عفونت واژن یکی از مشکلات شایع در بین زنان است که میتواند به علل گوناگونی برگردد. عفونت واژن اغلب به دلیل تغییرات در ترکیب باکتری ها و بافتهای واژنی رخ میدهد که به نوبهی خود میتواند ناشی از عوامل محیطی، بهداشتی، یا اختلالات هورمونی باشد. در ادامه به بررسی علت عفونت واژن میپردازیم:
۱. تغییرات هورمونی:
تغییرات هورمونی در دورههای مختلف زندگی مانند دوران قاعدگی، بارداری، مصرف داروهای هورمونی یا دوره یائسگی میتواند ترکیب باکتری ها و بافت های واژنی را تغییر دهد و باعث عفونت واژن گردد.
هورمونها نقش حیاتی در سلامت واژن ایفا میکنند. در طول دوران زندگی، زنان تغییرات هورمونی متعددی را تجربه میکنند که میتوانند بر تعادل pH واژن و سلامت آن تاثیر بگذارند.
بلوغ: با شروع بلوغ، سطح هورمون استروژن افزایش مییابد و باعث رشد و تکامل اندامهای تناسلی زنانه میشود. استروژن همچنین به حفظ تعادل pH اسیدی واژن و رشد لاکتوباسیلها، باکتریهای مفید که از واژن در برابر عفونت محافظت میکنند، کمک میکند.
بارداری: در دوران بارداری، سطح استروژن و پروژسترون به طور قابل توجهی افزایش مییابد. این تغییرات هورمونی میتوانند باعث افزایش ترشحات واژن، تغییر رنگ و بو و افزایش خطر ابتلا به عفونتهای قارچی شوند.
شیردهی: در دوران شیردهی، سطح استروژن و پروژسترون به طور قابل توجهی کاهش مییابد. این امر میتواند باعث خشکی واژن، خارش و سوزش و افزایش خطر ابتلا به عفونتهای باکتریایی شود.
یائسگی: با شروع یائسگی، سطح هورمون استروژن به طور چشمگیری کاهش مییابد. این امر میتواند باعث خشکی واژن، نازک شدن دیواره واژن، سوزش و خارش و افزایش خطر ابتلا به عفونتهای ادراری و عفونتهای قارچی شود.
۲. مصرف آنتیبیوتیک ها:
مصرف طولانی مدت آنتیبیوتیکها میتواند باکتریهای مفید واژن را نابود کرده و فرصت رشد باکتریهای مخرب را فراهم آورده و عفونت را ایجاد کند.
آنتیبیوتیکها داروهایی هستند که برای درمان عفونتهای باکتریایی تجویز میشوند. با این حال، آنتیبیوتیکها میتوانند علاوه بر باکتریهای مضر، باکتریهای مفید واژن را نیز از بین ببرند. این عدم تعادل در فلور طبیعی واژن میتواند منجر به رشد بیش از حد قارچها و یا سایر باکتریها و ایجاد عفونت شود.
مصرف طولانی مدت آنتیبیوتیکها: این مورد خطر ابتلا به عفونت واژن را افزایش میدهد. مصرف آنتیبیوتیکهای که طیف وسیعی از باکتریها را از بین میبرند، خطر ابتلا به عفونت واژن را بیشتر از آنتیبیوتیکهای با طیف باریک افزایش میدهند.
۳. استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی:
استفاده از صابونها و محصولات حاوی مواد شیمیایی قوی برای شستشوی منطقه تناسلی میتواند تعادل PH واژن را تخریب کرده و باعث عفونت شود.
استفاده از برخی محصولات مانند صابونهای معطر، اسپریهای بهداشتی، دوش واژینال و دستمال مرطوب میتواند تعادل pH واژن را به هم زده و باعث تحریک و التهاب واژن و در نهایت عفونت شود.
صابونهای معطر: میتوانند باعث خشکی و تحریک پوست ناحیه تناسلی شوند.
اسپریهای بهداشتی: میتوانند تعادل pH واژن را به هم زده و باعث تحریک و التهاب شوند.
دوش واژینال: میتواند باکتریهای مفید واژن را از بین ببرد و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
دستمال مرطوب: میتوانند حاوی مواد شیمیایی و عطرهایی باشند که باعث تحریک و التهاب ناحیه تناسلی شوند.
۴. ضعف سیستم ایمنی:
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مستعدتر به عفونت هستند. این افراد ممکن است بیشتر در معرض عفونتهای واژنی قرار گیرند.
افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند افراد مبتلا به HIV یا دیابت، بیشتر در معرض ابتلا به عفونتهای واژن هستند.
اچ آی وی: ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن حمله میکند و آن را ضعیف میکند. افراد مبتلا به HIV بیشتر در معرض ابتلا به عفونتهای قارچی واژن، عفونتهای باکتریایی واژن و بیماریهای مقاربتی هستند.
دیابت: بیماری است که باعث افزایش سطح قند خون میشود. افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به عفونتهای قارچی واژن و عفونتهای ادراری هستند.
۵. استفاده از لوازم بهداشتی غیر استاندارد:
استفاده از لباس های نرم و تنگ، تماس با سطوح غیر تمیز، و استفاده از لوازم بهداشتی مشترک میتواند عفونت واژن را به دنبال داشته باشد.
استفاده از پدهای بهداشتی و تامپونهای غیراستاندارد و یا عدم تعویض به موقع آنها میتواند منجر به رشد باکتریها و ایجاد عفونت شود.
پدهای بهداشتی و تامپونهای غیراستاندارد: ممکن است از مواد نامناسبی ساخته شده باشند و یا به درستی بستهبندی نشده باشند. این امر میتواند باعث تحریک و التهاب ناحیه تناسلی و رشد باکتریها شود.
عدم تعویض به موقع پدهای بهداشتی و تامپون: میتواند باعث ایجاد رطوبت و گرما در ناحیه تناسلی شود که محیط مناسبی برای رشد باکتریها است.
بیماریهای مقاربتی:
بیماریهای مقاربتی (STD) عفونتهایی هستند که از طریق تماس جنسی منتقل میشوند. برخی از STDها میتوانند باعث عفونت واژن شوند.
کلامیدیا: عفونت باکتریایی است که میتواند باعث ترشحات غیرمعمول واژن، درد هنگام ادرار و درد لگن شود.
سوزاک: عفونت باکتریایی است که میتواند باعث ترشحات چرکی واژن، درد هنگام ادرار و درد لگن شود.
تریکومونیازیس: عفونت انگلی است که میتواند باعث ترشحات کف آلود و بدبوی واژن، خارش و سوزش واژن و درد هنگام ادرار شود.
عفونتهای قارچی:رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکانس در واژن میتواند منجر به عفونت قارچی واژن شود. این عفونت بسیار شایع است و علائمی مانند خارش، سوزش و ترشحات پنیری شکل ایجاد میکند.
عوامل خطر: مصرف آنتیبیوتیکها، بارداری، دیابت، ضعف سیستم ایمنی و استفاده از لباسهای تنگ و ناقابل تنفس میتوانند خطر ابتلا به عفونت قارچی واژن را افزایش دهند.
۶. بیماریهای جنسی:
برخی از بیماریهای جنسی مانند کلامیدیا، گنوره، تریکومونیازیس و اچآیوی میتوانند عوارضی مانند التهاب واژن را ایجاد کنند.
۷. عفونتهای قارچی:
قارچهایی مانند کاندیدا به عنوان باکتریهای مفید در واژن حضور دارند. اما در شرایطی میتوانند به شکل عفونتی رویایی شوند و عفونت واژن را ایجاد کنند.
۸. فعالیت جنسی:
تغییراتی که در ترکیب باکتریهای واژن در اثر فعالیت جنسی رخ میدهد میتواند به عفونت واژن منجر شود.
فعالیت جنسی میتواند باکتریها را از طریق مقعد به واژن منتقل کند و منجر به عفونت شود. همچنین، عدم استفاده از کاندوم میتواند خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی و عفونتهای واژن را افزایش دهد.
نکات پیشگیرانه: استفاده از کاندوم، شستشوی ناحیه تناسلی قبل و بعد از رابطه جنسی و عدم استفاده از دوش واژینال بعد از رابطه جنسی میتواند به پیشگیری از عفونتهای واژن کمک کند.
عوامل دیگر:
ژنتیک: برخی از زنان به طور ژنتیکی بیشتر در معرض ابتلا به عفونتهای واژن هستند.
استرس: استرس میتواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و خطر ابتلا به عفونتهای واژن را افزایش دهد.
** رژیم غذایی:** رژیم غذایی نامناسب میتواند تعادل pH واژن را به هم زده و خطر ابتلا به عفونتهای واژن را افزایش دهد.
نکته:
این فقط یک خلاصه از علل عفونت واژن است. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مراجعه به متخصص زنان و زایمان ضروری است.
به طور خلاصه، عفونت واژن میتواند به علت عوامل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، مصرف داروها، استفاده از مواد شیمیایی، ضعف سیستم ایمنی و عفونتهای جنسی ایجاد شود. برای پیشگیری و مدیریت این مشکل، مراقبت از بهداشت فردی و استفاده از محصولات ملایم بهداشتی میتواند مؤثر باشد. همچنین مشاوره با پزشک در مورد علائم و درمان مناسب نیز حیاتی است.