امیرپارسا ایمانی | دانشجوی کارشناسی روزنامه‌نگاری – دانشگاه صداوسیما
زمان لازم برای مطالعه: ۲ دقیقه
دنیای کودک و نوجوان یکی از گسترده‌ترین و بزرگ‌ترین شبکه‌های رسانه‌ای جهان محسوب می‌شود. سالیانه صاحبان قدرت رسانه، بودجه‌ای قابل‌توجه را برای تولید و انتشار این آثار اختصاص می‌دهند؛ این موضوع نشان‌دهنده پول‌ساز بودن و اهمیت آن در دنیای ارتباطات و رسانه است. در اینجا باید به فوت کوزه‌گری شرکت‌های انیمیشن‌سازی مانند والت دیزنی اشاره کرد؛ همان تفکری که توانسته کودکان و نوجوانان را با آثار خود مجذوب کند. این دیدگاه چیزی نیست جز روایت و داستان‌پردازی فوق‌العاده اما با محتوایی بی‌ارزش و بی‌معنا. همان کاری که شرکت‌های فیلم‌سازی مانند والت دیزنی، برادران وارنر و... در آثارشان پیاده می‌کنند.
برای مثال، در انیمیشن «قرمز شدن» به هنجارهای نادرست و عقاید بی‌ارزشی پرداخته می‌شود و آن را میان نوجوانان و کودکان ترویج می‌کند؛ موضوعی که کاملاً با معناگرایی در تناقض است و سطحی‌نگری سازندگان فیلم را نشان می‌دهد. داستان مهیج، آمیخته با موارد گفته‌شده و کیفیت فوق‌العاده این فیلم، مخاطب را برای دیدن آن اقناع می‌کند.
در اثر دیگری از شرکت والت دیزنی به نام انیمیشن «به پیش»، روایت مطلقاً به ماجراجویی دو شخصیت اصلی داستان می‌پردازد که دارای پرداخت‌های شخصیتی شبه‌انسان‌نما هستند. این اثر در فضایی جادویی و حیرت‌انگیز، بدون تعریف یا پرداخت مقصد و نتیجه‌ای مشخص، روایت را نیمه‌تمام و بدون انتقال پیام به مخاطب رها می‌کند. در یکی از جدیدترین آثار والت دیزنی، به نام «دنیای عجیب» هم این نکته خودنمایی می‌کند. داستانی تخیلی و فرازمینی با شخصیت‌های متمایز و تصاویر رنگین که بی‌ارزشی محتوا را پوشش داده‌اند.
همینطور در اثری مانند «افسون» می‌توان اوج این تفکر و تمرکز را مشاهده کرد. در این انیمیشن، ترکیب رنگ حرف اول را می‌زند و روایتگری و پیشروی داستان بر روی قابلیت‌های عجیب اعضای یک خانواده تعریف شده است. روایت در اوج بی‌ارزشی محتوا به اتمام می‌رسد و این نوع آثار مخاطب را به سمتی سوق می‌دهد که کیفیت و روایت بیش از آموزندگی و پیام اثر، اهمیت پیدا می‌کند.
علاوه بر این موارد، نمونه‌ای موفق در کارنامه تولیدهای دیزنی مانند مجموعه انیمیشن «داستان اسباب‌بازی‌ها» به چشم می‌خورد که به مواردی مانند بازتاب صحنه‌های غیراخلاقی، غیرانسانی و جنسیتی می‌پردازد؛ صحنه‌هایی که حتی توسط مخاطبان آمریکایی هم مورد نقد قرار می‌گیرد اما در نهایت لطمه‌ای به محبوبیت این اثر وارد نمی‌شود.
و در نهایت با بیان تمام این موارد، وزارت ارشاد، نهادهای فرهنگی و فعالان این عرصه باید تمهیدهای لازم را برای ایجاد زیرساخت‌های مناسب در صنعت انیمیشن‌سازی کشور فراهم کنند تا تولیدهای داخلی، طبق فرهنگ اسلامی-ایرانی تولید شده و در اختیار جامعه کودک و نوجوان قرار بگیرد.
این مطلب در نبض پلاس شماره 29 نشریه نبض دانشگاه صداوسیما منتشر شده است.
نبض | تپش تحول، از دل دانشگاه
