طه حسنپور | دانشجوی ارشد علوم ارتباطات – دانشگاه صداوسیما
زمان لازم برای مطالعه: 2 دقیقه
دهه هشتاد شمسی، برای مخاطبان رسانه ملی، دوران خاطرهانگیز و طلایی بود. با وجود محدودیت شبکههای تلویزیونی در آن دوران، فیلمها و سریالهای جذابی پخش میشد که حتی بازپخشهای متعدد آنها نیز با استقبال مخاطبان روبهرو میشد. گذشته از فیلمها و سریالها، پویانماییهای پخش شده در آن دهه، برای نگارنده بسیار خاطرهانگیز است؛ آثاری که گویی بخشی از فرایند تربیتی نسل ما را برعهده داشتند. در دورانی که نمایش خانگی و شبکههای ماهوارهای مانند «پرشینتون» و نظایر آن، به پخش پویانماییهای خارجی میپرداختند، «صبا» به تنهایی با آنها رقابت میکرد. اما پس از گذشت دو دهه، به نظر میرسد «صبا2» دیگر رمق گذشته را ندارد و برنامههای کودک و نوجوان سیما، از طراوت و جذابیت دور شدهاند. در زمانی نه چندان دور، شبکه دو سیما به عنوان شبکه تخصصی کودک و نوجوان شناخته میشد. در آن دوره، مخاطب کودک در تلویزیون جدی گرفته میشد و برنامهسازان حرفهای در این حوزه فعالیت داشتند. در آن زمان، ساعتهای مشخصی در جدول پخش به برنامههای کودک و نوجوان اختصاص داشت و مخاطبان با وجود محدودیت زمان پخش، مشتاقانه منتظر تماشای آنها بودند. امروزه، با وجود شبکههای متعدد کودک و نوجوان، محتوای جذاب و چشمگیر آن دهه و اشتیاق مخاطب دیگر به چشم نمیخورد.
در همین حال، در سالهای اخیر رقبای بینالمللی مانند «دیزنی»، «برادران وارنر» و «نتفلیکس»، با ایجاد کانالهای ماهوارهای، ویاودی و تولید آثار جذاب برای مخاطب کودک و نوجوان، به سرعت در حال پیشرفت هستند. همچنین، سرویسهای ویاودی داخلی محصولهایی مانند «فیلیمو مدرسه»، «فیلیمو کودک» و «آپارات گیم» را با تمرکز بر مخاطب کودک و نوجوان گسترش دادهاند.
در دنیای امروز، رسانه فقط با اتخاذ رویکرد تدافعی، راه به جایی نخواهد برد. بلکه علاوه بر آن باید راهبردی پیشدستانه و تهاجمی داشته باشد و به تولید محتوای جذاب و کارآمد برای مخاطب کودک و نوجوان بپردازد. در این راستا، پرسشهای اساسی زیر مطرح میشود:
• آیا سازمان صداوسیما برنامهای مدون و هدفمند برای مخاطب راهبردی کودک و نوجوان خود دارد؟
• تا چه اندازه در سند تحول سازمان صداوسیما، به نیازها و ویژگیهای این مخاطب راهبردی توجه شده است؟
• در روزآمدسازی برنامههای کودک و نوجوان برای نسل جدید، تا چه حد موفق بودهایم؟
• سازمان صداوسیما تا چه میزان توانسته است مخاطب کودک و نوجوان را با خود همراه سازد و وفاداری آنان را جلب کند؟
• سازمان صداوسیما در فضای مجازی که بستری جدی برای یادگیری نسل جدید است تا چه حد حضور فعال و مبتکرانه دارد؟
پاسخ به این سوالها نیازمند بررسی دقیق و گفتوگوهای مفصل است اما آنچه در این میان اهمیت دارد، لزوم بازنگری و احیای مرکز «صبا» به عنوان قطب تولید محتوای کودک و نوجوان سیما است. نسل امروز، سرمایه فردا است و غفلت در این زمینه، پیامدهای ناخوشایندی در پی خواهد داشت. امیدواریم که حوزه کودک و نوجوان، مورد توجه و عنایت ویژه مسئولان قرار گیرد.
این مطلب در شماره 29 نشریه نبض دانشگاه صداوسیما منتشر شده است.
نبض | تپش تحول، از دل دانشگاه
