حتما شما هم با ماسک های زرد رنگ مواقع اضطراری هواپیما آشنا هستید خلبانان هم مانند مسافران در مواقع اضطراری نیاز به ماسک اکسیژن دارند اما این ماسک ها تفاوت های زیادی با ماسک های معمولی زرد رنگ دارند. هواپیماهای تجاری معمولا در ارتفاع 35,000 پایی پرواز می کنند (کمی بیشتر یا کم تر) و داخل هواپیما مسافران از دمای 22 درجه و فشار کابین لذت میبرند و در حال خواندن مجلات یا گوش دادن به موسیقی و خوردن خوراکی می باشند. در همین زمان درست طرف مقابل پنجره شرایط کاملا متفاوتی وجود دارد که زندگی برای انسان و غیر ممکن میکند, دمای حدود -40درجه و فشار اتمسفر فوق العاده کم.
ریه های ما برای اینکه عمل اکسیژن رسانی و به خوبی انجام دهند نیاز به فشار اتمسفر دارند و هرچقدر از سطح دریا به ارتفاع بالاتری میرویم فشار هوا کمتر شده و اکسیژن رسانی با مشکل مواجه می شود. خوشبخانه هواپیما دارای سیستمی به نام پرشرایز می باشد که وظیفه کنترل و تنظیم فشار محیط داخل کابین را بر عهده دارد و به لطف این سیستم شما به راحتی در این ارتفاع تنفس میکنید برای مثال در ارتفاع 35,000 پایی فشار کابین در حد ارتفاع 5,000 پایی تنظیم می شود.
اما در مواقع ضروری که به ندرت اتفاق میافتد ممکن است فشار کابین دچار اختلال شود که در این زمان ماسک های اکسیژن زرد رنگ به صورت خودکار آزاد شده و با تنفس آن از مشکلات مغزی جلوگیری می شود, این ماسک ها تا 20 دقیقه اکسیژن را تامین می کنند البته جای نگرانی ندارد چون این زمان برای کم کردن ارتفاع تا زیر 15 هزار پا کافیست.
اما ماسک اکسیژن خلبان ها با مسافران تفاوت زیادی دارد که بررسی می کنیم. ماسک های زرد رنگ در ارتفاع بالا کارایی خود را تا مقداری از دست می دهند و شاید باعث کمی گیجی شوید تا زمانی که به ارتفاع پایین تر پرواز کنید به دلیل این که خلبان ها در شرایط اضطراری نیاز به تمرکز دارند از ماسک هایی با قدرت بیشتر استفاده می کنند. این ماسک ها به گونه ای طراحی شده اند که اکسیژن خالص و تازه را در هر ارتفاعی وارد ریه ها کنند به این ماسک ها عموما quick-donning می گویند. ماسک های جدید تر داری سوییچ تغییر حالت هستند, اگر خلبان دچار هایپوکسی شده باشد با استفاده از حالت emergency اکسیژن 100% دریافت می کند و بعد از رفع مشکل با استفاده از سوییچ ماسک را روی حالت نرمال تنظیم میکند.
محافظ دود
کابین هواپیما تشکیل شده از هزاران قطعه الکترونیکی که به دلایل مختلف ممکن است دچار افزایش دما و آتش گرفتن شود که در نتیجه دود کابین هواپیما را پر می کند. احتمالا در اخبار دیده باشید که هواپیما ها بعضی اوقات بخاطر دود در کابین از ادامه مسیر صرف نظر می کنند. ماسک های خلبانان دارای محافظ دود هستند که به آنها اجازه می دهد به راحتی بدون مشکل جلوی خود را ببینند تا فرود اضطراری انجام دهند.
?
میکروفن داخلی
یکی دیگر از ویژگی ها ماسک خلبانان وجود میکروفون داخلی می باشد که به آنها اجازه می دهد به راحتی با یکدیگر و برج مراقبت ارتباط برقرار کنند. در شرایط اضطراری وجود ارتباط دائمی مهم می باشد. ماسک ها دارای نویز گیر برای رفع صدای تنفس می باشند.
موارد استفاده از ماسک
برخلاف مسافران که از ماسک ها در زمان افت فشار استفاده می کنند خلبانان معمولا در موارد بیشتری از این ماسک ها استفاده می کنند. برای مثال زمانی که یکی از خلبان ها کابین را برای استراحت یا کاری ترک کند خلبان دیگر از ماسک اکسیژن استفاده می کند تا در هنگام وقوع موارد اضطراری در نبود خلبان دیگر زمان خود را صرفه جویی کند. تمام خلبان ها طبق چک لیست قبل پرواز موظف هستند ماسک اکسیژن خود را تست کنند.
پرواز شبانه
در پرواز های شبانه خلبان ها معمولا دچار مشکلات چشمی و کوررنگی موقت می شوند به همین دلیل قبل از انجام عمل فرود از ماسک استفاده می کنند تا اکسیژن خالص را وارد ریه خود کنند اغلب بعد از 3-4 تنفس مشکلات چشمی بر طرف می شود و چراغ ها و ستارگان روشن تر و رنگ ها زنده تر به نظر می رسند. امیدوارم هیچوقت از ماسک های زردرنگ استفاده نکنید اما اگر دیدید که این ماسک ها آزاد شدند بدونید چند دقیقه زودتر از شما خلبان ها از ماسک های خودشون شروع به استفاده کردند و در حال فرود اضطراری می باشند نگران نباشید.
نویسنده : حسام رسولیان
