هر روز که خبرهای ایران را دنبال می کنم، خبر از یک شتابدهنده جدید در ایران می خوانم. کشوری با 80 میلیون نفر جمعیت و تعداد بیکارانی که روز به روز در حال افزایش است با این همه استارتاپ و شتابدهنده ای که روز به روز آمارشان را منتشر می کند، چرا به تعداد بیکارانش افزوده می شود؟
خب مشخص است که یک جای قضیه در چرخه اکوسیستم استارتاپی ایران یک نقض بزرگ وجود دارد!
اولا به کسانی که استارتاپ های خود را در داخل این شتابدهنده ها فعال کرده اند برگردید. میانگین سنی آنها را بررسی کنید. شغل های قبلی و سوابق شان را بررسی کنید. جواب همین جا پیدا می شود.
بیش از 80درصد افرادی که در استارتاپ های ایران مشغول به کار هستند دانشجو هستند. دانشجویانی که در طول تحصیل ایده ای به ذهن شان رسیده است که مربوط به یک جامعه پویا با اقتصادی فعال است نه یک کشور با شدیدترین تحریم ها از طرف آمریکا!
این دانشجویان وقتی با ذوق و شوق حس می کنند که یک شرکت استارتاپی تاسیس کرده اند و میز کار دارند و روز به روز بین خود می گویند که امروز "به دفتر می روم" یک روحیه انگیزشی خوبی پیدا می کنند. اما مسئله اینجاست آنها با سابقه بسیار کمی و شاید صفر در حال راه انداختن یک استارتاپ مقیاس پذیر هستند.
در واقع آنها به جای اینکه فعالیت استارتاپ شان در شتابدهنده ها را یک فرآیند کارآموزی و تحصیلی نگاه کنند، یک فرآیند تجاری و کسب سود و جذب سرمایه می پندارند.
شما در شتابدهنده ها در واقع در یک محیط امن با نظارت کامل باید تجارت خود را آزمایش و خطا کنید تا مدل تجاری آن را پیدا کنید و بعد از آن تبدیل به استارتاپ شوید.
مشکل کشور همین جاست. مشکل بزرگ اکوسیستم استارتاپی ایران اینجاست که هیچ تعریف صحیحی از شتابدهنده ها، مراکز رشد و پارک های فناوری و مراکز سرمایه گذاری ارائه نشده است.
هر کس که ایده ای دارد و به او میزی در داخل شتابدهنده ها اختصاص داده می شود، به فکر کسب درآمد و جذب سرمایه است. بدون آنکه بداند پلن تجاری ای که بدون تجربه به آن فکر می کرده است کارآمد می باشد یا نه! اصلا آیا این نیازی و این عرضه و تقاضایی که به آن فکر می کند در بازار ایران وجود دارد یا نه؟!
اتفاقی که به زودی در 5 سال آینده ایران با آن روبرو خواهیم بود، یک شکست بزرگ در بسیاری از فارغ التحصیلان لیسانس و فوق لیسانس ایران است از راه اندازی یک استارتاپ
حجم عظیمی از ایده های شکست خورده، بدون آنکه حتی دلیل شکست خود را بدانند، گرد هم می آیند و به جمعیت بیکار تحصیل کرده قبلی هم افزوده می شوند.
پس راه حل این بحران چیست؟ چرخه ای که امروز در اکوسیستم ایران با مشکل مواجه شده و در آینده بدتر هم خواهد شد، با چه شیوه ای حل می شود؟
تعریف صحیح، طبقه بندی صحیح و دسته بندی صحیح شرکت کنندگان
در دنیا تفاوت بین Incubator, Accelerator, Venture Capital مشخص است. شما اگر یک ایده دارید، ابتدای هر کاری باید ایده خود را به مدت 4 تا 6 ماه به آزمایش بگذارید. باید در کارگاه های مختلف شرکت کنید و یاد بگیرید. بعد از آن به مرحله شتابدهی برسید. در حالی که اکوسیستم امروز ایران، از ابتدای امر یک استارتاپ ایده پایه را، به یک شرکت تبدیل می کند، و از همان روز اول باید سوددهی شرکت مشخص باشد.
مرحله اصلی هر استارتاپ که نحوه پیدا کردن مخاطب و متود های جذب مشتری است در ایران به هیچ وجه نه آموزش داده می شود نه اصلا جزئی از پلن شتابدهنده ها محسوب می شود.
این اکوسیستم ظرف 5 سال آینده، مانند یک انفجار تاریخی در تاریخ تجارت ایران ثبت می شود.
