Ruler این دو خیلی در شخصیت برند ما به هم نزدیک هستند. در نهایت به خاطر این که همیشه سعی می کنیم پیشرو باشیم و آگاهی عمومی را نسبت به اصول صنعت جهانی موسیقی را بالا ببریم. فکر می کنم SAGE در برند ما برجسته تر باشد یا در آینده بشود.
بین بازاریابی و بازارسازی کدام یک برای شما سود آورتر بوده؟
بازارسازی؛ کلاسیک ترین خدمت ما همان دریافت مجوز از وزارت ارشاد است. خُب پیش از ما افرادی و یا شرکت هایی این خدمت را ارائه می کردند. اما مجموعه ای با مزیت های رقابتی و پرستیژ ایران مجوز وجود نداشت. مثلاً یک شخصی بوده که هیچ شرکتی هم نداشت کنار اسمش می نوشتند اخذ مجوز آقای فلانی! ما سر مفاهیم و تعاریف هم باید می جنگیدیم. توجیه می کردیم رسانه ها را که ما ناشر هستیم.
در حوزه پخش موسیقی، برند سازی و حتی کنسرت هایمان هم از خیلی از پول ها برای استاندارد بودن گذشتیم. الان هم بر روی مفاهیم برندینگ موسیقی و تولید محتوای آن کاری می کنیم.
مزایای رقابتی چقدر در برندیگ ایران مجوز تاثیرگذار بوده است؟
بسیار زیاد؛ تمام سعی ما بر کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت خدمات موسیقی از پیش تولید آثار تا کنسرت هنرمندان است. درنتیجه برای هرکدام از خدمات ایران مجوز مزایای رقابتی و نسبی ویژه ای را در نظر گرفتیم.
ورود فضای مجازی به فضای سنتی و شکننده موسیقی ایران بیشتر باعث ضرر شده یا سود ؟
من این طور به قضیه نگاه نمی کنم. الان بخش اصلی از هویت سازی و برندینگ خوانندگان در صنعت جهانی موسیقی مجازیست. اگر مضر هم بوده باید اصلاحش کنیم.
امروزه بخش زیادی از هزینه های تبلیغاتی موسیقی ایران در پلتفرم اینستاگرام و تلگرام انجام می شود. به هر حال نمی شود رهایش کرد.
بله؛ موضوع پایان نامه من هم در کارشناسی ارشد "ارزیابی وفاداری به برند خوانندگان در بستر شبکه‌های اجتماعی در صنعت موسیقی ایران: مطالعه موردی اینستاگرام" بوده است. که در محیط دانشگاهی نه تنها حمایت نشد. بلکه بعد از دفاع به نوعی رها کردم تا مدت ها و مدرک فارغ التحصیلی ام را هم نگرفتم!
یعنی استقبالی نشد؟
تقریباً اولین یا جزو اولین پایان نامه های این مدلی بود. ولی فکر می کنم باید در مورد آبگرمکن و کولر پروپوزال می دادم!
حالا این که در فضای نسبتاً باز دانشگاه بود. بحث ساماندهی فضای مجازی برای هنر هم خیلی ساده است. به شرط این که نهاد های دیگر همکاری کنند. می دانم این عزم در دفتر موسیقی وزارت ارشاد هست. ولی نیازمند اراده قوه قضاییه و صدا و سیما هستیم. وگرنه اجرای آن ساده و زود بازده است.
در شرایط فعلی صنعت موسیقی ایران موفقیت برند یک خواننده بر مبنای بخت و اقبال هست یا فرمول خاصی دارد؟
ما در ایران مجوز برای خوانندگان یک چک لیستی داریم. حدود 20 مورد که داشتن حداقل 15 تا از آن می شود آغاز برند سازی، باقیش به نظر من با الگوها و آنالیز شدنی است. ولی ریزه کاری های بسیار زیاد هم دارد. ما برای همینIM Ads را تحت عنوان آژانس تبلیغات، رسانه و تولید محتوای موسیقی ایران مجوز استارت زده ایم.
