محمدمهدی خدابخش | دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت رسانه – دانشگاه صداوسیما
زمان لازم برای مطالعه: 10 دقیقه
صنعت رسانه‌های خبری با پیشرفت‌های سریع فناوری دچار دگرگونی شده است. هوش مصنوعی (AI) و اتوماسیون، چشم‌انداز روزنامه‌نگاری را تغییر داده و انقلابی در اتاق‌های خبر ایجاد کرده‌اند. ترکیب فناوری‌های هوش مصنوعی با استعدادهای انسانی، امکان بهبود اثربخشی و حفظ استانداردهای کیفیت در روزنامه‌نگاری را فراهم می‌کند. هوش مصنوعی در اتاق‌های خبر نقشی فزاینده دارد و به روزنامه‌نگاران در خلق محتوا، صحت‌سنجی، تحلیل شخصی‌سازی‌شده، تعامل با مخاطب و وظایف دیگر یاری می‌رساند. این فناوری زمانی به بیشترین توان خود می‌رسد که با بینش، خلاقیت و مسئولیت انسانی همراه شود. رسانه‌های پیشرو اکنون راه‌حل‌های سفارشی متناسب با نیازها، منابع و اولویت‌های خود را آزمایش می‌کنند. ارتباط متوازن و همزیستی میان ابزارهای هوش مصنوعی و روزنامه‌نگاران، نقاط قوت هر دو را بهینه کرده و به اتاق‌های خبر امکان می‌دهد با حجم بالای اطلاعات مقابله کنند؛ به تحول‌های سریع پاسخ دهند و به شیوه‌ای معنادار با مخاطبان در حال تغییر ارتباط برقرار کنند. این در حالی است که ارزش‌ها و خلاقیت‌های روزنامه‌نگاری همچنان حفظ می‌شود. مدل ترکیبی و مبتنی بر همکاری، موفقیت در چشم‌انداز رسانه‌ای نوین را تضمین می‌کند.
۱.پردازش زبان طبیعی (NLP)، به سیستم‌های هوش مصنوعی امکان تحلیل حجم عظیمی از داده‌های متنی مانند مقاله‌های خبری، پست‌های رسانه‌های اجتماعی و اسناد را می‌دهد. این فناوری با شناسایی الگوها و روابط در زبان، وظایفی چون خلاصه‌سازی، ترجمه و پاسخ به پرسش‌ها را تسهیل می‌کند.
۲. تحلیل داده‌ها: الگوریتم‌های یادگیری ماشین در شناسایی الگوها، همبستگی‌ها و ناهنجاری‌ها در داده‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کنند. این ابزارها به روزنامه‌نگاران کمک می‌کنند که روندها را ترسیم کرده، ایده‌های جدید ایجاد کنند و صحت ادعاها را بررسی نمایند.
۳. محتوای چندرسانه‌ای: ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی در تحلیل تصاویر و ویدئوها با استفاده از فناوری‌های بینایی کامپیوتری نقش مؤثری دارند. قابلیت‌هایی مانند شناسایی نویسه نوری (OCR)، تشخیص اشیاء و توصیف تصاویر از جمله کاربردهای این فناوری است.
فناوری‌های هوش مصنوعی با ساده‌سازی جریان کاری جمع‌آوری اخبار، امکان بررسی صحت، تحلیل عمیق و شخصی‌سازی محتوا را بهبود می‌بخشند. این امر منابع اتاق‌های خبر را برای تولید داستان‌هایی خلاقانه و تأثیرگذار آزاد می‌کند.
مجریان هوش مصنوعی از طریق یک فرآیند جامع شامل تولید متن، سنتز گفتار، انیمیشن صورت و تولید ویدئو عمل می‌کنند. فاز اولیه شامل تولید محتوای خبری متنی است. این محتوا سپس با استفاده از فناوری پیشرفته سنتز گفتار به گفتاری شبیه به انسان تبدیل می‌شود.
انیمیشن صورت برای هماهنگ‌سازی حرکت‌هایی مانند حرکت چشم و لبخند با کلمه‌های بیان‌شده به کار می‌رود تا صورت انسانی‌تری تحویل دهد. در نهایت، عناصر صوتی و بصری به صورت یک قالب ویدئویی یکپارچه گردآوری می‌شوند که خبر را به شیوه‌ای جذاب ارائه می‌دهد.
مزایای مجریان هوش مصنوعی به شرح ذیل است:
کارایی: مجریان هوش مصنوعی می‌توانند بدون وقفه به کار خود ادامه دهند و به شبکه‌های خبری این امکان را می‌دهند که هزینه‌های عملیاتی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند.
دقت و صحت: آن‌ها وظایف تکراری را با دقت و صحت بی‌نظیر انجام می‌دهند و خطر خطا را به حداقل می‌رسانند.
تحلیل داده‌ها در زمان واقعی: با تحلیل مقادیر عظیمی از داده‌ها به‌صورت همزمان، مجریان هوش مصنوعی می‌توانند به‌روزترین اطلاعات در مورد اخبار فوری را ارائه دهند و بینندگان را در جریان نگه دارند.
سرعت و قابلیت تطبیق بهتر: سرعت و قابلیت سازگاری مجریان هوش مصنوعی از آنچه که برای مجریان انسانی ممکن است بیشتر است و اطمینان از تحویل به‌موقع اخبار را فراهم می‌کند.
دسترس‌پذیری جهانی: با توانایی کار در طول شبانه‌روز، مجریان هوش مصنوعی پوشش خبری ۲۴ ساعته را تسهیل کرده و اخبار را برای مخاطبان جهانی، رواج بیشتری می‌دهند.
ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی قابلیت‌های روزنامه‌نگاران انسانی را افزایش داده و آن‌ها را جایگزین نمی‌کند. در داستان‌های تحقیقی که به تحلیل شواهد مستند گسترده نیاز دارد، ابزارهای داده‌کاوی و تحلیل در کشف الگوها و اتصال نقاطی که انسان‌ها آن‌ها را از دست می‌دهند، کمک می‌کند.
درک سریع داده‌های برتر در مورد موضوع‌های در حال ظهور و داستان‌های جذاب به راهنمایی روزنامه‌نگاران نسبت به زوایای تأثیرگذار کمک می‌کند. خلاصه‌سازی داده‌ها با استفاده از هوش مصنوعی درک سریع مشکلات را برای گزارش‌گیری کامل‌تر تسهیل می‌کند. این امر ایده‌های داستانی را با حقایق و جزئیات غنی‌تر می‌سازد و کیفیت روایت را بهبود می‌دهد.
پروژه‌های کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی به‌طور مؤثر پردازش داده‌های خودکار را با قضاوت انسانی در نتایج ترکیب می‌کنند. مشابه سازمان‌هایی مانند پروپابلیکای آمریکا با بهره‌برداری از علم داده تحقیقات را تسریع کرده‌اند که در غیر این صورت به ماه‌ها تحقیق با روش‌های سنتی نیاز داشت.
این همکاری‌ها توانایی هوش مصنوعی را برای گسترش دامنه روزنامه‌نگاری با پردازش داده‌های مقیاس‌پذیر به‌طور کارامد به تصویر می‌کشند و اجازه می‌دهند که تمرکز بر داستان‌گویی خلاق و عناصر انسانی باشد که به طور مستقل برای ماشین‌ها دشوار است مانند همدلی و اخلاق.
با تحلیل رفتارها و علایق برخط کاربران، هوش مصنوعی الگوهای مصرف اخبار شخصی‌سازی‌شده را آشکار می‌سازد و بر اساس آن تنظیم می‌کند. این امر مشارکت خوانندگان را از طریق تجربه‌ای فردی افزایش داده که آن‌ها را به مدت طولانی‌تری درگیر می‌کند.
توصیه‌های محتوایی بر اساس تعامل‌های قبلی، کاوش در موضوع‌های مرتبطی که ممکن است برای خوانندگان جذاب باشد را تسهیل کرده و افق‌های آن‌ها را گسترش می‌دهد. اعلان‌های ویژه طراحی‌شده درباره به‌روزترین اطلاعات در موضوع‌های مورد علاقه، جذب بیشتری برای بازکردن و زمان صرف شده در سکو ایجاد می‌کند.
شخصی‌سازی همچنین منجر به آزمایش با داستان‌گویی تعاملی شده است. مصرف‌کنندگان اکنون می‌توانند به بصری‌سازی داده‌ها دسترسی پیدا کرده، مسیرهای داستانی مختلفی را بر اساس انتخاب‌های خود طی کنند و حتی با روزنامه‌نگاران از طریق چت‌بات‌ها همکاری نمایند.
چنانچه هوش مصنوعی درک عمیق‌تری از آنچه اخبار را برای افراد جذاب، قابل اشتراک و قابل بحث می‌سازد، پیدا کند، به ترویج معیارهای درگیری کیفی مانند زمان تماشا، اشتراک‌گذاری و تبدیل‌های عضویتی که برای مدل‌های تجاری در حال تحول ناشران حیاتی هستند، کمک خواهد کرد.
در حالی که هوش مصنوعی مزایای متعددی از قبیل حجم کاری، دقت و ثبات را به روزنامه‌نگاری می‌آورد، نیاز به نظارت دقیق برای تضمین یکپارچگی دارد. ویراستاران نقش مهمی در تأیید محتوای تولیدشده توسط هوش مصنوعی برای اطمینان از مسئولیت و رعایت حقایق قبل از انتشار ایفا می‌کنند.
شفافیت در مورد هر نوع مشارکت هوش مصنوعی برای ایجاد اعتماد عمومی مهم است. بی‌طرفی اتاق‌های خبر و جلوگیری از تعصب‌های سیاسی، فرهنگی یا تجاری در سیستم‌های هوش مصنوعی نیاز به بررسی‌های دقیق در حین توسعه و استفاده دارد.
حسابرسی دوره‌ای، تعصب‌هایی را شناسایی و برطرف می‌کند که ممکن است به طور ناخواسته از داده‌های آموزشی منحرف شده باشد. جستجوی دیدگاه‌های متنوع در کمیته‌های اخلاقی به کاهش تعصب‌های ناخواسته کمک می‌کند. پاسخگویی و اطمینان از ایمنی در برابر سوءاستفاده عمدی از هوش مصنوعی نیز بسیار مهم است.
عنصر انسانی در روزنامه‌نگاری که بر پایه همدلی، اخلاق و تفکر انتقادی استوار است، برای این حرفه ضروری باقی می‌ماند. در حالی که هوش مصنوعی پردازش‌های روال داده‌ها را انجام می‌دهد؛ ویراستاران انسانی در حفظ استانداردها از طریق احتیاط و نظارت ارزش‌محور بر جریان‌های کار هوش مصنوعی در اتاق‌های خبر ضروری هستند.
دور از کاسته شدن از مشارکت انسانی، هوش مصنوعی در همکاری هم‌افزایانه با استعدادهای روزنامه‌نگاری برای تقویت داستان‌های باکیفیت پیشرفت می‌کند. ابزارهای خودکار، وظایف تأیید و تحلیل داده‌های مقیاس‌پذیر را انجام می‌دهند؛ اما روزنامه‌نگاران از قضاوت انسانی برای شکل‌گیری روایت‌های وسیع‌تر در اطراف یافته‌ها استفاده می‌کنند.
در حالی که ماشین‌ها در تولید محتوای تکراری بسیار مهارت دارند، ظرافت انسانی، موضوعیت و زرق و برق داستان‌گویی، غیرقابل‌جایگزین است. گروه‌های ترکیبی از هوش مصنوعی برای افزایش حجم و کارایی گزارش‌گیری روال، بهره می‌برند و روزنامه‌نگاران به‌عنوان نیروهای خلاق، زاویه‌های تأثیرگذار و بسته‌های داستانی بصری را برجسته می‌کنند.
ابزارهای ویرایش و سفارشی‌سازی چندرسانه‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی، در بسته‌بندی سریع داستان‌های غیرخطی، در انواع دستگاه‌ها و شکلِ طرح‌ها، کمک می‌کند. روزنامه‌نگاران به طرز خلاقانه‌ای بصری‌سازی‌های منتخب، تعامل‌ها و پایگاه‌های داده را با تحلیل‌های کتبی تقویت‌شده توسط بینش‌ها و دیدگاه‌های داده‌محور ترکیب می‌کنند.
ابزارهای خودکار که حجم اخبار را گسترش می‌دهند به طور همزمان فضای ذهنی روزنامه‌نگاری را برای پیگیری پروژه‌های خلاقانه و جسورانه مانند پروژه‌های تحقیقی که نیاز به غوطه‌وری عمیق دارد، آزاد می‌کنند و انجام آن در حال حاضر برای هوش مصنوعی دشوار است. با حفظ یکپارچگی و احتیاط تحریریه از طرف انسان، هم‌افزایی انسان و ماشین، توانایی نوآورانه داستان‌گویی را آزاد می‌کند.
آینده همکاری‌‌شده نیاز به چندمهارتی‌کردن روزنامه‌نگاران در ابزارهای تحلیلی، داده، طراحی تجربه کاربری و تکنیک‌های گزارشگری هوش مصنوعی دارد. بسیاری از نشریه‌ها در حال حاضر برنامه‌های آموزشی گسترده داخلی و خارجی را برای تجهیز کارکنان با مهارت‌های فنی به همراه تخصص تحریری و داستان‌گویی ارائه می‌دهند.
آموزش، شامل دوره‌های فشرده و گواهینامه‌های برخط تا برنامه‌های اقامتی غوطه‌ور با حضور رهبران صنعتی و نقش‌آفرینی در فرانامه‌های پیچیده است. یادگیری بهترین شیوه‌های هوش مصنوعی از طریق چالش‌ها، آزمایش‌ها و کارآموزی‌هایی است که در آن روزنامه‌نگاران با شرکت‌های نوپای هوش مصنوعی و دانشگاهیان همکاری می‌کنند.
علاوه بر این، پرورش فرهنگی باز، برای آزمایش، امکان پیشرفت روزنامه‌نگاران در توسعه هوش مصنوعی را فراهم کرده و اطمینان حاصل می‌کند که دقت و مناسب بودن ابزارها برای فعالیت‌ها وجود دارد. همراه با اشتراک مهارت‌های مداوم در بین اتاق‌های خبر، این امر یادگیری مستمر و انطباق برای همکاری بی‌نقص در جریان‌های کاری ترکیبی را تقویت می‌نماید.
حمایت از مهارت‌آموزی مادام‌العمر همچنین در برابر اختلال‌های ناشی از تغییرهای اقتصادی یا فناوری آرامش می‌آورد و روزنامه‌نگاران را توانمند می‌سازد تا به‌صورت خلاقانه، در آینده مبتنی بر هوش مصنوعی پیشرفت کنند. تمرکز بر چندرشته‌ای بودن به‌جای یک تکنولوژی خاص، اتاق خبر فردا را تجهیز می‌کند.
بیایید برخی از مثال‌های مجریان هوش مصنوعی و نحوه عملکرد آن‌ها را بررسی کنیم.
سین‌شیائومنگ
یکی از اولین و شناخته‌شده‌ترین مثال‌های مجری هوش مصنوعی، به نام سین‌شیائومنگ است. این مجری که توسط رسانه دولتی چین، خبرگزاری شین‌هوا، توسعه یافته، در نوامبر ۲۰۱۸ به صحنه معرفی شد و از آن زمان به یک فعال منظم در ارائه بولتن‌های خبری تبدیل شده است.
با صدای مصنوعی که از صدای انسانی غیرقابل تشخیص است، سین‌شیائومنگ گزارش‌های خبری را در اپلیکیشن و وبسایت شین‌هوا می‌خواند. او با گرافیک کامپیوتری و انیمیشن بسیار واقعی، حالت‌های چهره و حرکت‌های دست را نشان داده که خروجی را برای بینندگان، طبیعی و جذاب می‌سازد.
برخلاف مجریان انسانی، سین‌شیائومنگ می‌تواند بدون وقفه به کار خود ادامه دهد و حتی در موضوع‌های حساس خبری نیز آرام و متعادل باقی می‌ماند. او نشان می‌دهد که چگونه مجریان مجازی می‌توانند پوشش ۲۴ ساعته را با هزینه بسیار کمتری نسبت به روزنامه‌نگاران زنده و گروه‌های تولید ارائه دهند.
سانا
مثال دیگر سانا است. مجری هوش مصنوعی اخبار هند‌تودی، که اخیرا به شهرت بین‌المللی رسیده است. در جشنواره جهانی انجمن بین‌المللی رسانه‌های خبری که در لندن برگزار شد؛ سانا مخاطبان جهانی را جذب کرد و دو جایزه مهم، از جمله مقام اول در دسته «بهترین استفاده از هوش مصنوعی در محصول‌های مربوط به مشتری» برای ورودی با عنوان «مجریان هوش مصنوعی همکاری انسانی: تحول اتاق خبر مبتنی بر هوش مصنوعی» را به دست آورد. این شناسایی، نقش کلیدی سانا را در بهبود عملیات اتاق خبر با ادغام بدون درز هوش مصنوعی با تخصص روزنامه‌نگاری انسانی تصریح می‌سازد.
موفقیت سانا یک روند گسترده‌تری را نشان می‌دهد: هرچند که مجریان هوش مصنوعی مزایای زیادی را به ارمغان می‌آورند، اما آن‌ها به جای جایگزین کردن عمق انتقادی و احساسی که توسط روزنامه‌نگاران انسانی فراهم می‌شود، به‌عنوان مکمل عمل می‌کنند. قابلیت‌های ظریف گزارشگران انسانی-ارائه زمینه، تحلیل و تعامل احساسی هنوز غیرقابل‌جایگزین است. با این حال، هوش مصنوعی مانند سانا برای پر کردن فاصله بین کارایی و عمق کمک می‌کند و به اتاق‌های خبر اجازه می‌دهد تا به‌طور پویا، محرک و پاسخگو عمل کنند.
مثال‌های فوق نشان می‌دهد که مجریان هوش مصنوعی سریع‌تر از آنچه بسیاری انتظار داشتند؛ چند سال قبل پیشرفت کرده‌اند. با پیشرفت فناوری، به احتمال زیاد ارائه‌دهندگان مجازی طبیعی‌تر خواهند شد. بیشتر بیان انسانی را منتقل کرده و در نهایت از انسان‌ها در سرعت، دقت و در دسترس بودن سبقت خواهند گرفت. با این حال، هنوز هم محدودیت‌هایی وجود دارد؛ زیرا هوش مصنوعی فاقد عواملی مانند عقل سلیم، قضاوت و درک واقعی در زمینه است.
دهه آینده احتمالا شاهد نفوذ بیشتری از هوش مصنوعی در فرایند تولید اخبار خواهد بود. روزنامه‌نگاران بیشتر به‌طور منظم از دستیارهای گفت‌وگویی و ابزارهای نویسندگی خودکار برای زمینه‌سازی سریع رویدادهای شکسته استفاده خواهند کرد.
پیشرفت در تولید زبان طبیعی ممکن است گزارش‌های روزمره را خودکار کند و به روزنامه‌نگاران اجازه دهد تا بر روی داستان‌های تحقیقاتی تأثیرگذار، تمرکز کنند که بهتر با توانایی‌های انسانی فعلی هماهنگ می‌شود. درک عمیق‌تر از زمینه و نکته‌های ظریف به تدریج دقت، انصاف و شفافیت چنین ابزارهایی را بهبود می‌بخشد.
واقعیت مجازی/افزوده داستان‌گویی غوطه‌ور را با ترکیب تصویر با پایگاه‌های داده تعاملی و روایت‌های هوش مصنوعی وعده می‌دهد. روزنامه‌نگاران شیوه‌ای را که این سکوها به شکل‌گیری جامعه کمک می‌کند، با انتقال ارزش‌هایی مانند همدلی، اعتبار و مسئولیت شکل می‌دهند.
یک اتاق خبر پویا، افزایش‌یافته با هوش مصنوعی، می‌بیند که همتاهای انسانی و مصنوعی به‌طور خاص تخصص‌های متفاوتی دارند و در عین حال به لطف سیستم‌های آموزشی سازگار، به‌طور یکپارچه همکاری می‌کنند و هر دو را برای مواجهه با مسائل پیچیده به طور مشترک چندمهارتی می‌سازند.
هوش مصنوعی به تحول روزنامه‌نگاری ادامه خواهد داد؛ اما آن را جایگزین نمی‌کند. یک ادغام متعادل و همزیستی که نقاط قوت انسان‌ها و ماشین‌ها را بهینه می‌سازد و با کیفیت‌ترین اخبار را به مخاطبان در حال تحول ارائه می‌دهد. در حالی که پردازش‌های روزمره گسترش می‌یابند، بینش انسانی، مسئولیت و خلاقیت در داستان‌گویی تأثیرگذار همچنان ضروری است.
تجربه‌های مداوم و گرده‌افشانی بین روزنامه‌نگاران، فناوران و ذینفعان اجتماعی، نقش روزنامه‌نگاری را در دنیای مبتنی بر هوش مصنوعی تعریف خواهد کرد. پیشرفت، ترس از تغییر را کم کرده و به طور فعال طراحی آن را از طریق الگوهای چندمهارتی، نظارت انتقادی که یکپارچگی را تضمین می‌نماید، و مشارکت‌های نوآورانه که آینده‌ای مبتنی بر اخلاق را تأسیس می‌کند، ضروری می‌سازد؛ جایی که فناوری و بشریت با هم شکوفا می‌شوند.
مدل اتاق خبر ترکیبی نشان‌دهنده توانمندی روزنامه‌نگاری است تا پیشرفت‌های فناوری را به‌طور هدفمند، مسئولانه و به نفع جوامع به کار گیرد. با همکاری آگاهانه، توانایی‌های گزارشگری بی‌پایان و تأثیرهای مثبت اجتماعی احتمالا انتظار آن را می‌کشند.
*منظور مجریانی است که به صورت مجازی و توسط هوش مصنوعی ساخته شده‌اند
پی‌نوشت: متن بالا از مقاله «How AI Anchors are Elevating Storytelling in Broadcast Journalism » از «وبسایت هئیت هوش مصنوعی آمریکا» ترجمه شده است.
این مطلب در نبضِ تحول شماره 28 نشریه نبض دانشگاه صداوسیما منتشر شده است.
نبض | تپش تحول، از دل دانشگاه
