تغییر نام در شناسنامه [مراحل + مدارک]

تغییر نام در شناسنامه یکی از درخواست‌های رایج شهروندان است و معمولاً زمانی مطرح می‌شود که نام انتخاب‌شده در بدو تولد، با شرایط فرهنگی، اجتماعی یا شخصیت فرد در بزرگسالی هماهنگ نیست.به گفته احسان نیکزاد وکیل دادگستری در شیراز قانون اجازه داده است که متقاضی در صورت وجود شرایط قانونی و ارائه دلایل منطقی، بتواند نسبت به اصلاح یا تغییر نام خود اقدام کند. این فرایند مستقل از سازمان ثبت احوال و توسط دادگاه انجام می‌شود و نیازمند طی مراحل اداری مشخص و ارائه مدارک لازم است.در برخی از موارد تغییر نام در صلاحیت دادگاه میباشد و در برخی از موارد در صلاحیت ثبت احوال محل اقامت متقاضی .

همچنین به گفته وکیل تغییر نام در نخستین گام، متقاضی باید بررسی کند که نام موردنظر در زمره نام‌های مجاز باشد. براساس دستورالعمل‌های ثبت احوال، اسامی ناخوشایند، نامأنوس، تحقیرآمیز، مغایر با فرهنگ عمومی، یا نام‌هایی که موجب تمسخر می‌شود، قابل تغییر هستند. همچنین چنانچه فرد دارای دو نام در شناسنامه باشد، می‌تواند حذف یکی از آنها را درخواست کند. در این صورت تغییر نام در صلاحیت ثبت احوال محل اقامت متقاضی است نه در صلاحیت دادگاه .

لیست اسامی مجاز برای تغییر نام

وکیل احسان نیکزاد در ادامه گفت : ثبت احوال هیچ لیست مجازی را برای تغییر نام منتشر نمیکند .زیرا تشخیص مجاز یا غیرمجاز بودن یک نام، بر اساس ضوابط و نظر «کمیته نام» انجام می‌شود. بااین‌حال، شهروندان می‌توانند باوارد کردن نامی که مد نظرشان است  نمونه اسامی مجاز و نام‌هایی که در عمل مورد پذیرش قرار گرفته‌اند را در سامانه‌های مرتبط رؤیت کنند.برای مشاهده فهرست اسامی قابل‌قبول و همچنین بررسی وضعیت نام موردنظر، باید به سامانه سهیم (sahim.sabteahval.ir) مراجعه کرد. در این سامانه، بخش ویژه‌ای برای جست‌وجوی نام‌ها ایجاد شده است و افراد می‌توانند با وارد کردن نام مدنظر، از وضعیت پذیرش یا عدم پذیرش آن مطلع شوند.

درخواست تغییر نام به‌صورت اینترنتی

 درخواست تغییر نام به‌صورت اینترنتی از طریق سامانه سهیم (sahim.sabteahval.ir) انجام می‌شود. این سامانه برای ثبت درخواست‌های الکترونیکیِ ثبت‌احوال طراحی شده است و افراد می‌توانند بدون مراجعه حضوری، درخواست تغییر نام خود را ثبت کرده و مستندات را بارگذاری کنند. مراحل کلی به این صورت است:

• ورود به سامانه سهیم
  ابتدا باید وارد سامانه سهیم شوید و با استفاده از اطلاعات هویتی، شماره موبایل و کد ملی احراز هویت کنید.

• انتخاب خدمت «درخواست تغییر نام»
  از منوی خدمات، گزینه مربوط به تغییر نام را انتخاب می‌کنید تا فرم الکترونیکی برای شما باز شود.

• تکمیل فرم و بارگذاری مدارک
  مدارک لازم مانند تصویر صفحه اول شناسنامه، کارت ملی، دلایل درخواست، و در صورت وجود، مدارک اثبات‌کننده ضرورت تغییر نام (گواهی پزشکی، حکم قضایی، مدارک تاریخی و غیره) باید بارگذاری شود.

• بررسی توسط کمیته نام
  پس از ارسال درخواست، پرونده به‌صورت سیستمی برای بررسی به کمیته نام ارجاع می‌شود. این کمیته بر اساس ضوابط قانونی، عرفی و فرهنگی درباره قبول یا رد نام تصمیم‌گیری می‌کند.

• اعلام نتیجه
  نتیجه بررسی (قبول یا رد) از طریق پیامک و همچنین در حساب کاربری شما در سامانه سهیم اعلام می‌شود.

• مراجعه حضوری در صورت تأیید نهایی
  اگر درخواست قبول شود، برای صدور شناسنامه جدید باید یک بار به اداره ثبت‌احوال مراجعه حضوری کنید.

تغییر اسم شناسنامه چقدر طول میکشد

این وکیل دادگستری در ادامه بیان نمودند که مدت زمان تغییر اسم در شناسنامه بسته به اینکه در دادگاه و یا در اداره ثبت احوال انجام پذیرد متفاوت است و در صورتی که شما از طریق دادگاه اقدام نمایید بستگی به شلوغی شعب و حجم پرونده های دادگستری دارد که از زمان تقدیم دادخواست تا ارجاع به شعبه حدود حداقل ۱۰ روز و حداکثر ۳۰ روز طول میکشد تا دادخواست به شعبه ارسال شود و پس از ان نیز حدود ۳۰ روز زمان میبرد تا دادگاه بدوی (نخستین ) به دعوی رسیدگی کند . و جملا حدود دو ماه زمان میبرد البته در صورت تجدید نظر خواهی نیز ممکن است تا ۳ ماه نیز زمان ببرد مگر اینکه سازمان ثبت احوال از رای تجدید نظر خواهی نکند و  یا حق تجدیدنظر خواهی اسقاط شده باشد .

اما در صورتی که درخواست تغییر نام از طریق ثبت احوال انجام شده باشد موضوع کمی راحت تر است و تشریفات پیچیده دادگاه را ندارد . در این فرایند، متقاضی باید از طریق ثبت احوال محل اقامت خود یا از طریق سامانه سهیم به صورت اینترنتی درخواست تغییر نام را ثبت کند. در این مرحله، تکمیل فرم‌های مربوط، ارائه مدارک هویتی و درج علت تغییر نام ضروری است. پس از ثبت درخواست، پرونده جهت بررسی به کمیته نام در اداره ثبت احوال ارسال می‌شود. این کمیته با توجه به ضوابط قانونی، دلایل اعلام‌شده از سوی متقاضی و سوابق هویتی وی، درباره قبول یا رد درخواست تصمیم می‌گیرد.که حدود ۳۰ روز زمان میبرد.

از نظر مدارک، معمولاً اصل شناسنامه، کارت ملی، مدارک مؤید علت تغییر نام و در صورت وجود، گواهی‌هایی نظیر نامه مشاور، سوابق تحصیلی یا اسناد مرتبط لازم خواهد بود. در صورتی که نام انتخابی در تعارض با عرف و موازین ثبت احوال باشد، ممکن است ارائه مدارک تکمیلی نیز ضروری شود.

در پایان، در صورت صدور رأی مثبت، اداره ثبت احوال شناسنامه جدید را با نام اصلاح‌شده صادر می‌کند. این تغییر پس از ثبت در سامانه‌های رسمی، در کلیه سوابق اداری و سجلی فرد نیز اعمال خواهد شد. چنانچه کمیته نام با درخواست موافقت نکند، متقاضی می‌تواند با طرح دادخواست در دادگاه صالح، موضوع را از مسیر قضایی پیگیری کند.

مشکلات بعد از تغییر نام 

در ادامه احسان نیکزاد بیان نمود: اغلب موارد تغییر نام هیچ مشکل جدی ایجاد نمی‌کند، اما از نظر حقوقی و اداری ممکن است برخی پیامدهای جانبی داشته باشد که بهتر است قبل از اقدام از آن‌ها مطلع باشید. یکی از این مشکلات نیاز به اصلاح مدارک و سوابق است پس از تغییر نام، باید تمام مدارک رسمی خود را به‌روزرسانی کنید؛ از جمله: کارت ملی، شناسنامه فرزندان، گواهینامه، مدارک تحصیلی، حساب‌های بانکی، بیمه، پروانه کسب، مدارک شرکت و…این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد و برخی سازمان‌ها نیز مدارک تکمیلی بخواهند.اما امروزه با توجه به سامانه ای شدن تمام سازمان ها این مشکل معمولا ایجاد نمیشود و به صورت خودکار اپدیت میگردد.

البته چون برخی پایگاه‌های اطلاعاتی دیرتر به‌روزرسانی می‌شوند، ممکن است هنگام استعلام برای وام، استخدام، قرارداد یا امور مالیاتی، سیستم با نام قبلی شما تطابق نداشته باشد و نیاز به ارائه شناسنامه جدید و گواهی تغییر نام داشته باشید.

گاهی دانشگاه‌ها یا آموزش‌وپرورش برای اعمال تغییر نام در مدارک قدیمی، مدارک تکمیلی یا نامه رسمی از ثبت احوال درخواست می‌کنند و این کار زمان بیشتری می‌برد.همچنین اسناد قدیمی که با نام قبلی تنظیم شده‌اند اعتبار دارند، اما برای معاملات جدید بهتر است گواهی تغییر نام همراه داشته باشید.
در برخی پرونده‌های حقوقی (مثلاً چک، قرارداد یا وکالت‌نامه قدیمی) ممکن است نیاز باشد اثبات کنید که صاحب همان سند هستید.

در صورتی که پرونده‌ای در جریان داشته باشید، باید به مرجع قضایی اطلاع دهید تا در پرونده درج شود.اگر این کار انجام نشود ممکن است در ابلاغ‌ها یا اجرای احکام اختلال ایجاد شود.اگر گذرنامه با نام قبلی صادر شده باشد، باید مجدداً برای گذرنامه جدید اقدام کنید.
در برخی کشورها هنگام ویزا، تطابق نام قبلی و جدید را می‌خواهند.

هزینه تغییر نام در شناسنامه 

در ادامه هزینه ها و تعرفه های مختلف تغییر نام و مرتبط با ان که توسط اداره ثبت احوال یا دفاتر پیشخوان دولت اخذ میشود را برای شما عزیزان ذکر میکنیم تا از مبالغ ان مطلع باشید:

نوع خدمت مبلغ به‌روز شده (تومان) ثبت‌نام اولیه کارت ملی هوشمند ۷۲,۰۰۰ تعویض یا صدور مجدد کارت ملی هوشمند ۶۲,۰۰۰ صدور مجدد شناسنامه یا تعویض ان ۶۲,۰۰۰ تغییر نام یا نام خانوادگی (برای مرتبه اول) ۳۶۲,۰۰۰ تغییر نام یا نام خانوادگی (برای مرتبه دوم) ۴۱۲,۰۰۰

خلاصه مطلب

فرایند تغییر نام در شناسنامه یک روند قانونی و نسبتاً ساده است که از طریق ثبت‌احوال یا دفاتر پیشخوان آغاز می‌شود. متقاضی باید نام جدیدی انتخاب کند که در فهرست اسامی مجاز سامانه سهیم قرار دارد و مدارک هویتی لازم را ارائه دهد. ثبت درخواست به‌صورت اینترنتی نیز امکان‌پذیر است و معمولاً بین چند هفته تا چند ماه زمان می‌برد. پس از تأیید، شناسنامه جدید صادر می‌شود و متقاضی باید اصلاح اطلاعات هویتی خود را در بانک‌ها، دانشگاه‌ها، محل کار و سایر نهادها انجام دهد. هزینه این فرایند نیز مطابق تعرفه‌های سالانه تعیین شده و در دفاتر پیشخوان قابل استعلام است.