فیلتر هپا (HEPA) که نام آن گرفته شده ازحرف اول کلمات انگلیسی High Efficiency Particulate Air است، در سیستم های تهویه و دستگاه تصفیه هوا و محصولاتی مانند جاروبرقی که با مکش و دمش سر و کار دارند، به کار می رود. این محصول به صورت گسترده برای به دام انداختن ذرات ۰٫۳ میکرون به بالا طراحی و تولید می شود. فیلتر هپا از بافته شدن به صورت نامنظم الیاف فایبرگلاس، پوشال یا حصیر و فشردن آن‌ها ساخته می‌شود. قطر این الیاف بین نیم تا دو میکرون است.
فیلتر هپا دارای سطح فیلتر کننده زیادی است و کاغذ میکروفایبر گلاس مصرفی در آن توسط فویل آلومینیوم که دارای چین های کم عمق می باشد، از یکدیگر جدا می شوند تا امکان عبور از فیلتر را به راحتی ایجاد نماید. تکنولوژی هپا در سال ۱۹۴۰ ابداع شد و امروزه نیز در حال توسعه و پیشرفت است.
در هنگام استفاده از لوازمی مانند کولر که برای تأمین سرمایش از هوای بیرون تغذیه می کنند، نیاز هست تا هوای ورودی به محیط خانه، از طریق این کولرها از فیلترهای مناسب و مورد نیاز گذر کرده باشد. همچنین فیلتر این دستگاه ها نیز باید به خوبی نظافت و در مواقع لزوم تعویض گردد تا بتواند تمامی فاکتور های مضر را حذف کرده و هوای سالمی را وارد محیط نماید.
دستگاه های تصفیه هوای مناسب، یکی از روش های مؤثر در از بین بردن ذرات معلق در هوا می باشند که معمولاً با بهره گیری از فیلترهای هپا نقش مؤثری در تصفیه هوای فضای داخل دارند.
فیلترهای هپا با قدرت و دقت بالایی که در جذب آلاینده های معلق هوا دارد، هوای اطراف را تصفیه کرده و هوایی پاک و مطبوع برای تنفس مهیا می کند. ذرات آزبست، باکتری ها و ذرات گرد و غبار توسط فیلترهای هپا تصفیه شده و از هوای اطراف حذف می شوند.
هوای اطراف بعد از ورود به دستگاه تصفیه هوا از فیلتر هپا عبور کرده و وارد فضای اتاق می گردد و این گردش به طور مداوم ادامه دارد. به این ترتیب ۹۹٫۷% از ذرات معلق موجود در هوا با عبور از منافذ بسیار ریز فیلتر هپا حذف می شوند.
استفاده از این تکنولوژی در دستگاه های تصفیه هوا باعث افزایش راندمان و کارایی این سیستم ها شده است. علاوه بر این بسیاری از پزشکان و متخصصان برای کاهش علایم آسم و آلرژی استفاده از این فیلترها را توصیه می کنند. همچنین فیلترهای هپا یکی از مهمترین تجهیزات مورد استفاده در اتاق های عمل جهت استریل کردن هوای اتاق و حذف باکتری ها و ویروس ها است. به طور کلی فیلتر، به عنوان یک عامل پیشگیری کننده و راه مقابله با آلودگی هوا و ذرات معلق در آن، از تولید و نشر آن جلوگیری می کند.
در اینجا به طور دقیق تر راجع به ساختمان فیلتر توضیحاتی ارائه می دهیم. برای این منظور یک فیلتر کاغذی با منافذ بسیار ریز را در نظر بگیرید که ذرات معلق بالاتر از ۰٫۳ میکرون قادر به عبور از این منافذ نباشند. در صورتی که فقط یک ورق از این فیلتر را در دستگاه تصفیه هوا قرار دهیم، با توجه به سطح تماس بسیار کم، میزان هوای تصفیه شده بسیار ناچیز خواهد بود و علاوه بر این، منافذ خیلی زود به وسیله آلاینده های هوا مسدود می گردند و می بایست فیلتر را تعویض کنیم. اکنون حالتی را در نظر بگبرید که مساحت این ورق دو برابر است؛ واضح است که سطح تماس دوبرابر شده و میزان هوای تصفیه شده و همچنین عمر فیلتر نیز دوبرابر خواهد شد. حالا تصور کنید که شروع به تا کردن این کاغذ فیلتر به شکل آکاردئونی کرده ایم و آن را به جلو و عقب تا کنیم طوری که سطح بسیار بزرگی از فیلتر را در فضای بسیار کوچکی قرار دهیم. به این نحو می توانیم مساحت بیشتری از ورقه ها را در یک فضای اندک جای دهیم. این همان روشی است که در طراحی فیلترهای هپا به کار رفته است. به همین روش در برخی از سیستم های تصفیه هوا، فیلترهایی با مساحت ۴۰ متر مربع را در سیستم جای می دهند. مواد به کار رفته در فیلتر های هپا نوعی فیبر خاص از جنس پلیمر است و درزگیری فوقانی، تحتانی و سطوح جانبی آن به گونه ای است که فقط هوا امکان عبور از داخل فیلتر را دارا می باشد.
منبع: مجله ونداد تجهیز
