براساس پیش بینی‌های انجمن جهانی فولاد، در سال 2022 تقاضا برای فولاد به میزان 2.7% رشد کرده و به 1924.6 میلیون تن خواهد رسید. این پیش بینی‌ها با در نظرگرفتن واکسینه شدن درصد بالایی از جمعیت جهان و افزایش تقاضا در کشورهای مصرف کننده اصلی فولاد در نظر گرفته شده است.
عوامل متعددی بر پیش بینی مصرف فولاد و خرید آهن آلات در سال‌های پیش رو تاثیر می‌گذارد. اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد، عملکرد دولت‌های مختلف سال‌های کروناست. در ادامه عملکرد کشورهای مختلف در سال 2020، تاثیر کرونا بر صنعت فولاد و پیش بینی بازار فولاد کشورهای مختلف در سال 2022 بررسی خواهد شد:
اقتصاد چین در اواخر فوریه 2020 به‌سرعت از بن‌بست خارج شد و تقریبا تمامی حوزه‌های اقتصادی، به جز خرده‌فروشی‌ها، فعالیت خود را از سر گرفته و تا ماه مه سودآوری آن‌ها مجددا آغاز شد. از آن زمان به بعد علیرغم امواج کوچک پاندمی کرونا در برخی مناطق و برخلاف سایر کشورها، فعالیت‌های اقتصادی چین از پاندمی تاثیر نگرفتند.
اجرای اقدامات مختلف دولت در راستای تحریک اقتصاد، فوایدی برای اقتصاد چین به‌همراه داشت. به عنوان مثال چندین پروژه زیرساختی جدید در نظر گرفته شد و پروژه‌های موجود سرعت بیشتری گرفتند. همچنین بخش املاک و مستغلات کنترل شد و مالیات برای افزایش مصرف خانواده کاهش یافت. علاوه بر موارد ذکرشده، افزایش صادرات چین به کشورهای دیگر جهان که تحت تاثیر پاندمی بودند، بر اقتصاد این کشور تاثیر زیادی گذاشت. در نتیجه چین پس از رکود 6.8 درصدی در سه ماه اول سال 2020، موفق به کسب رشد سالانه 2.3 درصدی در تولید ناخالص داخلی شد. انتظار می‌رود این رقم در سال 2022 به 5.5 درصد برسد.
بخش ساختوساز چین از آوریل 2020 تحت حمایت سرمایه‌گذاری زیرساختها قرار گرفت و بهبود یافت. در سال‌های بعد احتمال می‌رود، رشد در این حوزه به دلیل پایین‌آمدن سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات که ناشی از راهنمایی‌های دولت است، کاهش یابد.
در سال 2020 سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی 0.9 درصد افزایش یافت. با توجه به اینکه دولت چین پروژه‌های جدیدی را در راستای حمایت از اقتصاد آغاز کرده‌است، پیش‌بینی می‌شود رشد سرمایه‌گذاری در زیرساختها افزایش یابد که این مساله بر تقاضای فولاد در سال 2022 تاثیر مثبت خواهد گذاشت.
در صنعت تولید، خودروسازی در مدت زمان قرنطینه، افت شدید 45 درصدی را تجربه کرد که بیشترین رقم کاهش در میان صنعت تولید است. چین این سقوط را در اوایل ماه مه جبران کرد. در نهایت تولید خودرو در سال 2020 تنها 2.4 درصد کاهش یافت. دیگر بخش‌های تولیدی نیز به علت تقاضای بسیار بالای صادرات، رشدی مثبت داشتند.
با توجه به تاثیر کرونا بر بازار فولاد چین، در سال 2022 با کاهش اثر محرک‌های اقتصادی سال 2020 تقاضای فولاد نیز کاهش یافته و به 1% می‌رسد. سیاست‌های تجاری دولت جدید ایالات متحده و فشارهای زیست محیطی، منجر به عدم اطمینان دولت چین را افزایش می‌دهد.
پس از سقوط آزادی که فعالیت‌های اقتصادی در سه ماه دوم سال 2020 تجربه کردند، صنعت در سه ماه سوم به سرعت بهبود یافت. عامل این امر، تدابیر محرک مالی و آشکارشدن تقاضای پنهان بود. با این وجود، در سال 2020 سطح فعالیت‌ها به سطح پیش از پاندمی نرسید. در نتیجه در سال 2020 تقاضای فولاد در اقتصادهای توسعه‌یافته با کاهش 12.7 درصدی همراه بود. پیش‌بینی می‌شود که در سال جدید میلادی شاهد رشد قابل توجهی باشیم.
به‌طور کلی، اقتصادهای در حال توسعه (به استثنای چین)، به دلیل نداشتن نیروی پزشکی کافی، سقوط درآمد در بخش گردشگری و کالاهای کومودیتی و عدم حمایت مالی کافی نسبت به کشورهای توسعه‌یافته، بیشتر متضرر شدند.
در سال 2020 در کشورهای در حال توسعه (به جز چین)، تقاضای فولاد 7.8% کاهش یافت. به کشورهای هند، منا (Mena) یا کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا و کشورهای امریکای لاتین بالاترین میزان آسیب وارد شد.
انتظار می‌رود در سال 2022، در کشورهای در حال توسعه با بهره‌گیری از بهبود اقتصاد جهانی و با طرح‌های جدید زیرساخت‌های دولتی، تقاضای فولاد رشدی نسبتا سریع داشته باشد و با نرخ 5.2% افزایش یابد. انباشته‌شدن بدهی‌ها، عدم بهبود گردشگری در سطح بین المللی و عدم تمایل برخی افراد به واکسیناسیون، از عواملی‌اند که مانع از بهبود سریع اقتصاد در این کشورها می‌شوند.
اعمال یک دوره طولانی مدت و سختگیرانه قرنطینه در هند، به اکثر فعالیت‌های صنعتی و ساختمانی آن آسیب زد. با این حال از ماه آگوست 2020 با شروع مجدد پروژه‌های دولتی و تقاضای پنهان مصرف‌کنندگان با بهبودی با روند شدید و دور از حد انتظار روبرو شد.
در این سال، تقاضای فولاد در هند با کاهش 13.7 درصدی همراه بود. انتظار می‌رود که در سال‌های بعد از سطح پیشین خود در سال 2019 پیشی گیرد و رشد 19.8 درصدی داشته باشد. دستور کار دولت در راستای رشد، تقاضای فولاد را افزایش می‌دهد در حالی که بهبود سرمایه‌گذاری‌های خصوصی به مدت زمان بیشتری برای رشد نیاز دارد.
در ابتدای کرونا در اتحادیه جنوب شرقی آسیا، اختلال در پروژه‌های ساختمانی به بازار تقاضای فولاد آسیب زده و کاهش 11.9 درصدی برای آن رقم زد. بیشترین آسیب تقاضای فولاد به مالزی و فیلیپین وارد شد در حالی که سقوط متوسطی در ویتنام و اندونزی مشاهده شد. علاوه بر این تاثیر کرونا بر بازار فولاد، با شروع تدریجی فعالیت‌های گردشگری و ساختمانی در سال 2022 تقاضای فولاد رشد خواهدکرد.
اقتصادهای امریکای لاتین رکودی دو رقمی و بیشتر از سایر کشورهای منطقه را ثبت کردند. کاهش تولید خودرو و کاهش سرمایه‌گذاری، تقاضای فولاد مکزیک را شدیدا تحت تاثیر قرار داد. بهبود سریع در بخش خودروسازی و اقتصاد قوی ایالات متحده منجر به افزایش تقاضای فولاد مکزیک در سال‌های بعدی می‌شود. در برزیل، اقتصاد پس از سقوط در Q2، با کمک حمایت‌های دولتی به‌شدت رشد کرد. در نتیجه، تقاضای فولاد رشد کمی داشت و با افزایشی شدید در سال‌های بعدی همراه خواهد بود.
در روسیه، دولت با حمایت از پروژه‌های ساختمانی از کاهش شدید تقاضای فولاد جلوگیری کرد. انتظار می‌رود طرح‌های پروژه‌های مالی تقاضای فولاد در سال 2022 را بهبود بخشند.
در ترکیه تقاضای فولاد در سال 2019 به دلیل بحران‌های ارزی سال 2018 به شدت کاهش یافت اما از اواخر سال 2019 با شروع فعالیت‌های ساختمانی بهبود یافت. انتظار می‌رود این بهبودی پایدار بوده و در سال 2022 به سطح پیش از بحران بازگردد.
در منطقه منا با سقوط قیمت نفت و توقف پروژه‌های ساختمانی، تقاضا برای فولاد کاهش یافت. افزایش قیمت نفت در سال 2020 به بهبود آن در منطقه کمک کرد. به طور کلی تقاضای فولاد در سال 2020 در منطقه منا با کاهش 9.5 درصدی همراه بود و انتظار می‌رود با بهبود سرمایه‌گذاری‌های زیر ساختی بهبود متوسطی داشته باشد.
بسیاری از تحلیل گران اقتصادی به دنبال پیش بینی رفتار اقتصاد دنیا پس از کرونا هستند. پاسخ به این سئوال که آیا اقتصاد می‌تواند از رکود اقتصادی اجتناب کند یا نه؟ و آیا اقتصاد در مسیر بازگشت به رشدی که تحت تاثیر کرونا قرار گرفته است، قرار دارد؟ پاسخ به دامنه عمل بازیگران بستگی دارد. عمق خسارت به میزان تاخیر در پاسخ به تقاضاها و به مقدار سفارشی که نابود شده است، بستگی دارد و میزان خسارات بسته به این است که ضربه واقعا چقدر پر قدرت باشد و یا اینکه آیا آسیب ساختاری نیز به وقوع پیوسته یا نه؟ طراحی سه سناریوی که گستره بالا را پوشش دهد منطقی است، که محققان هاروارد بیزنس ریویو آن را به صورت حرف انگلیسی یو، وی و ال توصیف می‌کنند.
این سناریو، شوک اقتصادی واقعی کلاسیک را توصیف می‌کند. به این معنا که جابجایی در میزان رشد تولید ناخالص داخلی رخ می‌دهد اما در نهایت منجر به رشد تولید ناخالخص داخلی می‌شود. در این سناریو، نرخ رشد سالانه اقتصاد یک کشور به نحوی است که این توانایی را دارد که کاملا شوک ناشی از کرونا را جذب کند. سناریو شماره 1 خوشبینانه‌ترین پیش بینی برای اقتصاد کرونایی است.
این سناریو، شباهت زیادی به سناریو شماره 1 دارد. در این سناریو شوک اقتصادی بلند مدت تر از حالت اول است. همانطور که در نمودارها دیده می‌شود رشد اولیه از سر گرفته می‌شود اما یک خسارت دائمی بر تولید ناخالص داخلی به وجود آمده است. در حال حاضر محققان سناریو شماره 2 را نیز از جمله بازخوردهای محتمل پس از کرونا به شمار می آورند.
سناریو شماره 3 را می توان بدبینانه ترین نوع تاثیر کرونا بر اقتصاد یک کشور تلقی کرد. این سناریو در صورتی عملی می‌شود که کرونا توانایی ایجاد یک تخریب ساختاری قابل توجه را داشته باشد. منظور از آسیب ساختاری، نابودی بخشی از زنجیره تامین اقتصاد یک کشور است. تصور کردن وقوع این سناریو حتی با فرض‌های بدبینانه مشکل است، بنابراین محققان فکر می‌کنند که این سناریو بسیار بعید است.
کاهش ساختوساز در سال 2020، بیشتر از رقم 1.9 درصدی افت در سال 2009 که به دلیل بحران اقتصادی جهانی بود، برآورد شد و به 3.9% رسید. اثرات قرنطینه و برنامه‌های مختلف در راستای کنترل پاندمی کوید-19 منجر به توقف فعالیت‌های ساختوساز و تغییر برنامه‌های سرمایه‌گذاری در بسیاری کشورها شد. در چندین کشور در حال توسعه، منابع مالی از سرمایه‌گذاری در زیرساخت به نفع طرح‌های حمایتی پاندمی خارج شدند.
کشورهای فیلیپین، هند و مکزیک بیشترین کاهش ساختوساز را در جهان داشتند. سرعت بازگشت به پروژه‌ها در مناطق مختلف متفاوت است. در برخی کشورها، از سرگیری پروژه‌های ساختمانی به دلیل محدودیت‌های ناشی از کوید-19، کمبود کارگر و سرمایه‌گذاری‌های ضعیف با مشکل روبرو است. در حالی که کشورهایی وجود دارند که با سرمایه‌گذاری دولت‌ها در زیرساختها امکان بازگشت به دوران سودآوری را دارند. در چین، بخش ساختوساز از اواخر آوریل 2020 فعالیت‌های خود را از سر گرفته و با سرعت رشد کرد.
با افزایش انجام کارها از راه دور، تجارت الکترونیک و کاهش سفرهای تجاری تقاضا برای ساختمان‌های تجاری و امکانات وابسته به سفرها روند نزولی خواهد داشت. در همین حین، تقاضا برای امکانات مربوط به امکانات پشتیبانی از تجارت الکترونیک افزایش یافته و رشد پیوسته‌ای خواهد داشت.
پروژه‌های زیرساختی بیش از پیش اهمیت یافتند و در بسیاری از کشورها تنها ابزار در برای بهبود اقتصاد به شمار می‌روند؛ همچنین عاملی قدرتمند در کشورهای در حال توسعه به حساب می‌آیند. در کشورهای توسعه‌یافته، برنامه‌های بازیابی سبز و پروژه‌های نوسازی زیرساختها، تقاضا برای ساختوساز را افزایش خواهند داد. پیش بینی می‌شود ساختوساز جهانی در سال 2022 به سطح پیشین خود در سال 2019 برسد.
در میان حوزه‌های مصرف‌کننده فولاد در جهان، تولید خودرو بیشترین افت را داشته که حداکثر رقم افت این صنعت در سه ماهه دوم سال 2020 را ثبت کرده‌است. در‌حالی‌که پس از قرنطینه سختگیرانه، این حوزه قوی‌تر از حد انتظار رشد کرد، نرخ سقوط صنعت خودرو در سال 2020 در بسیاری از کشورها دو رقمی بود.
با این وجود، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های بعدی حوزه خودرو رشد شدیدی داشته باشد. تقاضای بالا، استفاده بیشتر از خودروهای شخصی به دلیل نگرانی‌های ناشی از بیماری و ذخیره موجودی خانوادگی دلایل افزایش تولید در این صنعت برشمرده می‌شوند.
در حین روبرو شدن با بحران‌ها، در سال 2020 سهم فروش خودروهای هیبریدی و کاملا برقی در اتحادیه اروپا به ترتیب 11.9 و 10.5 درصد بود که نسبت سال 2019 رشدی 5.7 و 3.0 درصدی داشته‌اند.
حوزه ماشین آلات جهانی با کاهش سرمایه‌گذاری در سال 2020 متحمل ضررهای شد. البته این آسیب نسبت به سقوطی که در سال 2009 رخ داد کمتر بود. با وجود اینکه هنوز هم نمی‌توان به پایداری شرایط اطمینان داشت، انتظار می‌رود این حوزه با سرعت بیشتری بهبود یابد.
زنجیره تامین این بخش، گسترده و در سطح جهان است؛ این مساله از عواملی بود که در دوران قرنطینه صنعت ماشین آلات را با مشکل روبرو کرد. در نتیجه این بخش زنجیره‌های تامین خود را از جهت انعطاف‌پذیری و قابلیت اطمینان تحت بررسی قرار داد.
روند سریع اتوماسیون و دیجیتالی‌شدن در بخش ماشین‌آلات عامل تاثیرگذار دیگری است. سرمایه‌گذاری در این زمینه رشد صنعت ماشین‌آلات را افزایش می‌دهد. طرح‌های سبز و سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر عامل دیگری برای رشد حوزه ماشین‌آلات خواهد بود.
همانطور که در این مقاله بررسی شد، به خاطر تاثیر کرونا بر صنعت فولاد جهان، در ابتدا با افت شدید تقاضا و اختلال در تولید فولاد مواجه شدیم. در حالیکه انتظار می‌رود با بهبود شرایط بازار فولاد قوت بگیرد، نظر شما در پیش بینی آینده مصرف فولاد چیست؟
