فولاد و آهن، از جمله کالاهای اساسی و پرکاربرد در صنایع مختلف است و بازار آن از عوامل مختلفی تاثیر می‌پذیرد. در سال‌های اخیر به ویژه سال گذشته، عوامل مختلفی با تاثیر بر بازار آهن آلات و فولاد، نوسانات قیمتی بالایی بر مقاطع فولادی تحمیل کرد. با توجه به وابستگی بسیاری از صنایع مهم و اساسی به آهن، به عنوان کالایی استراتژیک، اطلاع از آخرین وضعیت قیمت آهن در بازار و همچنین پیش بینی قیمت‌ها و شرایط بازار در آینده اهمیت زیادی دارد.
بدین منظور، پیشرو صنعت نفت آسیا با نگاهی جامع بر نوع قیمت‌گذاری‌ها و وضعیت احتمالی مصرف‌کنندگان، انتظارات خود را در این مقاله به قلم آورده است.
بیشترین سوالی که ساختمان سازان و صنعت گران از کارشناسان آیرومارت می‌پرسند، این است که آیا میلگرد ارزان می‌شود؟ قیمت تیرآهن تغییر خواهد کرد؟ ورق چطور؟
در پاسخ باید گفت، بازار فولاد، تحت تاثیر چندین عامل مختلف است که همگی قیمت فولاد و خرید و فروش آن را تغییر می‌دهند. نوساناتی که در روزهای اخیر بازار فولاد مشاهده شد، از این عوامل ناشی شده است.
دلار، عاملی بسیار مهم و تاثیرگذار در قیمت مقاطع فولادی در بازار آهن است. با تغییر نرخ دلار تمامی بازارهای داخلی تحت تاثیر قرار می‌گیرند و بازار آهن مستثنی از این مساله نیست.
قیمت دلار نیمایی یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت کالای فولادی در بورس کالا است. با تغییر نرخ دلار نیمایی، قیمت شمش و بالطبع آن دیگر مقاطع نیز تغییر خواهد کرد. با این حال، قیمت مقاطع تنها به نرخ ارز وابسته نیست و عرضه و تقاضا در بورس، قیمت نهایی را تعیین می‌کند.
در بازار آزاد، با نوسان نرخ دلار آزاد، قیمت مقاطع نیز تغییر می‌کند. با توجه به نوع تاثیری که این عوامل دارند، نوسان بالایی در بازار بورس مقاطع فولادی و بازار آزاد مشاهده می‌شود. اگرچه برخی شرکت‌های بازرگانی چون آیرومارت، با خرید مستقیم از بورس کالا از تغییر قیمت جلوگیری می‌کنند.
در سال سختی که با شیوع بیماری کرونا گذشت، تاثیر دلار نسبت به قبل کمتر بود اما با خروج از محدودیت‌های جهانی بازار خرید و فروش مقاطع فولادی، دلار به قدرت قبل، تاثیرگذار شد.
در ماه‌های گذشته، شاهد رشد قیمت‌ها در بازار شمش و مقاطع طویل فولاد چون قیمت میلگرد و تیرآهن بودیم. اما در حال حاضر با کاهش تقاضا و رکود نرخ خرید، با کاهش قیمت‌ها روبرو هستیم.
اگرچه با توجه به وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور، نوسانات بازار اغلب بدون دلیل نیست، اما در برخی شرایط، تغییرات قیمت ناشی از عوامل پنهانی است که در گروه خاصی قرار دارد و منجر به تحریک بازار می‌شود.
ثابت قدم‌ترین دلیل افزایش قیمت فولاد در بازار، دلار است. حتی با تغییرات جزئی دلار، انتظار می‌رود قیمت فولاد نیز تغییر کند. در چند ماه اخیر، دلار به شدت رشد یافت و به طبع آن بازارهای داخلی چون بازار فولاد با تغییرات شدید قیمتی مواجه شد. قطعی مداوم برق، تولید کارخانه‌های تولیدکننده را کاهش داد و با کاهش عرضه در بازار، متعاقبا قیمت مقاطع فولادی افزایش یافت.
از طرف دیگر، حالا که در پایان فصل ساخت و ساز و وضعیتی نسبتا کنترل شده قرار گرفته‌ایم، می‌توان روند کاهشی قیمت آهن آلات و مقاطع طویل را شاهد بود.
بنابراین، با خروج وضعیت اضطراری و محدودیت شهرک‌های صنعتی در تولید مقاطع فولادی و تداوم تولید مقاطع، انبارهای مقاطع فولادی خالی نماند.
با توجه به این دلایل، تولید به میزان ایده‌آل رسید، اما انتظار مردم برای کاهش بیشتر قیمت فولاد به ویژه مقاطع طویل که در صنعت ساخت و ساز کاربرد بالایی دارند و همچنین فرا رسیدن فصل سرد، تقاضا برای خرید کاهش یافت. در نتیجه این امر، بازار مقاطع فولادی شاهد کاهش تقاضا و افزایش عرضه و در نتیجه کاهش شدید قیمت اهن الات شد.
پیش بینی‌ها برای بازار فولاد در آینده چیست؟ در ادامه این بررسی، به بحث قیمت فولاد در ادامه سال 1400 می‌پردازیم.
حال که وارد نیمه دوم سال جاری می‌شویم، اطلاع از شرایط بازار مقاطع فولادی و قیمت‌ها، می‌تواند بر تصمیم‌گیری ما برای خرید یا سرمایه گذاری موثر باشد.
بسیاری از کشورها در سطح جهانی، در حال خروج از شرایط سخت اقتصادی هستند و در چنین شرایطی انتظار می‌رود در بازار جهانی، تقاضا افزایش یابد. با افزایش تقاضا، قیمت‌ها سیر صعودی خواهند داشت.
اما بازار داخلی چه شرایطی خواهد داشت؟
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد، در حال حاضر با ورود به فصل سرد، ساخت و ساز کاهش می‌یابد. کاهش ساخت و ساز به معنای کاهش تقاضا و و انبارش بیش از حد کالا در محل‌های ذخیره سازی کارخانجات است. در نتیجه، قیمت‌ها کاهش می‌یابند.
از طرف دیگر، انتظار می‌رود نرخ دلار کنترل شود و دیگر با نوسان قیمت‌های بورسی و آزاد به دلیل نوسانات دلار روبرو نشویم.
البته این پیش بینی قیمت آهن در روزهای آینده، برای مقاطع طویل است و احتمال کاهش قیمت میلگرد در روزهای آینده بالاست، اما برای تغییرات قیمت ورق چنین انتظاری نمی‌رود.
خوشبختانه، وزارت صنعت، معدن و تجارت تمرکز خود را بر کوتاه کردن دست واسطه از بازار داخلی معطوف کرده و در تلاش است، فولاد تک نرخی از بازار تهیه شود.
وزیر صنعت و معدن برای ایجاد تعادل در بازار، برنامه‌ای سه مرحله‌ای در نظر دارد. گام اول آن در مهرماه با تمرکز بر بررسی زنجیره فولاد و ثبت تمامی مقاطع فولادی از شمش گرفته تا میلگرد، در بورس کالا و سامانه جامع تجارت برداشته می‌شود. با اشراف بر تولیدات و کاهش رانت، در گام دوم و در آبان ماه، ساختار بازار اصلاح خواهد شد.
انتظار می‌رود تاثیرات قانون‌گذاری‌های جدید در پایان آبان ماه به نتیجه برسد و در اواخر این ماه رانت و امضای طلایی وجود نداشته باشد. از آذر ماه به بعد و در سومین گام، ساختار بازار با نظارت بر کاهش قیمت تمام شده اصلاح خواهد شد. این گام در جهت ایجاد ثبات در بازار، حذف رانت و تک قیمتی کردن محصولات برداشته می‌شود.
حال باید ببینیم، وعده‌های وزیر صمت به چه نتیجه‌ای خواهد رسید.
